Stanisław Gołąb

Stanisław Gołąb
Nazwisko	Gołąb
Imię / imiona	Stanisław
Tytuły / stanowiska	Prof. zw. dr
Data urodzenia	26 lipca 1902
Miejsce urodzenia	Travnik (Bośnia)
Data śmierci	30 kwietnia 1980
Miejsce śmierci	Kraków
Dyscyplina/specjalności	matematyka, geometria różniczkowa
Pełnione funkcje	Dziekan Wydziału Górniczego AG (1948–1950)
Wydział	Wydział Geodezji Górniczej
Rok przyznania doktoratu h.c. AGH	1969
Powód przyznania doktoratu h.c. AGH	za zasługi dla rozwoju matematyki, a w szczególności teorii obiektów geometrycznych i geometrii różniczkowej
Odznaczenia i nagrody	Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Medal 10-lecia Polski Ludowej

Prof. zw. dr Stanisław Gołąb (1902–1980)

Dyscyplina/specjalności: matematyka, geometria różniczkowa

Nota biograficzna

Urodził się 26 lipca 1902 roku w miejscowości Travnik (Bośnia). Zmarł 30 kwietnia 1980 roku w Krakowie. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim.

Ukończył V Gimnazjum w Krakowie. W latach 1920-1924 studiował matematykę i fizykę na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia uzupełniające odbył w Holandii, Rzymie, Oxfordzie i Pradze (1928-1931). W 1926 roku złożył egzamin dla nauczycieli szkół średnich. W latach 1928-1931 studiował w Holandii, Włoszech i Czechosłowacji. W 1931 roku uzyskał stopień doktora filozofii (UJ), następnie docenta matematyki (1932).

Pracę zawodową rozpoczął w 1922 roku w Akademii Górniczej, gdzie pracował do 1955 roku. W latach 1922–1924 był zastępcą asystenta w Katedrze Matematyki na Wydziale Górniczym AG, w latach 1924-1934 młodszym asystentem, następnie starszym asystentem. W latach 1934-1939 był adiunktem. W kwietniu 1939 roku został mianowany przez Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego profesorem tytularnym Akademii Górniczej.

Po wybuchu II wojny światowej, 6 listopada 1939 roku został aresztowany przez gestapo podczas "Sonderaktion Krakau" i wraz z innymi profesorami krakowskimi przewieziony do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen koło Berlina. 4 marca 1940 roku został przewieziony do obozu koncentracyjnego w Dachau. W grudniu 1940 roku - w efekcie protestów społeczności międzynarodowej - został zwolniony z obozu. Po powrocie do Krakowa pracował jako księgowy w dyrekcji lasów. Od 1943 roku aktywnie uczestniczył w tajnym nauczaniu. Oficjalnie pracował w Państwowej Szkole Technicznej Górniczo-Hutniczo-Mierniczej.

Po wojnie zastępca profesora (1945–1946), w latach 1946–1948 profesor nadzwyczajny. W 1948 roku otrzymał nominację na profesora zwyczajnego. Prodziekan Wydziału Górniczego w latach 1946–1948, a następnie latach 1948–1950 dziekan Wydziału.

W latach 1945-1955 (z przerwami) był kierownikiem Katedry Matematyki I, początkowo znajdującej się w strukturze Wydziału Górniczego, a następnie Wydziału Geodezji Górniczej.

W latach 1955–1962 profesor Katedry Matematyki I w wymiarze 1/2 etatu, następnie - do 1970 roku - prowadził wykłady zlecone.

W 1955 roku został służbowo przeniesiony na Uniwersytet Jagielloński, gdzie został kierownikiem Katedry Geometrii. Na UJ pracował do 1972 roku.

Pracownik naukowy Państwowego Instytutu Matematyki w Warszawie.

W 1972 roku przeszedł na emeryturę.

Autor 250 publikacji, w tym 14 książek, skryptów, podręczników i jednej monografii. Promotor 26 prac doktorskich.

Imię prof. Stanisława Gołębia nosi sala wykładowa w budynku B-7.

Odznaczenia i nagrody

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Medal Zwycięstwa i Wolności 1945, Medal 10-lecia Polski Ludowej, Złota Odznaka ZNP, Medal 1000-lecia Górnictwa Polskiego, Złota Odznaka za pracę społeczną dla miasta Krakowa, Nagroda Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego I stopnia (dwukrotnie), Złota Odznaka Stowarzyszenia Studentów AG.

Źródła do biogramu

Książki

Encyklopedia Krakowa. Kraków 2000, s. 250
Księga wychowanków i wychowawców Akademii Górniczej w Krakowie (1919-1949). Oprac. J. Sulima-Samujłło. Kraków 1979, s. 51
Materiały Informacyjne [nr 4]. Komisja Propagandowa Komitetu Obchodu 50-lecia AGH. Kraków 1969, s. 101
Przeniosło M.: Matematycy polscy w dwudziestoleciu międzywojennym : studium historyczne. Kielce 2011, s. 382-383
Słownik biograficzny matematyków polskich. Red. S. Domoradzki, Z. Pawlikowska-Brożek, D. Węglowska. Tarnobrzeg 2003, s. 62-63, [foto]
Wacławik J.: Kronika Wydziału Górniczego 1919-1999. Kraków 1999, s. 113
Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 100
Wyrok na Uniwersytet Jagielloński 6 listopada 1939. Pod red. L. Hajdukiewicza. Kraków 1989, s. 282-283, [foto]
Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 621 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)

Artykuły

Bolewski A.: Osiągnięcia Akademii Górniczej w Krakowie w okresie 1919-1939 : z kart historii. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 6-7, s. 5-8
Choczewski B.: Stulecie urodzin Profesora Stanisława Gołąba. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2002, nr 112, s. 5-6
Kucharzewski M.: Życie i twórczość profesora Stanisława Gołąba. Roczniki Polskiego Towarzystwa Matematycznego. Seria 2 Wiadomości Matematyczne 1976, T. 19, nr 2, s. 128-131, [foto]
Łopuszańska H., Trajdos T.: Professor Stanisław Gołąb - scientist and teacher. Demonstratio Mathematica 1973, R. 6, nr 1, s. 9-18
Pelczar A.: Uroczystość wręczenia profesorowi Stanisławowi Gołąbowi dyplomu członka honorowego Polskiego Towarzystwa Matematycznego. Roczniki Polskiego Towarzystwa Matematycznego. Seria 2 Wiadomości Matematyczne 1976, T. 19, nr 2, s. 127 [przed s. 127 portr.], [foto]
Postaci AGH we wspomnieniach i anegdotach : prof. Stanisław Gołąb. Miesiąc w Krakowie 2009, nr 6, s. 47-48, [foto]
Sieński H.: Profesor Stanisław Gołąb : tablice - pamięć wiecznie żywa - część 48. Biuletyn AGH 2017, nr 113, s. 28-30, [foto]
Stanisław Gołąb. Demonstratio Mathematica 1973, R. 6, nr 1, s. [1], [foto]
Tomczyk M.: 75. rocznica "Sonderaktion Krakau". Biuletyn AGH 2014, nr 83, s. 8-9, [foto]
Waliszewski W.: Wspomnienie o profesorze Stanisławie Gołąbie. Matematyka 1981, R. 24, nr 2, s. 127-128, [foto - 2 s. okł.]
Wykaz osób, które otrzymały Doktoraty Honoris Causa Akademii Górniczo-Hutniczej. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 5, s. 18

Inne

Dyplom nadania DHC AGH (na podstawie materiałów Muzeum Historii AGH)
Zarząd Cmentarzy Komunalnych. Internetowy Lokalizator Grobów [online] [przeglądany 2.09.2016]. Dostępny w: http://www.rakowice.eu