Stefan Jan Czarnocki

Z Historia AGH
Stefan Jan Czarnocki
Stefan Czarnocki.jpg
Nazwisko Czarnocki
Imię / imiona Stefan Jan
Tytuły / stanowiska Prof. zw. dr hab. inż.
Data urodzenia 5 (17) kwietnia 1878
Miejsce urodzenia Gajlańce
Data śmierci 6 stycznia 1947
Miejsce śmierci Kraków
Dyscyplina/specjalności geologia, badanie złóż kopalin użytecznych
Pełnione funkcje Dziekan Wydziału Geologiczno Mierniczego AG (1946–1947)
Wydział Wydział Geologiczno-Mierniczy


Odznaczenia i nagrody Złoty Krzyż Zasługi, Kawaler Krzyża Oficerskiego Orderu Polonia Restituta, Kawaler Orderu Polonia Restituta
FunkcjeGdzieoddo
ProdziekanWydział Górniczy19381939
DziekanWydział Geologiczno-Mierniczy19461947

Prof. dr hab. inż. Stefan Jan Czarnocki (1878–1947)

Dyscyplina/specjalności: geologia, badanie złóż kopalin użytecznych

Nota biograficzna

Urodził się 5 (17) kwietnia 1878 roku w Gajlańcach, w kręgu wileńskim. Zmarł 6 stycznia 1947 roku w Krakowie. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

W 1897 roku rozpoczął studia w Instytucie Technologicznym w Charkowie. Następnie od 1898 roku studiował w Instytucie Górniczym w Petersburgu, który ukończył z odznaczeniem w 1906 roku uzyskując tytuł inżyniera górniczego.

Po ukończeniu studiów w latach 1907-1912 współpracownikiem Głównego Zarządu Górniczego w Petersburgu. W tym czasie został delegowany do pracy w Zagłębiu Dąbrowskim przy obliczaniu zasobów węgla. Zadanie to wykonał samodzielnie i opublikował pracę dotyczącą budowy geologicznej utworów węglowych. Wyniki tej pracy oraz podane w niej liczby zasobów weszły później do sprawozdania Międzynarodowego Kongresu Geologicznego w Toronto (1913 r.), zadaniem którego było ustalenie światowych zasobów węgla.

W latach 1912-1922 był pracownikiem etatowym Komitetu Geologicznego w Petersburgu. W pracy zajmował się głównie badaniami geologicznymi na obszarze tzw. Kubańskiego rejonu naftowego w północnym Kaukazie. Wykonał tam szereg ekspertyz geologicznych związanych z budową kolei, opracował mapy złóż kamiennych materiałów budowlanych Kaukazu i Krymu. W 1919 roku zajmował się organizacją Wydziału Górniczego Politechniki Północno-Kaukaskiej. Następnie był profesorem i dziekanem tegoż Wydziału.

W 1922 roku na zaproszenie Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie przyjechał do Polski i rozpoczął pracę w Instytucie. Od 1923 roku był naczelnikiem Wydziału Węglowego, a od 1933 roku Wydziału Węglowo-Naftowego. Jednocześnie w latach 1924-1933 był wicedyrektorem. W latach 1937-1938 był dyrektorem Instytutu. W pracy tej wykazał się dużym talentem organizacyjnym. Wtedy też Jego działalność naukowa związana była głównie z geologią Polskiego Zagłębia Węglowego. Temu też zagadnieniu poświęcona była praca „Polskie Zagłębie Węglowe w świetle badań geologicznych ostatnich lat dwudziestu (1914-1934)” opublikowana w 1935 roku.

25 stycznia 1925 roku uzyskał veniam legendi Akademii Górniczej w Krakowie z zakresu geologii stosowanej i od tego czasu, jako docent prowadził wykłady zlecone.

W lutym 1937 roku został kierownikiem Katedry Geologii Stosowanej Wydziału Górniczego Akademii Górniczej. Jednakże dopiero w maju 1938 roku przeszedł na stałe do pracy w AG w charakterze profesora zwyczajnego. W roku akademickim 1938/1939 został prodziekanem Wydziału Górniczego.

6 listopada 1939 roku aresztowany przez Niemców podczas Sonderaktion Krakau i trafił do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen, skąd został zwolniony 8 lutego 1940 roku.

Po powrocie do Krakowa rozpoczął pracę w Państwowej Szkole Technicznej Górniczo-Hutniczo-Mierniczej, powstałej z inicjatywy rektora Walerego Goetla, skupiającej część kadry naukowo-dydaktycznej AG. Uczestniczył również w tajnym nauczaniu, przygotowując zarazem podręczniki akademickie.

Po zakończeniu wojny, w roku akademickim 1945/1946 zorganizował Wydział Geologiczno-Mierniczy AG, w latach 1946-1947 był jego pierwszym dziekanem. Opublikował wtedy skrypt z wykładów „Złoża ropy naftowej”.

Autor około 80 publikacji.

Jako delegat PIG czterokrotnie uczestniczył z referatami w międzynarodowych kongresach naukowych poświęconych zagadnieniom stratygrafii karbonu, geologii i górnictwa.

Członek Krakowskiego Towarzystwa Technicznego, Akademickiego Klubu Turystycznego, Polskiego Towarzystwa Geologicznego, Stowarzyszenia Inżynierów Górniczych i Hutniczych, Polskiego Komitetu Energetycznego. Z ramienia Ministerstwa Przemysłu i Handlu zasiadał w Komitecie Rzeczoznawców Spółki Akcyjnej „Pionier” we Lwowie, która zajmowała się poszukiwaniami złóż ropy naftowej, ponadto należał do redakcji „Przeglądu Górniczo-Hutniczego”.

Odznaczenia i nagrody

Złoty Krzyż Zasługi, Kawaler Krzyża Oficerskiego Orderu Polonia Restituta, Kawaler Orderu Polonia Restituta, Medal św. Stanisława 3. klasy

Źródła do biogramu

Książki

  • Księga wychowanków i wychowawców Akademii Górniczej w Krakowie (1919-1949). Oprac. J. Sulima-Samujłło. Kraków 1979, s. 28
  • Paczyńska I.: Aktion gegen Universitäts-Professoren (Kraków, 6 listopada 1939 roku) i okupacyjne losy aresztowanych. Kraków 2019, s. 254, 290, 347, 671, 672, 705, 849
  • Rys historyczny Wydziału Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska. [Red. Z. Niedojadło et al.]. Kraków 2001, s. 29-31, 32-53
  • [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1930/31]. Kraków 1930, s. 17
  • [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1931/32]. Kraków 1931, s. 19
  • [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1932/33]. Kraków 1932, s. 26
  • [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1933/34]. Kraków 1933, s. 26
  • [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1935/36]. Kraków 1935, s. 27
  • [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1937/38]. Kraków 1937, s. 28
  • [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1938/39]. Kraków 1938, s. 30
  • [Skład Osobowy AGH ... 1946/47]. Kraków 1946, s. 14
  • Słownik biograficzny techników polskich. Z. 13. Red. nacz. Z. Skoczyński. Warszawa 2002, s. 42–44
  • Słownik polskich pionierów techniki. Pod red. Bolesława Orłowskiego. Katowice 1986, s. 46
  • Stefan Czarnocki. W: Manecki A.: Alfabet wspomnień o ludziach nauki i wydarzeniach lat minionych. Kraków 2015, s. 156-157
  • Stefan Czarnocki. W: Manecki A.: Ludzie nauk o Ziemi i Kosmosie : z wydarzeniami lat minionych tle. Kraków 2023, s. 36-37
  • Wacławik J.: Kronika Wydziału Górniczego 1919-2019. Kraków 2019, s. 27, 44, 45, 48, 50, 51, 55, 59, 61, 194
  • Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska 1946-2016. Red. M. Manecki, E. Hycnar. Kraków 2016, s. 13, [foto]
  • Wyrok na Uniwersytet Jagielloński 6 listopada 1939. Pod red. L. Hajdukiewicza. Kraków 1989, s. 277-278, [foto]
  • Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 55, 90, 92-94, 99, 100, 107, 122, 131, 134, 137, 140, 315, 335, 609, 620, 629, 655, 659 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)
  • Życiorysy profesorów i asystentów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1919-1964). Red. M. Odlanicki-Poczobutt. Kraków 1965, s. 43-46, [foto] (Zeszyty Naukowe / Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie ; nr 41, z. spec. 4)

Artykuły

  • Aresztowani podczas aktion gegen Universitäts-Professoren 6 listopada 1939 roku : aresztowani naukowcy Wydziału Górniczego Akademii Górniczej. Alma Mater 2019, numer specjalny 212, s. 32, [foto]
  • Aresztowani podczas aktion gegen Universitäts-Professoren 6 listopada 1939 roku : aresztowani naukowcy Wydziału Górniczego Akademii Górniczej. Alma Mater 2021, nr 227, s. 64, [foto]
  • Bolewski A.: Osiągnięcia Akademii Górniczej w Krakowie w okresie 1919-1939 : z kart historii. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 6-7, s. 5-8
  • Doktorowicz-Hrebnicki S.: Stefan Czarnocki (1878-1947) : przewodniczący Polskiego Towarzystwa Geologicznego w latach 1945-1947. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego 1971, T. 41, z. 1, s. 44-47, [foto]
  • Jaros J.: "Salamandra" - pamięci Kolegów Górników (3). Przegląd Górniczy 1988, T. 44, nr 11-12, s. 31
  • Kleczkowski A. S. : Geolodzy dla dobra Akademii Górniczo-Hutniczej (do 1949 roku Akademii Górniczej). Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2001, nr 96, s. 6-9
  • Tomczyk M.: 75. rocznica "Sonderaktion Krakau". Biuletyn AGH 2014, nr 83, s. 8-9, [foto]

Inne

Źródło: „http://historia.agh.edu.pl/mediawiki/index.php?title=Stefan_Jan_Czarnocki&oldid=84658”