Andrzej Władysław Oleś: Różnice pomiędzy wersjami

Andrzej Władysław Oleś
Nazwisko	Oleś
Imię / imiona	Andrzej Władysław
Tytuły / stanowiska	Prof. zw. dr hab.
Tytuły honorowe AGH	Doktor Honoris Causa AGH
Data urodzenia	15 października 1923
Miejsce urodzenia	Kraków
Data śmierci	18 stycznia 2014
Dyscyplina/specjalności	fizyka
Pełnione funkcje	Prorektor AGH (1981–1984)
Wydział	Wydział Fizyki i Techniki Jądrowej
Rok przyznania doktoratu h.c. AGH	1995
Powód przyznania doktoratu h.c. AGH	za wybitne osiągnięcia w dziedzinie fizyki, zwłaszcza za stworzenie szkoły fizyki ciała stałego, twórczy wkład w rozwój metod badawczych w tej specjalności i wyjątkowe zaangażowanie w kształcenie młodych fizyków, w uznaniu zasług dla Akademii Górniczo-Hutniczej i Wydziału Fizyki i Techniki Jądrowej
Odznaczenia i nagrody	Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej

Aktualna wersja na dzień 09:41, 27 lut 2023

Prof. zw. dr hab. Andrzej Władysław Oleś (1923–2014)

Dyscyplina/specjalności: fizyka

Nota biograficzna

Urodził się w Krakowie 15 października 1923 roku. Zmarł 18 stycznia 2014 roku. Pochowany w Krakowie na Cmentarzu Salwatorskim.

Szkołę podstawową — tzw. ćwiczeniówkę skończył w Krakowie. Rodzina przeniosła się w 1936 roku do Kielc, gdzie chodził trzy lata do gimnazjum im. Jana Śniadeckiego. Następnie, z powodu wybuchu wojny, uczęszczał na tajne komplety gimnazjalne. Niedobór nauczycieli sprawił, iż fizykę prowadziła nauczycielka biologii, która fizyki raczej nie znała. Na ochotnika opracowywał kolejne zagadnienia z fizyki, by następnie je referować i wyjaśniać kolegom. To właśnie wtedy (jak sam mówi) rozmiłował się w fizyce. Dodatkowo, oprócz materiału licealnego poznawanego na tajnych kompletach uczył się języka francuskiego oraz łaciny. Złożył konspiracyjną maturę oraz zaczął działać w AK. Poszukując sensu życia podjął studia na tajnych kompletach filozofii na UJ. Do Krakowa jeździł na soboty i niedziele. W tygodniu pracował w Fabryce Marmurów, a kiedy pojawiła się w Kielcach możliwość uczęszczania na popołudniowe tajne zajęcia z matematyki wyższej z prof. Jerzym Pniewskim natychmiast zaczął z nich korzystać. Ofensywa radziecka zaskoczyła go w Krakowie, więc został zmuszony (względy działalności w AK) do powrotu do Kielc na piechotę. Kiedy doszły do Kielc wieści o naborze na UJ, drogę tę przeszedł jeszcze raz.

Studiował na dwóch fakultetach Uniwersytetu Jagiellońskiego, filozofię ścisłą i fizykę.

Od 1945 roku pracował jako asystent wolontariusz w Katedrze Filozofii UJ.

W 1948 roku podjął pracę w Zakładzie Fizyki II na Wydziale Górniczym Akademii Górniczej i otrzymał etat młodszego asystenta. Po habilitacji został mianowany Kierownikiem Zakładu Fizyki Fazy Skondensowanej, a cztery lata później został wicedyrektorem ds. dydaktycznych Międzyresortowego Instytutu Fizyki i Techniki Jądrowej. W latach 1981-1984 był prorektorem AGH ds. Nauki.

W 1960 roku na Uniwersytecie Łódzkim na podstawie pracy „Stosunek składowej elektronowo-fotonowej do składowej przenikliwej promieniowania kosmicznego na poziomie morza na wysokościach górskich”, napisanej pod kierunkiem profesora Mariana Mięsowicza, uzyskał stopień doktorata.

W 1967 roku na podstawie rozprawy „Oddziaływania pomiędzy magnetycznymi momentami atomowymi”, przedstawionej na Uniwersytecie Jagiellońskim, uzyskał stopień doktora habilitowanego.

W 1984 roku otrzymał tytuł profesora.

Autor 26 prac z dziedziny fizyki jądrowej oraz 65 z fizyki ciała stałego, opublikowanych w czasopismach krajowych i zagranicznych. Wykształcił 19 doktorów.

Członek oraz wiceprezes (przez trzy kadencje) Polskiego Towarzystwa Fizycznego PTF, a także członek Action Committee of Applied Physics and Physics in Industry of the European Physical Society ACAPPY. Organizator konferencji krajowych i międzynarowych, m.in. „Fizyka dla przemysłu” oraz „Physics for Industry, Industry for Physics”.

Członek korespondent PAU od 1999 roku. Doktor honoris causa AGH 1995.

Odznaczenia i nagrody

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej, prestiżowa nagroda Senatu AGH im. Prof. Taklińskiego, Nagroda Państw. Rady ds. Pokojowego Wykorzystania Energii Jądrowej i inne nagrody państwowe i resortowe

Bibliografia publikacji

https://badap.agh.edu.pl/autor/oles-andrzej-001549

Źródła do biogramu

Książki

Kronika wydarzeń poprzedzających powstanie Wydziału Fizyki i Techniki Jądrowej Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie : 1919-1991. Oprac. B. Dziunikowski. Kraków 2001, s. 59 [i inne strony], [foto]
Kronika Wydziału Fizyki i Techniki Jądrowej Akademii Górniczo-Hutniczej 1991-2000. Oprac. B. Dziunikowski, A. Kreft, A. Zięba. Kraków 2009, s. 113, 129-134, [foto]
Kronika Wydziału Fizyki i Techniki Jądrowej Akademii Górniczo-Hutniczej 2001-2010. Oprac. A. Kreft, A. Zięba, B. Bednarek. Kraków 2011, s. 147-149, 197-207, [foto]
Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny. Red. L. Mackiewicz, A. Żołna. Ed. 3. Warszawa 1993, s. 514
Kto jest kim w Polsce 1984 : informator biograficzny. Red. zespół L. Becela [et al.]. Ed. 1. Warszawa 1984, s. 693
Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny. Red. zespół L. Becela [et al.]. Ed. 2. Warszawa 1989, s. 940
Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 257-258, [foto]
Współcześni uczeni polscy : słownik biograficzny. T. 5 : Suplement A - Ż. Red. nauk. J. Kapuścik. - Warszawa 2006, s. 610-611, [foto]

Artykuły

Dziennik Polski 2014, nr 16 (21 I 2014), s. A9 [nekr.]
Dziennik Polski 2014, nr 17 (22 I 2014), s. A11 [nekr.]
Dziennik Polski 2014, nr 18 (23 I 2014), s. A10 [nekr.]
Łużny W.: Jubileusz Profesora Andrzeja Olesia. Biuletyn AGH 2008, nr 11, s. 14, 32, [foto]
Nizioł J.: Jubileusz 80-lecia urodzin Profesora Andrzeja Olesia. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2003, nr 123, s. 6-7, [foto]
Oleś A.: Andrzej Oleś - moje drogi... Biuletyn AGH 2008, nr 11, s. 14-17, [foto]
Podrzucki C.: Konwent Seniorów AGH w dwóch ostatnich kadencjach swej działalności. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2001, nr 90, s. 7-8
Sieński H.: Profesor Andrzej Oleś : tablice - pamięć wiecznie żywa - część 62. Biuletyn AGH 2018, nr 131, s. 20-23, [foto]
Wierzbanowski K.: Nadanie sali wykładowej imienia Profesora Andrzeja Olesia. Biuletyn AGH 2014, nr 78-79, s. 13-15, [foto]
Wierzbanowski K.: Sesja Naukowa z okazji 50-lecia pracy w AGH Profesora Andrzeja Olesia. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1998, nr 60, s. 18
[Protokół z Posiedzenia Senatu AGH... 27.09.1995], s. 1, 5
Wybitny uczony, niezwykły fizyk : doktorat honoris causa prof. Andrzeja Olesia. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1995, nr 22, s. 12-13, 2 s. okł., [foto]
Wydarzenia w AGH : jubileusz profesora Andrzeja Olesia. Vivat Akademia : AGH 2009, nr 2, s. 14, [foto]

Inne

Na podstawie materiałów Sekretariatu Prorektora ds. Ogólnych AGH

@@ Linia 8: / Linia 8: @@
 |death_date=18 stycznia 2014
 |fields=fizyka
-|function=Prorektor ds. Nauki AGH  (1981–1984)
+|function=Prorektor AGH (1981–1984)
 |faculty=Wydział Fizyki i Techniki Jądrowej
-|awards=Krzyż Kawalerski OOP, Złoty Krzyż Zasługi, Nagroda Państw. Rady ds. Pokojowego Wykorzystania Energii Jądrowej
+|awards=Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej
 |dhc_year=1995
 |dhc_reason=za wybitne osiągnięcia w dziedzinie fizyki, zwłaszcza za stworzenie szkoły fizyki ciała stałego, twórczy wkład w rozwój metod badawczych w tej specjalności i wyjątkowe zaangażowanie w kształcenie młodych fizyków, w uznaniu zasług dla Akademii Górniczo-Hutniczej i Wydziału Fizyki i Techniki Jądrowej
+|honorAGH=Doktor Honoris Causa AGH
 |name=Andrzej Władysław Oleś
-|honorific-suffix=
-|native_name=
-|native_name_lang=
 |image_size=10764
-|alt=
+}}{{Funkcja
-|caption=
+|Stanowisko=Prorektor
-|resting_place=
+|Jednostka=Akademia Górniczo-Hutnicza
-|resting_place_coordinates=
-|other_names=
-|residence=
-|citizenship=
-|nationality=
-|workplaces=
-|alma_mater=
-|thesis_title=
-|thesis_url=
-|thesis_year=
-|doctoral_advisor=
-|academic_advisors=
-|doctoral_students=
-|notable_students=
-|known_for=
-|varia=
-|author_abbrev_bot=
-|author_abbrev_zoo=
-|influences=
-|influenced=
-|signature=
-|signature_alt=
-|website=
-|footnotes=
-|spouse=
-|children=
-}}
-{{Funkcja
-|Stanowisko=Prorektor ds. Nauki
-|Jednostka=AGH
 |Rok_od=1981
 |Rok_do=1984
@@ Linia 60: / Linia 28: @@
 == Nota biograficzna ==
-Urodził się w Krakowie 15 października 1923 roku. Zmarł 18 stycznia 2014. Pochowany w Krakowie na Cmentarzu Salwatorskim.
+Urodził się w Krakowie 15 października 1923 roku. Zmarł 18 stycznia 2014 roku. Pochowany w Krakowie na Cmentarzu Salwatorskim.
 Szkołę podstawową — tzw. ćwiczeniówkę skończył w Krakowie. Rodzina przeniosła się w 1936 roku do Kielc, gdzie chodził trzy lata do gimnazjum im. Jana Śniadeckiego. Następnie, z powodu wybuchu wojny, uczęszczał na tajne komplety gimnazjalne. Niedobór nauczycieli sprawił, iż fizykę prowadziła nauczycielka biologii, która fizyki raczej nie znała. Na ochotnika opracowywał kolejne zagadnienia z fizyki, by następnie je referować i wyjaśniać kolegom. To właśnie wtedy (jak sam mówi) rozmiłował się w fizyce. Dodatkowo, oprócz materiału licealnego poznawanego na tajnych kompletach uczył się języka francuskiego oraz łaciny. Złożył konspiracyjną maturę oraz zaczął działać w AK. Poszukując sensu życia podjął studia na tajnych kompletach filozofii na UJ. Do Krakowa jeździł na soboty i niedziele. W tygodniu pracował w Fabryce Marmurów, a kiedy pojawiła się w Kielcach możliwość uczęszczania na popołudniowe tajne zajęcia z matematyki wyższej z prof. Jerzym Pniewskim natychmiast zaczął z nich korzystać. Ofensywa radziecka zaskoczyła go w Krakowie, więc został zmuszony (względy działalności w AK) do powrotu do Kielc na piechotę. Kiedy doszły do Kielc wieści o naborze na UJ, drogę tę przeszedł jeszcze raz.
@@ Linia 66: / Linia 34: @@
 Studiował na dwóch fakultetach Uniwersytetu Jagiellońskiego, filozofię ścisłą i fizykę.
-Doktorat (1960), habilitacja (1967), prof. nadzw. (1974), prof. zw. (1984).
+Od 1945 roku pracował jako asystent wolontariusz w Katedrze Filozofii UJ.
+W 1948 roku podjął pracę w Zakładzie Fizyki II  na [[Wydział Górniczy|Wydziale Górniczym]]  Akademii Górniczej i otrzymał etat młodszego asystenta. Po habilitacji został mianowany Kierownikiem Zakładu Fizyki Fazy Skondensowanej, a cztery lata później został wicedyrektorem ds. dydaktycznych [[Międzyresortowy Instytut Fizyki i Techniki Jądrowej|Międzyresortowego Instytutu Fizyki i Techniki Jądrowej]]. W latach 1981-1984 był prorektorem AGH ds. Nauki.
-Od 1945 r. pracował jako asystent wolontariusz w Katedrze Filozofii UJ.
+W 1960 roku na Uniwersytecie Łódzkim na podstawie pracy „Stosunek składowej elektronowo-fotonowej do składowej przenikliwej promieniowania kosmicznego na poziomie morza na wysokościach górskich”, napisanej pod kierunkiem profesora Mariana Mięsowicza, uzyskał stopień doktorata.
-W 1948 r. podjął pracę w Zakładzie Fizyki II  na [[Wydział Górniczy|Wydziale Górniczym]]  Akademii Górniczej i otrzymał etat młodszego asystenta. Po habilitacji został mianowany Kierownikiem Zakładu Fizyki Fazy Skondensowanej, a cztery lata później został wicedyrektorem ds. dydaktycznych [[Instytut Fizyki i Techniki Jądrowej|Instytutu Fizyki i Techniki Jądrowej]]. W latach 1981-1984 był prorektorem AGH ds. Nauki.
+W 1967 roku na podstawie rozprawy „Oddziaływania pomiędzy magnetycznymi momentami atomowymi”, przedstawionej na Uniwersytecie Jagiellońskim, uzyskał stopień doktora habilitowanego.
+W 1984 roku otrzymał tytuł profesora.
 Autor 26 prac z dziedziny fizyki jądrowej oraz 65 z fizyki ciała stałego, opublikowanych w czasopismach krajowych i zagranicznych. Wykształcił 19 doktorów.
@@ Linia 76: / Linia 48: @@
 Członek oraz wiceprezes (przez trzy kadencje) Polskiego Towarzystwa Fizycznego PTF, a także członek Action Committee of Applied Physics and Physics in Industry of the European Physical Society ACAPPY. Organizator konferencji krajowych i międzynarowych, m.in. „Fizyka dla przemysłu” oraz „Physics for Industry, Industry for Physics”.
-Członek korespondent PAU od 1999 r. Doktor honoris causa AGH 1995.
+Członek korespondent PAU od 1999 roku. Doktor honoris causa AGH 1995.
 ==== Odznaczenia i nagrody ====
-[[Krzyż Kawalerski OOP]], [[Złoty Krzyż Zasługi]], [[Medal KEN]], prestiżowa nagroda Senatu AGH im. Prof. Taklińskiego, Nagroda Państw. Rady ds. Pokojowego Wykorzystania Energii Jądrowej i inne nagrody państwowe i resortowe
-==Bibliografia==
+[[Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski]], [[Złoty Krzyż Zasługi]], [[Medal Komisji Edukacji Narodowej]], prestiżowa nagroda Senatu AGH im. Prof. Taklińskiego, Nagroda Państw. Rady ds. Pokojowego Wykorzystania Energii Jądrowej i inne nagrody państwowe i resortowe
+==== Bibliografia publikacji ====
+https://badap.agh.edu.pl/autor/oles-andrzej-001549
+== Źródła do biogramu ==
 ==== Książki ====
-* Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny / red. Lubomir Mackiewicz, Anna Żołna. - Ed. 3. - Warszawa : Wydawnictwo Interpress, 1993. - s. 514
+* Kronika wydarzeń poprzedzających powstanie Wydziału Fizyki i Techniki Jądrowej Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie : 1919-1991. Oprac. B. Dziunikowski. Kraków 2001, s. 59 [i inne strony], [foto]
-* Współcześni uczeni polscy : słownik biograficzny. T. 5 : Suplement A - Ż / red. nauk. Janusz Kapuścik. - Warszawa : Ośrodek Przetwarzania Informacji, 2006. - s. 610-611, portr.
+* Kronika Wydziału Fizyki i Techniki Jądrowej Akademii Górniczo-Hutniczej 1991-2000. Oprac. B. Dziunikowski, A. Kreft, A. Zięba. Kraków 2009, s. 113, 129-134, [foto]
+* Kronika Wydziału Fizyki i Techniki Jądrowej Akademii Górniczo-Hutniczej 2001-2010. Oprac. A. Kreft, A. Zięba, B. Bednarek. Kraków 2011, s. 147-149, 197-207, [foto]
+* Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny. Red. L. Mackiewicz, A. Żołna. Ed. 3. Warszawa 1993, s. 514
+* Kto jest kim w Polsce 1984 : informator biograficzny. Red. zespół L. Becela [et al.].  Ed. 1. Warszawa 1984, s. 693
+* Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny. Red. zespół L. Becela [et al.]. Ed. 2. Warszawa 1989, s. 940
+* Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 257-258, [foto]
+* Współcześni uczeni polscy : słownik biograficzny. T. 5 : Suplement A - Ż. Red. nauk. J. Kapuścik. - Warszawa 2006,  s. 610-611, [foto]
 ==== Artykuły ====
-* Łużny Wojciech: Jubileusz Profesora Andrzeja Olesia // ''Biuletyn AGH : magazyn informacyjny Akademii Górniczo-Hutniczej''. - 2008, nr 11, s. 14, 32, fot.
+* ''Dziennik Polski'' 2014, nr 16 (21 I 2014), s. A9 [nekr.]
-* Oleś Andrzej: Andrzej Oleś - moje drogi... / fot. Jacek Tarasiuk // ''Biuletyn AGH : magazyn informacyjny Akademii Górniczo-Hutniczej''. - 2008, nr 11, s. 14-17, fot.
+* ''Dziennik Polski'' 2014, nr 17 (22 I 2014), s. A11 [nekr.]
-* Prof. dr hab. Andrzej Oleś [nekr.] ''Dziennik Polski'' 2014, nr 16 (21 I 2014), s. A9 [nekrologi]
+* ''Dziennik Polski'' 2014, nr 18 (23 I 2014), s. A10 [nekr.]
-* Prof. dr hab. Andrzej Oleś [nekr.] ''Dziennik Polski'' 2014, nr 17 (22 I 2014), s. A11 [nekrologi]
+* Łużny W.: Jubileusz Profesora Andrzeja Olesia. ''Biuletyn AGH'' 2008, nr 11, s. 14, 32, [foto]
-*[Prof. dr hab. Andrzej Oleś, nekr.] ''Dziennik Polski'' 2014, nr 18 (23 I 2014), s. A10 [nekrologi]
+* Nizioł J.: Jubileusz 80-lecia urodzin Profesora Andrzeja Olesia. ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 2003, nr 123, s. 6-7, [foto]
-* Wierzbanowski Krzysztof: Nadanie sali wykładowej imienia Profesora Andrzeja Olesia // ''Biuletyn AGH : magazyn informacyjny Akademii Górniczo-Hutniczej''. - 2014, nr 78-79, s. 13-15, fot., portr.
+* Oleś A.: Andrzej Oleś - moje drogi... ''Biuletyn AGH'' 2008, nr 11, s. 14-17, [foto]
-* Wybitny uczony, niezwykły fizyk : doktorat honoris causa prof. Andrzeja Olesia /fot. arch. ; Roman Wawszczak // ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH''. - 1995, nr 22, s. 12-13, 2 s. okł., il.
+* Podrzucki C.: Konwent Seniorów AGH w dwóch ostatnich kadencjach swej działalności. ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 2001, nr 90, s. 7-8
+* [[Media:Tablice - Andrzej Oles. Biuletyn AGH nr 131.pdf|Sieński H.: Profesor Andrzej Oleś : tablice - pamięć wiecznie żywa - część 62. ''Biuletyn AGH'' 2018, nr 131, s. 20-23, [foto]]]
+* Wierzbanowski K.: Nadanie sali wykładowej imienia Profesora Andrzeja Olesia. ''Biuletyn AGH'' 2014, nr 78-79, s. 13-15, [foto]
+* Wierzbanowski K.: Sesja Naukowa z okazji 50-lecia pracy w AGH Profesora Andrzeja Olesia. ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 1998, nr 60, s. 18
+* [''Protokół z Posiedzenia Senatu AGH''... 27.09.1995], s. 1, 5
+* Wybitny uczony, niezwykły fizyk : doktorat honoris causa prof. Andrzeja Olesia. ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 1995, nr 22, s. 12-13, 2 s. okł., [foto]
+* Wydarzenia w AGH : jubileusz profesora Andrzeja Olesia. ''Vivat Akademia : AGH'' 2009, nr 2, s. 14, [foto]
+==== Inne ====
+* Na podstawie materiałów Sekretariatu Prorektora ds. Ogólnych AGH
 {{DEFAULTSORT:Oleś, Andrzej Władysław}}
 [[Category:Biogramy]]
 [[Category:Doktorzy honoris causa AGH]]