Feliks Franciszek Zalewski
Feliks Franciszek Zalewski | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nazwisko | Zalewski | ||||||||||||
Imię / imiona | Feliks Franciszek | ||||||||||||
Tytuły / stanowiska | Prof. zw. dr. inż. | ||||||||||||
Data urodzenia | 14 stycznia 1888 | ||||||||||||
Miejsce urodzenia | Mława | ||||||||||||
Data śmierci | 15 maja 1966 | ||||||||||||
Miejsce śmierci | Kraków | ||||||||||||
Dyscyplina/specjalności | górnictwo, inżynieria górnicza | ||||||||||||
Pełnione funkcje | Dziekan Wydziału Górniczego (1934-1936) | ||||||||||||
Wydział | Wydział Górniczy
| ||||||||||||
Odznaczenia i nagrody | Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi | ||||||||||||
|
Prof. zw. dr. inż. Feliks Franciszek Zalewski (1888–1966)
Dyscyplina/specjalności: górnictwo, inżynieria górnicza
Nota biograficzna
Urodził się 14 stycznia 1888 roku w Mławie. Zmarł 15 maja 1966 roku w Krakowie i tam też pochowany na Cmentarzu Rakowickim.
W latach 1906–1914 studiował w Instytucie Górniczym w Petersburgu. Dyplom inżyniera uzyskał w 1923 roku na Akademii Górniczej w Krakowie. Od 1930 roku związany z Akademią Górniczą gdzie prowadził wykłady z górnictwa jako prof. nadzwyczajny, a od 1936 roku prof. zwyczajny na Wydziale Górniczym W latach 1934-1936 był dziekanem, a w latach 1936-1938 prodziekanem Wydziału Górniczego.
Znalazł się on w gronie 183 pracowników krakowskich uczelni aresztowanych 6 listopada 1939 roku podczas hitlerowskiej „Sonderaktion Krakau”. Trafił do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen.
W latach 1945-1952 pełnił funkcję kierownika Katedry Górnictwa II na Wydziale Górniczym, w latach 1953-1963 kierownik Katedry Głębienia Szybów i Obudowy Górniczej, jednocześnie był naczelnym dyrektorem Krakowskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego, a w latach 1949–1950 Biura Projektów Przemysłu Węglowego w Krakowie.
W myśl Rozporządzenia Rady Ministrów z 16 kwietnia 1952 roku „W sprawie warunków i trybu nadawania stopni naukowych”, Akademia wystąpiła o nadanie mu tytułu doktora nauk technicznych na podstawie dotychczasowego dorobku naukowego. Otrzymał go 30 listopada 1953 roku.
W latach 1945–1951 był prezesem Stowarzyszenia Wychowanków Akademii Górniczej.
W 1960 roku przeszedł na emeryturę, nadal prowadził jednak przez kilka lat wykłady zlecone.
Opublikował kilkadziesiąt artykułów na temat transportu kopalnianego, obudowy i eksploatacji górniczej w czasopismach i w pracach zbiorowych oraz skrypty i podręczniki z tego zakresu. Przeprowadzał również liczne ekspertyzy dla przemysłu.
W 1968 roku odsłonięto tablicę pamiątkową ku czci prof. Zalewskiego, umieszczoną w pawilonie Wydziału Górnictwa A-1, na pierwszym piętrze. W 1996 roku Jego nazwisko, jako pierwsze, umieszczono na tablicy „Członkowie Honorowi Stowarzyszenia Wychowanków AGH w Krakowie” zlokalizowanej na parterze Gmachu Głównego – A-0.
Odznaczenia i nagrody
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Zwycięstwa i Wolności 1945, Złota Odznaka Naczelnej Organizacji Technicznej, odznaka i tytuł "Zasłużony Górnik Polski Ludowej".
Źródła do biogramu
Książki
- Filcek H.: Rektorskie opowiadania. Kraków 2005, s. 37-40, [foto]
- Konieczna E.: Postaci AGH we wspomnieniach i anegdotach. Kraków 2008, s. 17-20, [foto]
- Księga wychowanków i wychowawców Akademii Górniczej w Krakowie (1919-1949). Oprac. J. Sulima-Samujłło. Kraków 1979, s. 210
- Mazurkiewicz M.: Jak zostałem profesorem czyli pół wieku w AGH. Kraków 2016, s. 43-122
- Materiały Informacyjne [nr 4]. Komisja Propagandowa Komitetu Obchodu 50-lecia AGH. Kraków 1969, s. 91
- Mikoś T., Tajduś A., Szumiński A.: Fascynujący świat zabytków podziemnych i naziemnych : górnicy na ratunek najcenniejszych podziemi i miast : 80 lat badań i doświadczeń w zbiorach archiwalnych 100-letniej Katedry Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. Kraków 2019, s. 29-35, 70, 75, 92-95, [foto]
- Non omnis moriar… : groby profesorów AGH Cmentarz Rakowicki. [Z. 1]. Oprac. H. Sieński. Kraków 2018, s. 75-76, [foto]
- Paczyńska I.: Aktion gegen Universitäts-Professoren (Kraków, 6 listopada 1939 roku) i okupacyjne losy aresztowanych. Kraków 2019, s. 173-860
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1935/36]. Kraków 1935, s. 25
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1936/37]. Kraków 1936, s. 28
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1937/38]. Kraków 1937, s. 27
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1938/39]. Kraków 1938, s. 30
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1946/47]. Kraków 1946, s. 14
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1947/48]. Kraków 1947, s. 6-7
- Słownik biograficzny techników polskich. Z. 21. Red. J. Piłatowicz 2010, s. 177-180
- Słownik polskich pionierów techniki. Pod red. B. Orłowskiego. Katowice 1986, s. 231
- Wacławik J.: Kronika Wydziału Górniczego 1919-1999. Kraków 1999, s.119
- Wacławik J.: Kronika Wydziału Górniczego [AGH] 1919-2009 : (od listopada 2002 roku Wydział Górniczy nosi nazwę Wydziału Górnictwa i Geoinżynierii). Wyd. 2 popr. i poszerz. Kraków 2009, s. 4, 22,34, 40, 42, 44, 48, 50, 58, 60, 64, 68, 69, 76, 84, 93, 94,173, [foto]
- Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 410-411
- Wyrok na Uniwersytet Jagielloński 6 listopada 1939. Pod red. L. Hajdukiewicza. Kraków 1989, s. 300-301, [foto]
- Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 628 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)
Artykuły
- Aresztowani podczas aktion gegen Universitäts-Professoren 6 listopada 1939 roku : aresztowani naukowcy Wydziału Górniczego Akademii Górniczej. Alma Mater 2019, numer specjalny 212, s. 32, [foto]
- Aresztowani podczas aktion gegen Universitäts-Professoren 6 listopada 1939 roku : aresztowani naukowcy Wydziału Górniczego Akademii Górniczej. Alma Mater 2021, nr 227, s. 64, [foto]
- Bęben A.: Profesor Feliks Zalewski - pierwszy przewodniczący (1945-1951) Stowarzyszenia Wychowanków AGH. Vivat Akademia : AGH 2011, nr 7, s. 37-39, [foto]
- Bolewski A.: Osiągnięcia Akademii Górniczej w Krakowie w okresie 1919-1939 : z kart historii. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 6-7, s. 5-8
- Czekajowski R., Jóżkiewicz S.: Górnicy z pomocą AGH ratują starówki zabytkowych miast : (część I) : Kłodzko. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1999, nr 73, s. 11-12
- Czekajowski R., Jóżkiewicz S.: Górnicy z pomocą AGH ratują starówki zabytkowych miast : (część IV) : Podziemna Trasa Turystyczna w Jarosławiu. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2001, nr 87, s. 8-9
- Jahoda K.: Odsłonięcie tablicy pamiątkowej [Feliksa Zalewskiego]. Przegląd Geologiczny 1968, nr 8, s. 407-408
- Jahoda K.: Krakowscy Górnicy. Przegląd Górniczy 1990, nr 5, s. 20-23
- Jubileusz 35-lecia specjalistycznego Zespołu Naukowego AGH wdrażającego górnicza metodę Z-S. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 3, s. 12
- Konieczna E.: Postaci AGH we wspomnieniach i anegdotach : Prof. Feliks Zalewski. Miesiąc w Krakowie 2008, nr 1, s. 56-57, [foto]
- Mikoś T.: Profesor AGH w Krakowie - Feliks Zalewski : twórca podstaw budownictwa górniczego i idei ratowania zabytkowych miast. Budownictwo Górnicze i Tunelowe 2010, nr 2, s. 39-45, [foto]
- Odsłonięcie tablicy pamiątkowej [Feliksa Zalewskiego] na AGH. Nafta 1968, nr 4, s. 127
- "Salamandra" - pamięci Kolegów Górników. Przegląd Górniczy 1986, T. 42, nr 11-12, s. 403
- Sieński H.: Członkowie Honorowi Stowarzyszenia Wychowanków AGH. Zasłużeni dla Akademii Górniczo-Hutniczej : tablice - pamięć wiecznie żywa - cz 14. Biuletyn AGH 2014, nr 78-79, s. 34-35
- Sieński H.: Profesor Feliks Zalewski : tablice - pamięć wiecznie żywa - rozpoczęcie cyklu. Biuletyn AGH 2013, nr 63, s. 27-29, [foto]
- Tomczyk M.: 75. rocznica "Sonderaktion Krakau". Biuletyn AGH 2014, nr 83, s. 8-9, [foto]
- Wspomnienie o profesorze Feliksie Zalewskim zasłużonym górniku PRL (z okazji odsłonięcia tablicy pamiątkowej na AGH w dniu 15 marca 1968 r.). Wiadomości Górnicze 1968, nr 6, s. 187-188, [foto]