Adam Jan Bielański

Adam Jan Bielański
Nazwisko	Bielański
Imię / imiona	Adam Jan
Tytuły / stanowiska	Prof. zw. dr
Tytuły honorowe AGH	Doktor Honoris Causa AGH
Data urodzenia	14 grudnia 1912
Miejsce urodzenia	Kraków
Data śmierci	4 września 2016
Dyscyplina/specjalności	chemia
Pełnione funkcje	Prorektor AGH (1951–1955)
Wydział	Wydział Ceramiczny
Rok przyznania doktoratu h.c. AGH	1983
Powód przyznania doktoratu h.c. AGH	za wybitne osiągnięcia naukowe w dziedzinie katalizy heterogenicznej i fizykochemii ciała stałego, jak również za zasługi w powojennej odbudowie Uczelni oraz zainicjowanie powstania krakowskiej szkoły katalizy
Odznaczenia i nagrody	Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Funkcje Gdzie od do Dziekan Wydział Mineralny 1949 1952 Prorektor AGH 1951 1955

Prof. zw. dr Adam Jan Bielański (1912–2016)

Dyscyplina/specjalności: chemia

Nota biograficzna

Urodził się 14 grudnia 1912 roku w Krakowie. Zmarł 4 września 2016 roku w Krakowie. Został pochowany w Krakowie na Cmentarzu Salwatorskim.

Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim i w Imperial College of Science and Technology (Londyn). Doktorat (1945), prof. nadzw. (1954), prof. zw. (1962).

Początkowo pracował jako asystent w Katedrze Chemii Fizycznej i Elektrochemii Akademii Górniczej, potem był pracownikiem naukowo-dydaktycznym (1945–1964). Organizator Wydziału Mineralnego AGH 1950–1951, dziekan Wydziału Ceramicznego AGH w latach 1950-1952, prorektor ds nauczania AGH w latach 1951–1955.

Od 1964 roku profesor UJ, kierownik Katedry Chemii Nieorganicznej, następnie Dyrektor Instytutu Chemii Nieorganicznej. Od 1983 roku emerytowany profesor.

Autor ok. 150 prac z dziedziny katalizy heterogenicznej oraz fizykochemii ciała stałego, opublikowanych w czasopismach krajowych i zagranicznych. Autor książek "Chemia ogólna i nieorganiczna", "Podstawy chemii nieorganicznej", "Oxygen in Catalysis", autor 2 patentów, promotor 28 prac doktorskich.

Członek PAN (przew. Oddziału PAN w Krakowie); członek korespondent PAN (1965), członek rzeczywisty PAN (1973), członek czynny PAU (1989). Przewodniczący Rady Naukowej Instytutu Chemii Fizycznej PAN w latach 1967–1981.

Doktor honoris causa AGH (1983) i Politechniki Wrocławskiej, profesor honorowy Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Odznaczenia i nagrody

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski , Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Medal Jędrzeja Śniadeckiego Polskiego Towarzystwa Chemicznego, Medal Jana Harabaszewskiego Polskiego Towarzystwa Chemicznego, Medal „Merentibus” UJ, Medal Uniwersytetu w Liege (Belgia), Medal Honorowy za Zasługi dla Województwa Małopolskiego — srebrny

Źródła do biogramu

Książki

• Adam Bielański. W: Manecki A.: Alfabet wspomnień o ludziach nauki i wydarzeniach lat minionych. Kraków 2015, s. 151
• Encyklopedia Krakowa. Kraków 2000, s. 63
• Jubileusz 50-lecia Katedry Górnictwa Odkrywkowego [Wydziału Górnictwa i Geoinżynierii AGH] : 1964-2014. Kraków 2014, s. 14, [foto]
• Kto jest kim w ceramice : 50 lecie Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki 1949-1999 [AGH]. Kraków 1999, wiele stron, [foto]
• Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny. Ed. 3. Red. L. Mackiewicz, A. Żołna. Warszawa 1993, s. 50
• Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny. Ed. 1. Red. zespół L. Becela [et al.]. Warszawa 1984, s. 58
• Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny. Ed. 2. Red. zespół L. Becela [et al.]. Warszawa 1989, s. 85
• Kurdowski W.: Profesor Adam Bielański : twórca Wydziału Ceramicznego AGH. Kraków 2019, 107 s., [foto]
• Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 25
• Współcześni uczeni polscy : słownik biograficzny. T. 1 : A-G. Red. nauk. J. Kapuścik. Warszawa [ca 1998], s. 105
• Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 619 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)
• Złota Księga Nauki Polskiej 1999. Red. K. Pikoń, A. Sokołowska. Gliwice 1999, s. 16-17

Artykuły

• Dziennik Polski 2016, nr 209 (7 IX 2016), s. A12 [nekr.]
• Dziennik Polski 2016, nr 211 (9 IX 2016), s. A14 [nekr.]
• Dziennik Polski 2016, nr 212 (10-11 IX 2016), s. A12 [nekr.]
• Dziennik Polski 2016, nr 215 (14 IX 2016), s. A9 [nekr.]
• Gazeta Wyborcza 2016, nr 209 (7 IX 2016) [dod.] Gazeta Wyborcza Kraków, s. 6 [nekr.]
• Gazeta Wyborcza 2016, nr 210 (8 IX 2016) [dod.] Gazeta Wyborcza Kraków, s. 6-7 [nekr.]
• Gazeta Wyborcza 2016, nr 211 (9 IX 2016) [dod.] Gazeta Wyborcza Kraków, s. 14 [nekr.]
• Gazeta Wyborcza 2016, nr 212 (10-11 IX 2016) [dod.] Gazeta Wyborcza Kraków, s. 6-7 [nekr.]
• Haber J.: Professor Adam Bielański. Polish Journal of Chemistry 1991, Vol. 65, no. 4, s. 529-530
• Medale za zasługi. Dziennik Polski 2013, nr 117 (21 V 2013), s. A05
• Rafalska-Łasocha A.: Pamięci profesora Adama Bielańskiego. Alma Mater 2017, nr 191, s. 60-61, [foto]
• Skowron G.: Zasłużyli się Małopolsce. Dziennik Polski 2013, nr 137 (14 VI 2013), s. A06, [foto]
• Stabach K.: Napisał biblię dla studentów chemii, a po wykładach słuchał Beethovena. Dziennik Polski 2016, nr 212 (10-11 IX 2016) [dod.] Kronika Krakowska, s. B4, [foto]
• "Umarłych wieczność dotąd trwa, dokąd pamięcią się im płaci". Gazeta Wyborcza 2016, nr 256 (2 XI 2016) [dod.] Gazeta Wyborcza Kraków, s. 4-5, [foto]
• Wybitni Małopolanie, zasłużone instytucje. Dziennik Polski 2013 nr 111 (14 V 2013), s. A05
• Wykaz osób, które otrzymały Doktoraty Honoris Causa Akademii Górniczo-Hutniczej. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 5, s. 18
• Zmarł prof. Bielański - nestor polskich chemików. Dziennik Polski 2016, nr 209 (7 IX 2016), [dod.] Kronika Krakowska, s. B2

Inne

• Dyplom nadania DHC AGH (materiały Muzeum AGH)