Aleksander Wacław Krupkowski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Historia AGH
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 59 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 9: Linia 9:
|death_place=Kraków
|death_place=Kraków
|fields=przeróbka plastyczna metali, analia techniczna metali, pirometalurgia, fizykochemia metali, podstawy termodynamiki, stopy metali nieżelaznych
|fields=przeróbka plastyczna metali, analia techniczna metali, pirometalurgia, fizykochemia metali, podstawy termodynamiki, stopy metali nieżelaznych
|function=Dziekan Wydziału Hutniczego AG (1936-1939), Dziekan Wydziału Metalurgicznego AG (1945-1947)
|function=Dziekan Wydziału Hutniczego AG (1936-1938 i 1945-1948)
|faculty=Wydział Metalurgiczny
|faculty=Wydział Metalurgiczny
|awards=Krzyż Oficerski OOP, Złoty Krzyż Zasługi
|awards=Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Order Budowniczych Polski Ludowej, Order Sztandaru Pracy, Medal 10-lecia Polski Ludowej
|dhc_year=1964
|dhc_year=1964
|dhc_reason=za  szczególne zasługi dla rozwoju nauki, kultury i gospodarki narodowej
|dhc_reason=za  szczególne zasługi dla rozwoju nauki, kultury i gospodarki narodowej
}}
|honorAGH=Doktor Honoris Causa AGH
{{Funkcja
}}{{Funkcja
|Stanowisko=Dziekan
|Stanowisko=Dziekan
|Jednostka=Wydział Hutniczy
|Jednostka=Wydział Hutniczy
|Rok_od=1936
|Rok_od=1936
|Rok_do=1939
|Rok_do=1938
}}
}}{{Funkcja
{{Funkcja
|Stanowisko=Dziekan
|Stanowisko=Dziekan
|Jednostka=Wydział Metalurgiczny
|Jednostka=Wydział Hutniczy
|Rok_od=1945
|Rok_od=1945
|Rok_do=1947
|Rok_do=1948
}}
}}
Prof. zw. dr inż. '''Aleksander Wacław Krupkowski''' (1894–1978)
Prof. zw. dr inż. '''Aleksander Wacław Krupkowski''' (1894-1978)


Dyscyplina/specjalności: przeróbka plastyczna metali, analia techniczna metali, pirometalurgia, fizykochemia metali, podstawy termodynamiki, stopy metali nieżelaznych
Dyscyplina/specjalności: przeróbka plastyczna metali, analia techniczna metali, pirometalurgia, fizykochemia metali, podstawy termodynamiki, stopy metali nieżelaznych


== Nota biograficzna ==
== Nota biograficzna ==


Urodził się 27 marca 1894 roku w Nadarzynie k. Pruszkowa. Zmarł 1 maja 1978 roku w Krakowie, pochowany na Cmentarzu Rakowickim.
Urodził się 27 marca 1894 roku w Nadarzynie k. Pruszkowa. Zmarł 1 maja 1978 roku w Krakowie, pochowany na Cmentarzu Rakowickim.


Studia metalurgiczne w Instytucie Politechnicznym w Petersburgu (1912–17), studia uzupełniające w Uniwersytecie w Lejdzie (1927–28) i w Politechnice Warszawskiej (1928). W wyniku Sonderaktion Krakau był więziony w Krakowie, we Wrocławiu i w Sachsenhausen.
Studia metalurgiczne w Instytucie Politechnicznym w Petersburgu (1912-1917), studia uzupełniające w Uniwersytecie w Lejdzie (1927-1928) i w Politechnice Warszawskiej (1928). W wyniku Sonderaktion Krakau był więziony w Krakowie, we Wrocławiu i w Sachsenhausen.


Dr nauk technicznych PW (1928). Początkowo pracował w PW, a od 1923 roku w AG jako adiunkt, następnie po habilitacji prof. nadzw. Od 1930 roku, kierownik Katedry Innych poza Żelazem Metali (1930–45), profesor zw. (1937), kierownik Katedry Metalurgii Metali Nieżelaznych. Prowadził wykłady z metalurgii metali nieżelaznych w latach 1930–1939 i 1945–64. Dziekan [[Wydział Hutniczy|Wydziału Hutniczego]] AG (1936-1939), Dziekan [[Wydział Metalurgiczny|Wydziału Metalurgicznego]] AG (1945-1947).
Dr nauk technicznych PW (1928). Początkowo pracował w PW, a od 1923 roku w AG jako adiunkt, następnie po habilitacji prof. nadzw. Od 1930 roku, kierownik Katedry Innych poza Żelazem Metali (1930-1945), profesor zw. (1937), kierownik Katedry Metalurgii Metali Nieżelaznych. Prowadził wykłady z metalurgii metali nieżelaznych w latach 1930-1939 i 1945–1964. Dziekan [[Wydział Hutniczy|Wydziału Hutniczego]] AG (1936-1938) i (1945-1948).


Pracownik Instytutu Metali Nieżelaznych w Gliwicach, Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN, Przewodniczący Polskiego Komitetu Hutnictwa PAN i innych placówek naukowo-badawczych. Naczelny Redaktor „Archiwum Hutnictwa”.
Pracownik Instytutu Metali Nieżelaznych w Gliwicach, Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN, Przewodniczący Polskiego Komitetu Hutnictwa PAN i innych placówek naukowo-badawczych. Naczelny Redaktor „Archiwum Hutnictwa”.
Linia 46: Linia 42:
Opublikował ok. 160 prac z zakresu naprężeń metali (m.in. wyprowadził tzw. wzór Krupkowskiego); wraz z M. Balickim opisał zjawiska zachodzące w procesie rekrystalizacji; sformułował paraboliczne prawo umocnienia metali polikrystalicznych i in. Autor 20 patentów. Twórca największej w Polsce szkoły metalurgicznej, zainicjował współpracę naukową z Institute of Metals, Iron and Steel Institute i Institute of Mining and Metallurgical Engineers w USA.
Opublikował ok. 160 prac z zakresu naprężeń metali (m.in. wyprowadził tzw. wzór Krupkowskiego); wraz z M. Balickim opisał zjawiska zachodzące w procesie rekrystalizacji; sformułował paraboliczne prawo umocnienia metali polikrystalicznych i in. Autor 20 patentów. Twórca największej w Polsce szkoły metalurgicznej, zainicjował współpracę naukową z Institute of Metals, Iron and Steel Institute i Institute of Mining and Metallurgical Engineers w USA.


Członek korespon. ANT (1934), czł. zw. TNW, czł. rzecz. PAN, wiceprezes PAN (1962–65) i PAU, członek polskich i zagranicznych stowarzyszeń naukowych.
Członek korespondent ANT (1934), czł. zw. TNW, czł. rzecz. PAN, wiceprezes PAN (1962–1965) i PAU, członek polskich i zagranicznych stowarzyszeń naukowych.


Doktor honoris causa AGH (1964 roku), za  szczególne zasługi dla rozwoju nauki, kultury i gospodarki narodowej) oraz Akademii Górniczej we Freibergu (1961).  
Doktor honoris causa AGH (1964 roku), za  szczególne zasługi dla rozwoju nauki, kultury i gospodarki narodowej) oraz Akademii Górniczej we Freibergu (1961).  


Jego imieniem nazwano Inst. Podstaw Metalurgii PAN oraz Pawilon A-2.
Jego imieniem nazwano Inst. Podstaw Metalurgii PAN oraz Pawilon A-2.


==== Odznaczenia i nagrody ====
==== Odznaczenia i nagrody ====


Krzyż Oficerski OOP, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Hon. Francuskiego Tow. Metalurgicznego oraz liczne nagrody państwowe i resortowe.
[[Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski]], [[Złoty Krzyż Zasługi]], [[Order Budowniczych Polski Ludowej]], [[Order Sztandaru Pracy]] I Klasy i II Klasy, [[Medal 10-lecia Polski Ludowej]], Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, Za Długoletnią Służbę, Medal Zwycięstwa i Wolności 1945, Zasłużony Hutnik PRL, Medal Honorowy Francuskiego Towarzystwa Metalurgicznego oraz liczne nagrody państwowe i resortowe.


== Źródła do biogramu ==


====Książki====


== Bibliografia ==
* 65 lat Instytutu Metalurgii i Inżynierii Materiałowej im. Aleksandra Krupkowskiego Polskiej Akademii Nauk 1952-2017. Kraków 2017, 3, 10-11, [foto]
====Książki====
* Akademia Nauk Technicznych : 1933-1937. Warszawa 1937, s. 130-131
* Akademia Nauk Technicznych : 1933-1937. Warszawa 1937, s. 130-131
* Biogramy uczonych polskich : materiały o życiu i działalności członków AU w Krakowie, TNW, PAU, PAN. Cz. 4 : Nauki techniczne. Oprac. A. Śródka, P. Szczawiński. Wrocław 1988, s. 183-189, [foto]
* Biogramy uczonych polskich : materiały o życiu i działalności członków AU w Krakowie, TNW, PAU, PAN. Cz. 4 : Nauki techniczne. Oprac. A. Śródka, P. Szczawiński. Wrocław 1988, s. 183-189, [foto]
Linia 67: Linia 62:
* Księga jubileuszowa dla uczczenia zasług naukowych Aleksandra Krupkowskiego. Red. Z. Było. Warszawa 1965, s. 543
* Księga jubileuszowa dla uczczenia zasług naukowych Aleksandra Krupkowskiego. Red. Z. Było. Warszawa 1965, s. 543
* Księga wychowanków i wychowawców Akademii Górniczej w Krakowie (1919-1949). Oprac. J. Sulima-Samujłło. Kraków 1979, s. 94
* Księga wychowanków i wychowawców Akademii Górniczej w Krakowie (1919-1949). Oprac. J. Sulima-Samujłło. Kraków 1979, s. 94
* Materiały Informacyjne [nr 4]. Komisja Propagandowa Komitetu Obchodu 50-lecia AGH. Kraków 1969, s. 97
* Non omnis moriar… : groby profesorów AGH Cmentarz Rakowicki. [Z. 1]. Oprac. H. Sieński. Kraków 2018, s. 53-54, [foto]
* Profesor Aleksander Krupkowski. W: 100 anegdot na stulecie Wydziału 1922-2022 : jubileusz 100-lecia Wydziału Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej AGH. Oprac. I. Suliga. Kraków 2022, s. 21-23, [foto]
* [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1935/36]. Kraków 1935, s. 25
* [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1935/36]. Kraków 1935, s. 25
* [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1936/37]. Kraków 1936, s. 28
* [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1936/37]. Kraków 1936, s. 28
Linia 77: Linia 75:
* Sylwetki zmarłych członków Oddziału Krakowskiego Polskiej Akademii Nauk. [Red. L. Starkel]. Kraków 2002, s. 75-78
* Sylwetki zmarłych członków Oddziału Krakowskiego Polskiej Akademii Nauk. [Red. L. Starkel]. Kraków 2002, s. 75-78
* Śródka A.: Uczeni polscy XIX-XX stulecia. T. 2 : H-Ł. Warszawa 1995, s. 357-359, [foto]
* Śródka A.: Uczeni polscy XIX-XX stulecia. T. 2 : H-Ł. Warszawa 1995, s. 357-359, [foto]
* Truszkowski W.: Aleksander Krupkowski : heretyk czy prekursor. Kraków 1998, s. 60
* Truszkowski W.: Aleksander Krupkowski : heretyk czy prekursor. Kraków 1998, 60 s.
* Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 179
* Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 179
* Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej : informator. [AGH ; oprac. merytoryczne: R. Benesch et al. ; red.: Jerzy Kajtoch]. Kraków 1994, s. 25, [foto]
* Wydział Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej : Wydział Hutniczy (1922-1951), Wydział Metalurgiczny (1951-1993), Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej (1993-2005) : jubileusz 90-lecia Wydziału : 1922-2012 [AGH]. Kraków 2012, s. 74-75, [foto]
* Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej : jubileusz 75-lecia Wydziału 1922-1997. [AGH]. Kraków 1997, s. 37-38
* Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej : informator. Red. J. Kajtoch. Kraków 1994, s. 25, [foto]
* Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej : jubileusz 75-lecia Wydziału 1922-1997. Kraków 1997, s. 37-38
* Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej : jubileusz 80-lecia Wydziału 1922-2002. [AGH]. Kraków 2002, s. 71-72, [foto]
* Wyrok na Uniwersytet Jagielloński 6 listopada 1939. Pod red. L. Hajdukiewicza. Kraków 1989, s. 288-289, [foto]
* Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 624 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)
* Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 624 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)
====Artykuły====
====Artykuły====
* Aresztowani podczas aktion gegen Universitäts-Professoren 6 listopada 1939 roku : aresztowani naukowcy Wydziału Hutniczego Akademii Górniczej. ''Alma Mater'' 2019, numer specjalny 212, s. 33, [foto]
* Aresztowani podczas aktion gegen Universitäts-Professoren 6 listopada 1939 roku : aresztowani naukowcy Wydziału Hutniczego Akademii Górniczej. ''Alma Mater'' 2021, nr 227, s. 65, [foto]
* Bolewski A.: Osiągnięcia Akademii Górniczej w Krakowie w okresie 1919-1939 : z kart historii. ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 1994, nr 6-7, s. 5-8
* Bolewski A.: Osiągnięcia Akademii Górniczej w Krakowie w okresie 1919-1939 : z kart historii. ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 1994, nr 6-7, s. 5-8
* Dział informacyjny Wydziału Metalurgicznego AGH za okres 50-lecia Wydziału 1922-1972 : VII. Odznaczenia, wyróżnienia i nagrody. ''Zeszyty Naukowe AGH'' ; nr 367. [Seria] ''Metalurgia i Odlewnictwo'' 1973  z. 51, s. 323
* Iwanciw E.: Aleksander Krupkowski. ''Nauka Polska'' 1961, nr 2, s. 99-104
* Iwanciw E.: Aleksander Krupkowski. ''Nauka Polska'' 1961, nr 2, s. 99-104
* Iwanciw E.: Działalność naukowa profesora dra inż. Aleksandra Krupkowskiego. ''Zeszyty Naukowe AGH'' ; nr 37. [Seria] ''Metalurgia i Odlewnictwo'' 1961, z. 7, s. 5-7, [foto]
* Janowski J.: Dział Informacyjny Wydziału Metalurgicznego AGH za okres 50-lecia Wydziału 1922 - 1972 r. ''Zeszyty Naukowe AGH'' ; nr 367. [Seria] ''Metalurgia i Odlewnictwo'' 1973, z. 51, s. 277-339
* Jasieński Z., Wierzbiński S.: Działalność naukowa i dydaktyczna prof. dr. hab. inż. Aleksandra Krupkowskiego. ''Archiwum Hutnictwa'' 1978, z. 3, s. 345-354
* Jasieński Z., Wierzbiński S.: Działalność naukowa i dydaktyczna prof. dr. hab. inż. Aleksandra Krupkowskiego. ''Archiwum Hutnictwa'' 1978, z. 3, s. 345-354
* Iwanciw E.: Działalność naukowa profesora dra inż. Aleksandra Krupkowskiego. ''Zeszyty Naukowe. Akademia Górniczo-Hutnicza'' ; nr 37. Seria ''Metalurgia i Odlewnictwo'' 1961, z. 7, s. 5-7, [foto]
* Jubileusz pracy naukowej prof. dr. Aleksandra Krupkowskiego. ''Hutnik'' 1966, R. 33, nr 7/8, s. 347-348
* Jubileusz współtwórcy nowoczesnego hutnictwa prof. dr. inż. Aleksandra Krupkowskiego. ''Przegląd Odlewnictwa'' 1974, nr 6, s. 225, [foto]
* Jubileusz współtwórcy nowoczesnego hutnictwa prof. dr. inż. Aleksandra Krupkowskiego. ''Przegląd Odlewnictwa'' 1974, nr 6, s. 225, [foto]
* Karwan T.: Życie i działalność profesora dr hab. inż. Aleksandra Krupkowskiego. ''Rudy i Metale Nieżelazne'' 1978, nr 10, s. 476-477
* Karwan T.: Życie i działalność profesora dr hab. inż. Aleksandra Krupkowskiego. ''Rudy i Metale Nieżelazne'' 1978, nr 10, s. 476-477
* Łuksza J.: 75 [Siedemdziesiąt pięć] lat (1922-1997) Wydziału Metalurgii i Inżynierii Materiałowej Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. ''Metalurgia i Odlewnictwo'' 1997, T. 23, nr 3, s. 382-383
* Łuksza J.: 75 lat (1922-1997) Wydziału Metalurgii i Inżynierii Materiałowej Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. ''Metallurgy and Foundry Engineering'' [wyd. AGH] 1997, Vol. 23, nr 3, s. 379-388
* Nowakowski J., Gądek M.: Wydział Metali Nieżelaznych AGH w 40-lecie działalności. ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 2002, nr 106/107, s. 15-16, [foto]
* Prof. dr Aleksander Krupkowski. ''Normalizacja'' 1978, nr 8, s. 40 [nekr.]
* Prof. dr Aleksander Krupkowski. ''Normalizacja'' 1978, nr 8, s. 40 [nekr.]
* Prof. dr h. c. [honoris causa] hab. inż. Aleksander Krupkowski : (1894-1978). ''Biuletyn Instytutu Metali Nieżelaznych'' 1978, nr 1, s. 49-52, [foto].
* Prof. dr h. c. [honoris causa] hab. inż. Aleksander Krupkowski : (1894-1978). ''Biuletyn Instytutu Metali Nieżelaznych'' 1978, nr 1, s. 49-52, [foto].
* Profesor profesorów : poczet zasłużonych profesorów. ''Materiały Informacyjne'' 1969, nr 4, s. 35-39
* Ptak W.: Aleksander Krupkowski (1894-1978). ''Nauka Polska'' 1978, nr 9, s. 123-128
* Ptak W.: Aleksander Krupkowski (1894-1978). ''Nauka Polska'' 1978, nr 9, s. 123-128
* Sieński H.: Profesor Aleksander Krupkowski : tablice - pamięć wiecznie żywa - część 10. ''Biuletyn AGH'' 2014, nr 75, s. 21-24, [foto]
*[[Media:Tablice - Aleksander Krupkowski. Biuletyn AGH nr 75.pdf|Sieński H.: Profesor Aleksander Krupkowski : tablice - pamięć wiecznie żywa - część 10. ''Biuletyn AGH'' 2014, nr 75, s. 21-24, [foto]]]
* Szerłomski J.: Cenniejsze niż złoto... ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 2003, nr 116, s. 18-19, [foto]
* Szerłomski J.: Książka o prof. Aleksandrze Krupkowskim. ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 1998, nr 58, s. 26
* Szerłomski J.: Książka o prof. Aleksandrze Krupkowskim. ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 1998, nr 58, s. 26
* Tomczyk M.: 75. rocznica "Sonderaktion Krakau". ''Biuletyn AGH'' 2014, nr 83, s. 8-9, [foto]
* Truszkowski W.: Aleksander Krupkowski - w stulecie urodzin : (27. III. 1994). ''Archives of Metallurgy'' 1994, Vol. 39, iss. 1, s. 5-8
* Truszkowski W.: Aleksander Krupkowski - w stulecie urodzin : (27. III. 1994). ''Archives of Metallurgy'' 1994, Vol. 39, iss. 1, s. 5-8
* Wosiek E.: Jubileusz 30-lecia pracy naukowej prof. dra inż. Aleksandra Krupkowskiego. ''Hutnik'' 1958, nr 3, s. 129-130
* Wosiek E.: Jubileusz 30-lecia pracy naukowej prof. dra inż. Aleksandra Krupkowskiego. ''Hutnik'' 1958, nr 3, s. 129-130
* Wspomnienie o profesorze Aleksandrze Krupkowskim [wspomnienie pośmiertne]. [Oprac. W. Ptak]. ''Zeszyty Naukowe. Akademia Górniczo-Hutnicza'' ; nr 715. Seria ''Metalurgia i Odlewnictwo'' 1978 T. 4, z. 3, s. 275-280, [foto]
* Wspomnienie o profesorze Aleksandrze Krupkowskim [wspomnienie pośmiertne]. ''Zeszyty Naukowe AGH'' ; nr 715. [Seria] ''Metalurgia i Odlewnictwo'' 1978 T. 4, z. 3, s. 275-280, [foto]
* Wykaz osób, które otrzymały Doktoraty Honoris Causa Akademii Górniczo-Hutniczej. ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 1994, nr 5, s. 18
* Wykaz osób, które otrzymały Doktoraty Honoris Causa Akademii Górniczo-Hutniczej. ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 1994, nr 5, s. 18
====Inne====
====Inne====
[Dyplom nadania DHC AGH] (na podstawie materiałów Archiwum AGH)


* [Dyplom nadania DHC AGH] (na podstawie materiałów Archiwum AGH)


{{DEFAULTSORT:Krupkowski, Aleksander Wacław}}
{{DEFAULTSORT:Krupkowski, Aleksander Wacław}}
[[Category:Biogramy]]
[[Category:Biogramy]]
[[Category:Doktorzy honoris causa AGH]]
[[Category:Doktorzy honoris causa AGH]]

Aktualna wersja na dzień 08:42, 10 cze 2024

Aleksander Wacław Krupkowski
Aleksander Wacław Krupkowski1.jpg
Nazwisko Krupkowski
Imię / imiona Aleksander Wacław
Tytuły / stanowiska Prof. zw. dr inż.
Tytuły honorowe AGH Doktor Honoris Causa AGH
Data urodzenia 27 marca 1894
Miejsce urodzenia Nadarzyn
Data śmierci 1 maja 1978
Miejsce śmierci Kraków
Dyscyplina/specjalności przeróbka plastyczna metali, analia techniczna metali, pirometalurgia, fizykochemia metali, podstawy termodynamiki, stopy metali nieżelaznych
Pełnione funkcje Dziekan Wydziału Hutniczego AG (1936-1938 i 1945-1948)
Wydział Wydział Metalurgiczny
Rok przyznania doktoratu h.c. AGH 1964
Powód przyznania doktoratu h.c. AGH za szczególne zasługi dla rozwoju nauki, kultury i gospodarki narodowej
Odznaczenia i nagrody Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Order Budowniczych Polski Ludowej, Order Sztandaru Pracy, Medal 10-lecia Polski Ludowej
FunkcjeGdzieoddo
DziekanWydział Hutniczy19361938
DziekanWydział Hutniczy19451948

Prof. zw. dr inż. Aleksander Wacław Krupkowski (1894-1978)

Dyscyplina/specjalności: przeróbka plastyczna metali, analia techniczna metali, pirometalurgia, fizykochemia metali, podstawy termodynamiki, stopy metali nieżelaznych

Nota biograficzna

Urodził się 27 marca 1894 roku w Nadarzynie k. Pruszkowa. Zmarł 1 maja 1978 roku w Krakowie, pochowany na Cmentarzu Rakowickim.

Studia metalurgiczne w Instytucie Politechnicznym w Petersburgu (1912-1917), studia uzupełniające w Uniwersytecie w Lejdzie (1927-1928) i w Politechnice Warszawskiej (1928). W wyniku Sonderaktion Krakau był więziony w Krakowie, we Wrocławiu i w Sachsenhausen.

Dr nauk technicznych PW (1928). Początkowo pracował w PW, a od 1923 roku w AG jako adiunkt, następnie po habilitacji prof. nadzw. Od 1930 roku, kierownik Katedry Innych poza Żelazem Metali (1930-1945), profesor zw. (1937), kierownik Katedry Metalurgii Metali Nieżelaznych. Prowadził wykłady z metalurgii metali nieżelaznych w latach 1930-1939 i 1945–1964. Dziekan Wydziału Hutniczego AG (1936-1938) i (1945-1948).

Pracownik Instytutu Metali Nieżelaznych w Gliwicach, Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN, Przewodniczący Polskiego Komitetu Hutnictwa PAN i innych placówek naukowo-badawczych. Naczelny Redaktor „Archiwum Hutnictwa”.

Opublikował ok. 160 prac z zakresu naprężeń metali (m.in. wyprowadził tzw. wzór Krupkowskiego); wraz z M. Balickim opisał zjawiska zachodzące w procesie rekrystalizacji; sformułował paraboliczne prawo umocnienia metali polikrystalicznych i in. Autor 20 patentów. Twórca największej w Polsce szkoły metalurgicznej, zainicjował współpracę naukową z Institute of Metals, Iron and Steel Institute i Institute of Mining and Metallurgical Engineers w USA.

Członek korespondent ANT (1934), czł. zw. TNW, czł. rzecz. PAN, wiceprezes PAN (1962–1965) i PAU, członek polskich i zagranicznych stowarzyszeń naukowych.

Doktor honoris causa AGH (1964 roku), za szczególne zasługi dla rozwoju nauki, kultury i gospodarki narodowej) oraz Akademii Górniczej we Freibergu (1961).

Jego imieniem nazwano Inst. Podstaw Metalurgii PAN oraz Pawilon A-2.

Odznaczenia i nagrody

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Order Budowniczych Polski Ludowej, Order Sztandaru Pracy I Klasy i II Klasy, Medal 10-lecia Polski Ludowej, Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, Za Długoletnią Służbę, Medal Zwycięstwa i Wolności 1945, Zasłużony Hutnik PRL, Medal Honorowy Francuskiego Towarzystwa Metalurgicznego oraz liczne nagrody państwowe i resortowe.

Źródła do biogramu

Książki

  • 65 lat Instytutu Metalurgii i Inżynierii Materiałowej im. Aleksandra Krupkowskiego Polskiej Akademii Nauk 1952-2017. Kraków 2017, 3, 10-11, [foto]
  • Akademia Nauk Technicznych : 1933-1937. Warszawa 1937, s. 130-131
  • Biogramy uczonych polskich : materiały o życiu i działalności członków AU w Krakowie, TNW, PAU, PAN. Cz. 4 : Nauki techniczne. Oprac. A. Śródka, P. Szczawiński. Wrocław 1988, s. 183-189, [foto]
  • Encyklopedia Krakowa. Kraków 2000, s. 513
  • Księga jubileuszowa dla uczczenia zasług naukowych Aleksandra Krupkowskiego. Red. Z. Było. Warszawa 1965, s. 543
  • Księga wychowanków i wychowawców Akademii Górniczej w Krakowie (1919-1949). Oprac. J. Sulima-Samujłło. Kraków 1979, s. 94
  • Materiały Informacyjne [nr 4]. Komisja Propagandowa Komitetu Obchodu 50-lecia AGH. Kraków 1969, s. 97
  • Non omnis moriar… : groby profesorów AGH Cmentarz Rakowicki. [Z. 1]. Oprac. H. Sieński. Kraków 2018, s. 53-54, [foto]
  • Profesor Aleksander Krupkowski. W: 100 anegdot na stulecie Wydziału 1922-2022 : jubileusz 100-lecia Wydziału Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej AGH. Oprac. I. Suliga. Kraków 2022, s. 21-23, [foto]
  • [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1935/36]. Kraków 1935, s. 25
  • [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1936/37]. Kraków 1936, s. 28
  • [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1937/38]. Kraków 1937, s. 26
  • [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1938/39]. Kraków 1938, s. 29-30
  • [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1946/47]. Kraków 1946, s. 14
  • [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1947/48]. Kraków 1947, s. 6
  • Słownik biograficzny techników polskich. Z. 9. Red. Z. Skoczyński. Warszawa 1998, s. 66-67
  • Słownik polskich pionierów techniki. Pod red. B. Orłowskiego. Katowice 1986, s. 111-112
  • Sylwetki zmarłych członków Oddziału Krakowskiego Polskiej Akademii Nauk. [Red. L. Starkel]. Kraków 2002, s. 75-78
  • Śródka A.: Uczeni polscy XIX-XX stulecia. T. 2 : H-Ł. Warszawa 1995, s. 357-359, [foto]
  • Truszkowski W.: Aleksander Krupkowski : heretyk czy prekursor. Kraków 1998, 60 s.
  • Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 179
  • Wydział Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej : Wydział Hutniczy (1922-1951), Wydział Metalurgiczny (1951-1993), Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej (1993-2005) : jubileusz 90-lecia Wydziału : 1922-2012 [AGH]. Kraków 2012, s. 74-75, [foto]
  • Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej : informator. Red. J. Kajtoch. Kraków 1994, s. 25, [foto]
  • Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej : jubileusz 75-lecia Wydziału 1922-1997. Kraków 1997, s. 37-38
  • Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej : jubileusz 80-lecia Wydziału 1922-2002. [AGH]. Kraków 2002, s. 71-72, [foto]
  • Wyrok na Uniwersytet Jagielloński 6 listopada 1939. Pod red. L. Hajdukiewicza. Kraków 1989, s. 288-289, [foto]
  • Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 624 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)

Artykuły

  • Aresztowani podczas aktion gegen Universitäts-Professoren 6 listopada 1939 roku : aresztowani naukowcy Wydziału Hutniczego Akademii Górniczej. Alma Mater 2019, numer specjalny 212, s. 33, [foto]
  • Aresztowani podczas aktion gegen Universitäts-Professoren 6 listopada 1939 roku : aresztowani naukowcy Wydziału Hutniczego Akademii Górniczej. Alma Mater 2021, nr 227, s. 65, [foto]
  • Bolewski A.: Osiągnięcia Akademii Górniczej w Krakowie w okresie 1919-1939 : z kart historii. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 6-7, s. 5-8
  • Dział informacyjny Wydziału Metalurgicznego AGH za okres 50-lecia Wydziału 1922-1972 : VII. Odznaczenia, wyróżnienia i nagrody. Zeszyty Naukowe AGH ; nr 367. [Seria] Metalurgia i Odlewnictwo 1973 z. 51, s. 323
  • Iwanciw E.: Aleksander Krupkowski. Nauka Polska 1961, nr 2, s. 99-104
  • Iwanciw E.: Działalność naukowa profesora dra inż. Aleksandra Krupkowskiego. Zeszyty Naukowe AGH ; nr 37. [Seria] Metalurgia i Odlewnictwo 1961, z. 7, s. 5-7, [foto]
  • Janowski J.: Dział Informacyjny Wydziału Metalurgicznego AGH za okres 50-lecia Wydziału 1922 - 1972 r. Zeszyty Naukowe AGH ; nr 367. [Seria] Metalurgia i Odlewnictwo 1973, z. 51, s. 277-339
  • Jasieński Z., Wierzbiński S.: Działalność naukowa i dydaktyczna prof. dr. hab. inż. Aleksandra Krupkowskiego. Archiwum Hutnictwa 1978, z. 3, s. 345-354
  • Jubileusz pracy naukowej prof. dr. Aleksandra Krupkowskiego. Hutnik 1966, R. 33, nr 7/8, s. 347-348
  • Jubileusz współtwórcy nowoczesnego hutnictwa prof. dr. inż. Aleksandra Krupkowskiego. Przegląd Odlewnictwa 1974, nr 6, s. 225, [foto]
  • Karwan T.: Życie i działalność profesora dr hab. inż. Aleksandra Krupkowskiego. Rudy i Metale Nieżelazne 1978, nr 10, s. 476-477
  • Łuksza J.: 75 lat (1922-1997) Wydziału Metalurgii i Inżynierii Materiałowej Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. Metallurgy and Foundry Engineering [wyd. AGH] 1997, Vol. 23, nr 3, s. 379-388
  • Nowakowski J., Gądek M.: Wydział Metali Nieżelaznych AGH w 40-lecie działalności. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2002, nr 106/107, s. 15-16, [foto]
  • Prof. dr Aleksander Krupkowski. Normalizacja 1978, nr 8, s. 40 [nekr.]
  • Prof. dr h. c. [honoris causa] hab. inż. Aleksander Krupkowski : (1894-1978). Biuletyn Instytutu Metali Nieżelaznych 1978, nr 1, s. 49-52, [foto].
  • Ptak W.: Aleksander Krupkowski (1894-1978). Nauka Polska 1978, nr 9, s. 123-128
  • Sieński H.: Profesor Aleksander Krupkowski : tablice - pamięć wiecznie żywa - część 10. Biuletyn AGH 2014, nr 75, s. 21-24, [foto]
  • Szerłomski J.: Cenniejsze niż złoto... Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2003, nr 116, s. 18-19, [foto]
  • Szerłomski J.: Książka o prof. Aleksandrze Krupkowskim. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1998, nr 58, s. 26
  • Tomczyk M.: 75. rocznica "Sonderaktion Krakau". Biuletyn AGH 2014, nr 83, s. 8-9, [foto]
  • Truszkowski W.: Aleksander Krupkowski - w stulecie urodzin : (27. III. 1994). Archives of Metallurgy 1994, Vol. 39, iss. 1, s. 5-8
  • Wosiek E.: Jubileusz 30-lecia pracy naukowej prof. dra inż. Aleksandra Krupkowskiego. Hutnik 1958, nr 3, s. 129-130
  • Wspomnienie o profesorze Aleksandrze Krupkowskim [wspomnienie pośmiertne]. Zeszyty Naukowe AGH ; nr 715. [Seria] Metalurgia i Odlewnictwo 1978 T. 4, z. 3, s. 275-280, [foto]
  • Wykaz osób, które otrzymały Doktoraty Honoris Causa Akademii Górniczo-Hutniczej. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 5, s. 18

Inne

  • [Dyplom nadania DHC AGH] (na podstawie materiałów Archiwum AGH)
Źródło: „http://historia.agh.edu.pl/mediawiki/index.php?title=Aleksander_Wacław_Krupkowski&oldid=84685”