Walery Goetel

Walery Goetel
Nazwisko	Goetel
Imię / imiona	Walery
Tytuły / stanowiska	Prof. zw. dr hab.
Data urodzenia	14 kwietnia 1889
Miejsce urodzenia	Sucha Beskidzka
Data śmierci	6 listopada 1972
Miejsce śmierci	Kraków
Dyscyplina/specjalności	stratygrafia, geologia regionalna, geologia mezozoiku, mineralogia ogólna, petrogeneza, naukowe podstawy ochrony przyrody
Pełnione funkcje	Rektor AG (1939–1945–1951)
Wydział	Wydział Geologiczo-Poszukiwawczy
Rok przyznania doktoratu h.c. AGH	1960
Powód przyznania doktoratu h.c. AGH	za szczególne zasługi dla rozwoju nauki, kultury i gospodarki narodowej
Odznaczenia i nagrody	Order Polonia Resituta, Krzyż Komandorski OOP
Funkcje Gdzie od do Dziekan Wydział Górniczy 1930 1934 Prorektor AG 1937 1939 Rektor AG 1939 1950

Prof. zw. dr hab. Walery Goetel (1889–1972)

Specjalność: stratygrafia, geologia regionalna, geologia mezozoiku, mineralogia ogólna, petrogeneza, naukowe podstawy ochrony przyrody

Życiorys

Urodził się 14 kwietnia 1889 r. w Suchej (dziś Sucha Beskidzka). Zmarł 6 listopada 1972 r. w Krakowie i tam też pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Rakowickim.

Studia geologiczne i paleontologiczne w UJ. Dr filozofii uniw. w Wiedniu, doc. geologii UJ (1918), dr nauk geologicznych AGH (1950).

Początkowo pracownik UJ. Tutaj habilitował się w 1918 r. W latach 1917–1939 prowadził wykłady z geologii tektonicznej, stratygrafii i geologii ziem polskich.

W Akademii Górniczej, prof. nadzw. (1920), kierownik Katedry Geologii Ogólnej i Paleontologii (1920–25), kierownik Katedry Geologii Ogólnej (1925–56), prof. zw. (1922), dziekan Wydziału Górniczego (1930–34), prorektor AG 1937/39, rektor AG 1939/1940 (5 lat w konspiracji-tajne nauczanie) i 1945-1951, kierownik Katedry Geologii na Wydziale Geologiczno-Poszukiwawczym (1956–61). Prowadził wykłady z geologii gospodarczej, górniczej i ogólnej oraz paleontologii, a także z zakresu ochrony środowiska naturalnego człowieka i zasobów przyrody. Zorganizował na AGH zespół „Zagadnienia Ochrony Zasobów Przyrody i Zabezpieczenia Trwałości Użytkowania Surowców”, który miał ważne znaczenie w zakresie kształcenia specjalistów.

Zasługą jego jest sprawna organizacja konspiracyjna Akademii oraz sprawne wyjście z podziemia i stworzenie fundamentu pod rozwój wielowydziałowej Akademii Górniczo-Hutniczej, o szerokim profilu obejmującym całokształt zagadnień związanych z poszukiwaniem, eksploatacją i przeróbką kopalin użytecznych. Był inicjatorem wielkiej rozbudowy gmachów i urządzeń tej uczelni. Jako rektor AG doprowadził do powstania Wydz. Geologiczno-Mierniczego i Wydz. Geologiczno-Poszukiwawczego oraz do rozszerzenia nazwy uczelni do AGH i nadania jej imienia S. Staszica. Był jednym z organizatorów Akademickiego Związku Sportowego, a następnie jego wieloletnim opiekunem. Rozwinął również ożywioną działalność na polu organizacji turystyki górskiej.

Autor ponad 250 prac z zakresu stratygrafii, geologii regionalnej, tektoniki, mineralogii ogólnej, petrogenezy, naukowych podstaw ochrony roślin, publikowanych w kilku językach na łamach rozmaitych wydawnictw krajowych i zagranicznych. W swojej bardzo owocnej działalności naukowo-organizacyjnej był twórcą m.in. Tatrzańskiego i Pienińskiego Parku Narodowego, opracował „Plan 5-letni rozbudowy nauk geologiczno-poszukiwawczych w Polsce”. Opracował m.in. naukowe podstawy i zasady racjonalnej gospodarki zasobami geologicznymi i biologicznymi, przedstawił program i zakres nowej nauki o ochronie przyrody i jej zasobów, o przyrodniczych podstawach kształtowania środowiska naturalnego człowieka, wprowadził zaakceptowaną i używaną na całym świecie nazwę tej nauki — sozologia.

Członek koresp. PAN (1952), czł. rzecz. PAN (1964), czł. koresp. Union Internationale pour la Protection de la Nature w Brukseli i innych stowarzyszeń naukowych polskich i zagranicznych. Doktor honoris causa Akademii Górniczej w Ostrawie, AGH (1960 r.), Politechniki Krakowskiej.

Odznaczenia i nagrody

Wielki Srebrny Medal Societe d' Aclimatation de France, Międzynarodowa Nagroda im. Tienhovena uniw. w Bonn, Nagroda Fundacji im. Jurzykowskiego, Krzyż Komandorski Orderu Polonia Resituta, Krzyż Komandorski z Gwiazdą OOP, Krzyż Komandorski francuskiej Legii Honorowej, oraz inne odznaczenia zagraniczne

Źródło:

• Biogramy uczonych polskich. Materiały o życiu i działalności członków AU w Krakowie, TNW, PAU, PAN. Cz. 7: Nauki o Ziemi i górnicze A-Z. Wrocław ; Warszawa ; Kraków 1962. S. 64–70
• Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994 nr 5. s. 5, 9–10, 18
• Uczeni Polscy XIX-XX stulecia. T.1. Warszawa 1994. S. 540–542
• Słownik polskich pionierów techniki. Katowice 1986. S. 70–71
• Nauka Polska 1961 nr 2 (34). s. 87–92
• Aura 2004 nr 9. s. 8
• Słownik biograficzny techników polskich. Z. 17. Warszawa 2006. S. 50–52