Ignacy Malecki

Ignacy Malecki
Nazwisko	Malecki
Imię / imiona	Ignacy
Tytuły / stanowiska	Prof. zw. dr hab. inż.
Tytuły honorowe AGH	Doktor Honoris Causa AGH
Data urodzenia	18 listopada 1912
Miejsce urodzenia	Pokiewna
Data śmierci	12 czerwca 2004
Miejsce śmierci	Warszawa
Dyscyplina/specjalności	akustyka, naukoznawstwo ;
Rok przyznania doktoratu h.c. AGH	1982
Powód przyznania doktoratu h.c. AGH	za zasługi dla rozwoju nauk technicznych, jako twórcy polskiej szkoły naukowej w zakresie akustyki, a zwłaszcza za przyczynienie się do rozwoju wibroakustyki w Akademii Górniczo-Hutniczej
Odznaczenia i nagrody	Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Order Sztandaru Pracy

Prof. zw. dr hab. inż. Ignacy Malecki (1912-2004)

Dyscyplina/specjalności: akustyka, naukoznawstwo

Nota biograficzna

Urodził się 18 listopada 1912 roku w miejscowości Pokiewna na Wileńszczyźnie. Zmarł 12 czerwca 2004 roku w Warszawie. Pochowany w Warszawie na Cmentarzu Powązkowskim.

W 1935 roku ukończył studia zdobywając stopień inżyniera elektryka w dziedzinie radiotechniki w Oddziale Telekomunikacji Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej.

Doktoryzował się w 1941 roku na konspiracyjnym Wydziale Architektury PW, stopień naukowy doktora habilitowanego otrzymał w 1943 roku, profesora nadzwyczajnego w 1946 roku, a zwyczajnego w 1952 roku. Profesor Politechniki Gdańskiej w latach 1946-1950 oraz Politechniki Warszawskiej w latach 1950-1974.

Po uzyskaniu dyplomu odbył dodatkowe studia w Instytucie Hertza w Berlinie, następnie w 1936 roku podjął pracę w Biurze Studiów Polskiego Radia w Warszawie, a jego głównym zadaniem było stworzenie od podstaw laboratorium akustycznego. Od czerwca 1938 roku pełnił funkcję kierownika Referatu Technicznego. Równolegle z pracą dla Polskiego Radia, prowadził badania z dziedziny akustyki budowlanej w Zakładzie Badawczym Budownictwa Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej.

W czasie okupacji podejmował konspiracyjną pracę dydaktyczną i naukową w Politechnice Warszawskiej (1940-1943). Po wojnie wykonywał akustyczne odbudowywanych sal Sejmu i Teatru Narodowego. W latach 1945-1948 pełnił funkcję naczelnego dyrektora Zjednoczenia Energetycznego Okręgu Pomorskiego, a w okresie 1945-1946 był prezesem Zarządu Oddziału Wybrzeża Morskiego Stowarzyszenia Elektryków Polskich.

Niezależnie od pracy dla elektroenergetyki, wziął udział w reaktywowaniu Politechniki Gdańskiej. W 1946 roku uzyskał nominację na profesora tej Uczelni i zorganizował Katedrę Elektrotechniki Stosowanej i Akustyki, której kierownikiem pozostał do 1951 roku.

Po powrocie do Warszawy w 1950 roku pełnił funkcję kierownika Katedry Elektroakustyki Politechniki Warszawskiej (do 1967 roku), a następnie Zakładu Elektroakustyki (do 1969 roku). Był prorektorem do spraw nauki Politechniki Warszawskiej oraz dziekanem Wydziału Łączności tej Uczelni (1951-1952). Z Politechniką Warszawską, jako pracownik naukowy i wykładowca, związany był aż do 1983 roku (1973-1983 pół etatu profesora kontraktowego). W międzyczasie (od 1969 roku) zajmował stanowisko dyrektora Badań Podstawowych UNESCO w Paryżu, które piastował do 1972 roku.

W latach 1953-1962 i 1973-1982, do roku przejścia na emeryturę, pełnił funkcję dyrektora Instytutu Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk. Był jednym z inicjatorów powstania Europejskiej Federacji Towarzystw Akustycznych i jej wiceprezydentem w latach 1979-1982.

Był jednym z twórców polskiego naukoznawstwa. Pełnił funkcję przewodniczącego Rady Naukowej Centralnego Instytutu Ochrony Pracy (1953-1969), przewodniczącego Sekcji Nauk Technicznych Komitetu Nagród Państwowych (1978-1982) oraz przewodniczącego Rady Naukowo-Technicznej Radia i Telewizji (1982-1988). W latach 1991-2002 był członkiem Rady Międzynarodowego Centrum Biograficznego (IBC–Cambridge).

Działalność naukowa obejmowała szereg dziedzin akustyki, teorię drgań oraz naukoznawstwo. Publikacje dotyczyły przede wszystkim: akustyki architektonicznej, akustyki budowlanej, ochrony przed hałasem, elektroakustyki, techniki ultradźwiękowej, akustyki kwantowej oraz emisji akustycznej. Dorobek naukowy składa się z przeszło 230 artykułów oraz 11 książek i monografii. Był ponadto promotorem 24 rozpraw doktorskich. Wśród ważniejszych pozycji książkowych wskazać należy: Akustyka budowlana, 1958, Teoria fal i układów akustycznych, 1964, Physical Foundations of Technical Acoustics, 1968, Podstawy teoretyczne akustyki kwantowej, 1972, Współczesna akustyka i jej przedstawienie kwantowe, 1978.

Wniósł nieoceniony wkład w rozwój wibroakustyki w Akademii Górniczo-Hutniczej. Przyczynił się do rozwoju silnego ośrodka naukowego, jakim był Instytut Mechaniki i Wibroakustyki AGH. Był inicjatorem szerokiej współpracy z AGH wielu instytucji, w tym również Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN w zakresie drgań mechanicznych i akustyki technicznej. Przez wiele lat (od 1976 roku) był przewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Mechaniki i Wibroakustyki AGH.

Członek korespondent PAN (od 1953), członek rzeczywisty PAN (od 1957), członek Prezydium (1956-1980), zastępca sekretarza naukowego Akademii (1962-1968), członek założyciel Towarzystwa Naukowego Prakseologii, przewodniczący (1963-1968, 1973-1989) Komitetu Naukoznawstwa PAN, honorowy przewodniczący (od 1990), członek zwyczajny Warszawskiego Towarzystwa Naukowego (1984) oraz zagraniczny Nowojorskiej Akademii Nauk.

Doktor honoris causa Uniwersytetu Technicznego w Budapeszcie (1965), Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1982) oraz Politechniki Gdańskiej (2002).

Wiceprezydent, a następnie członek Komitetu Generalnego International Council of Scientific Union ICSU (1962-1968), przewodniczący International Commission on Acoustics ICA (1976-1980), przewodniczący Kongresów ICA w Tokio i Budapeszcie (1966-1972), członek European Acoustics Association EAA i Acoustical Society of America ASA.

W 1982 roku otrzymał tytuł Członka Honorowego Federation of Acoustical Societies of Europe FASE, którego był wiceprezydentem w okresie 1978-1982, oraz Towarzystw Akustycznych: Hiszpańskiego (1972), Latynoamerykańskiego (1968) oraz Indyjskiego (1980).

Poza działalnością naukową, zawodową, dydaktyczną i organizacyjną, w latach 1963-1968 był członkiem Stałego Komitetu Konferencji Pugwash – ruchu uczonych i noblistów na rzecz rozbrojenia i pokoju. Był ponadto członkiem Rady Głównej Naczelnej Organizacji Technicznej (1949-1963) oraz zarządu Koła Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych przy PAN (1989-2001).

Odznaczenia i nagrody

Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Order Sztandaru Pracy, Order Cyryla i Metodego (Bułgaria), Komandoria Orderu Palmy Akademickie Premiera Francji, medal Transenster – za dorobek naukowy i techniczny, inne

Źródła do biogramu

Książki

Engel Z.: Katedra Mechaniki i Wibroakustyki Akademii Górniczo-Hutniczej. Tradycja - historia - działalność. Radom 2008, s. 62, 63, 78, [foto]
Engel Z.: Sześćdziesiąt lat minęło... Kraków 2012, s. 83-84, [foto]
Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny. Red. zespół L. Becela [et al.]. Ed. 2. Warszawa 1989, s. 786
Współcześni uczeni polscy : słownik biograficzny. T. 3 : M – R. Red. nauk. J. Kapuścik. Warszawa 2000, s. 61-62, [foto]

Artykuły

Augustyńska D., Engel Z.: Prof. zw. dr hab. Ignacy Malecki : wspomnienie. Bezpieczeństwo Pracy 2004, nr 7-8, s. 10-11
Doktorzy honoris causa wypromowani przez Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2002, nr 108, s. 10
Engel Z. W.: Profesor Ignacy Malecki. Mechanika [wyd.] AGH 2004, T. 23, z. 3. s. 359–362, [foto]
Engel Z. W.: Profesor Ignacy Malecki - wspomnienie. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2004, nr 132/133, s. 19–20
[Kryś-Dyja A.]: Posiedzenie Senatu [AGH] w dniu 20 lutego 2002 r. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2002, nr 101, s. 15
Wykaz osób, które otrzymały Doktoraty Honoris Causa Akademii Górniczo-Hutniczej. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 5, s. 18

Inne

Na podstawie materiałów Muzeum Historii AGH
Ranachowski P., Rejmund F., Etienne J.: Spojrzenie na życie i twórczość wybitnego polskiego akustyka XX wieku Profesora Ignacego Maleckiego z okazji setnej rocznicy urodzin [online] [przeglądany 14.04.2023]. Dostępny w: https://ogpta.pl/images/documents/Nowe-spojrzenie-ilustrowany.pdf