Jerzy Grzymek

Jerzy Grzymek
Nazwisko	Grzymek
Imię / imiona	Jerzy
Tytuły / stanowiska	Prof. zw. dr inż.
Tytuły honorowe AGH	Doktor Honoris Causa AGH
Data urodzenia	9 kwietnia 1908
Miejsce urodzenia	Iwkowa
Data śmierci	4 maja 1990
Miejsce śmierci	Kraków
Dyscyplina/specjalności	technologia materiałów budowlanych, technologia związków siarkowych, technologia związków glinu
Pełnione funkcje	Dziekan Wydziału Ceramicznego AGH (1964–1967)
Wydział	Wydział Ceramiczny
Rok przyznania doktoratu h.c. AGH	1979
Powód przyznania doktoratu h.c. AGH	za zasługi dla rozwoju chemii, a w szczególności fizykochemii stosowanej materiałów budowlanych oraz kompleksowych metod wytwarzania materiałów wiążących z ubogich rud i odpadów przemysłowych wraz z uznaną w świecie metodą pozyskiwania tlenku glinu i cementów szybkosprawnych
Odznaczenia i nagrody	Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Srebrny Krzyż Zasługi, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Medal 10-lecia Polski Ludowej, Medal 30-lecia Polski Ludowej, Medal 40-lecia Polski Ludowej
Funkcje Gdzie od do Dziekan Wydział Ceramiczny 1964 1967

Prof. zw. dr inż. Jerzy Grzymek (1908–1990)

Dyscyplina/specjalności: technologia materiałów budowlanych, technologia związków siarkowych, technologia związków glinu

Nota biograficzna

Urodził się 9 kwietnia 1908 roku w Iwkowej k. Brzeska, zmarł 4 maja 1990 roku w Krakowie. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim.

Ukończył Gimnazjum im. Jana Sobieskiego w Krakowie. Po studiach chemicznych w Politechnice Lwowskiej, podjął pracę jako st. asystent w Katedrze Technologii Wielkiego Przemysłu Nieorganicznego i Elektrochemii Technicznej tamże (1932–1935). W 1936 roku rozpoczął pracę w Zakładach "Solvay" w Krakowie, następnie w Cementowni "Grodziec" w Będzinie jako kierownik produkcji, awansując na stanowisko naczelnego inżyniera.

Podczas okupacji pracował jako chemik i palacz pieców obrotowych. Od 1942 roku działał w Armii Krajowej. Był żołnierzem 120. Pułku Piechoty 106. Dywizji "Tysiąca" w okręgu miechowsko-pińczowskim.

W 1945 roku został pełnomocnikiem rządu ds. odbudowy przemysłu cementowego na Śląsku Opolskim, funkcję tę pełnił do 1948 roku. Od 1946 roku należał do PPR, od 1949 roku do PZPR. Został dyrektorem Zjednoczenia Fabryk Cementu w Sosnowcu. W tym okresie przygotował też do budowy podstawowe obiekty planu 6-letniego, m.in. 3 cementownie – zabezpieczając dla nich import maszyn i urządzeń. W 1951 roku został powołany na stanowisko wiceministra Przemysłu Lekkiego. Był pierwszym organizatorem i kierownikiem powstałego w 1953 roku Ministerstwa Przemysłu Materiałów Budowlanych. W latach 1955–1960 był podsekretarzem stanu tegoż ministerstwa, w 1957 roku przemianowanego na Ministerstwo Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych.

Równolegle z pracą w przemyśle zajmował się działalnością naukowo-dydaktyczną. Przyczynił się do powstania w 1951 roku Wydziału Ceramicznego Akademii Górniczo-Hutniczej. Objął kierownictwo Katedry Technologii Wiążących Materiałów Budowlanych i Betonów. W 1954 roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym, a w 1971 roku profesorem zwyczajnym. Tytuł doktora nauk technicznych uzyskał na AGH 1957 roku. W latach 1964–1967 pełnił funkcję Dziekana Wydziału Ceramicznego. W tym czasie zainicjował pracę nad przebudową struktury uczelni.

Jest autorem kilkudziesięciu opracowań i monografii z zakresu technologii związków siarkowych, technologii związków glinu, technologii materiałów budowlanych. Opracował m.in. metodę spiekowego otrzymywania Al2O3 o wysokiej czystości z tanich surowców nieboksytowych (zwanej odtąd metodą Grzymka).

Był organizatorem Wydziału Ceramicznego w AGH oraz Instytutu Technologii Krzemianów w Warszawie, Instytutu Przemysłu Wiążących Materiałów Budowlanych w Opolu, a także inicjatorem budowy cementowni „Nowiny” w Kielcach.

Członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk (od 1973 roku). Doktor Honoris Causa AGH (1979).

Autor około 170 prac naukowych i opracowań technicznych, z czego 50 wydanych w zagranicznej literaturze fachowej. Autor około 30 patentów, w tym 16 zagranicznych. Wypromował 17 doktorów, był recenzentem 27 prac doktorskich i habilitacyjnych.

Od 1998 roku Jego imię nosi zbudowany w latach 1969–1974 budynek Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki – pawilon B-6, zwany popularnie „Grzymkówką”. Nazwa jest jak najbardziej słuszna, gdyż do jego zbudowania przyczynił się profesor Jerzy Grzymek. W budynku znajduje się tablica pamiątkowa Jemu poświęcona.

Odznaczenia i nagrody

Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Srebrny Krzyż Zasługi i Złoty Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Order Budowniczego Polski Ludowej, Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”, Order Sztandaru Pracy I klasy, Medal 10-lecia Polski Ludowej, Medal 30-lecia Polski Ludowej, Medal 40-lecia Polski Ludowej, Zasłużony dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, Medal of Honor od American Biographical Institute, Złota Odznaka Honorowa NOT, Złota Odznaka Honorowa SITPMB. Był również trzykrotnym laureatem Nagród Państwowych.

Źródła do biogramu

Książki

• Biogramy uczonych polskich : suplement. Oprac. A. Śródka. Warszawa 1993, s. 63-65
• Encyklopedia Krakowa. Kraków 2000, s. 269
• Encyklopedyczny słownik sławnych Polaków. Pod red. J. Borowca. Warszawa 1996, s. 439
• Kto jest kim w ceramice : 50 lecie Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki : 1949-1999. [AGH]. Kraków 1999, s. 10, 32-35, 57, [foto]
• Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny. Red. zespół L. Becela [et al.]. Warszawa 1989, s. 373-374
• Mołdawa T.: Ludzie władzy 1944-1991 : władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991. Warszawa 1991, s. 107, 183, 202-204, 358
• Non omnis moriar… : groby profesorów AGH Cmentarz Rakowicki. [Z. 1]. Oprac. H. Sieński. Kraków 2018, s. 31-32, [foto]
• Słownik biograficzny techników polskich. Z. 6. Red. T. Skarzyński. Warszawa 1995, s. 45-46
• Śródka A.: Uczeni polscy XIX-XX stulecia. T. 1 : A-G. Warszawa 1994, s. 603-605, [foto]
• Vademecum Krakowskie '91. Kraków 1991, s. 96
• Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 109-110, [foto]
• Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH w 70-lecie swojej działalności. Kraków 2019, s. 14, [foto]
• Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 622 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)

Artykuły

• Biuletyn Rektora [AGH] 1983, maj, s. 11-12
• Biuletyn Rektora [AGH] 1988, 15 kwietnia, s. 2-3
• Biuletyn Rektora [AGH] 1988, czerwiec, s. 4-5
• Grzymek J.: Moje ważniejsze prace naukowe i technologiczne w okresie przed- i powojennym. Cement Wapno Gips 1988, nr 4-5, s. 83-86
• Jerzy Grzymek : z żałobnej karty. Szkło i Ceramika 1990, nr 4, s. 33, [foto]
• Mazurkiewicz L.: W czterdziestolecie pracy naukowej Profesora inż. Jerzego Grzymka. Cement, Wapno, Gips 1973, nr 11, s. 337-339
• Nedoma J.: Jerzy Grzymek. Nauka Polska 1978, R. 26, nr 10, s. 81-85, [foto]
• Podrzucki C.: Konwent Seniorów AGH w dwóch ostatnich kadencjach swej działalności. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2001, nr 90, s. 7-8
• Prof. Jerzy Grzymek. Biuletyn Rektora 1983, maj, s. 12
• Sieński H.: Profesor Jerzy Grzymek : tablice - pamięć wiecznie żywa - część 4. Biuletyn AGH 2013, nr 66-67, s. 27-29, [foto]
• Sylwetka naukowa prof. dra inż. Jerzego Grzymka członka rzeczywistego Polskiej Akademii Nauk. Cement Wapno Gips 1988, nr 4-5, s. 81-83
• Sylwetka naukowa prof. dra inż. Jerzego Grzymka członka rzeczywistego Polskiej Akademii Nauk. Zeszyty Naukowe AGH ; nr 1314. [Seria] Ceramika 1990, z. 55, s. 7-13
• Wykaz osób, które otrzymały Doktoraty Honoris Causa Akademii Górniczo-Hutniczej. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 5, s. 18

Inne

• Dyplom nadania DHC AGH (na podstawie materiałów Muzeum Historii AGH)