Jan Stanisław Janowski

Jan Stanisław Janowski
Nazwisko	Janowski
Imię / imiona	Jan Stanisław
Tytuły / stanowiska	Prof. zw. dr hab. inż.
Tytuły honorowe AGH	Zasłużony dla AGH
Data urodzenia	20 czerwca 1928
Miejsce urodzenia	Kielce
Data śmierci	3 kwietnia 1998
Miejsce śmierci	Kraków
Dyscyplina/specjalności	metalurgia, inżynieria materiałowa
Pełnione funkcje	Rektor AGH (1987–1993)
Wydział	Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej
Rok przyznania doktoratu h.c. AGH	1997
Powód przyznania doktoratu h.c. AGH	za wybitne zasługi dla rozwoju Akademii Górniczo-Hutniczej, nauk metalurgicznych oraz za wkład w kształtowanie polityki naukowej w Polsce
Odznaczenia i nagrody	Krzyż Oficerski OOP, Krzyż Komandorski OOP, Krzyż Komandorski z Gwiazdą OOP, Złoty Krzyże Zasługi, Medal KEN, Zasłużony Nauczyciel PRL, Odznak 1000-lecia Państwa Polskiego

Prof. zw. dr hab. inż. Jan Stanisław Janowski (1928–1998)

Dyscyplina/specjalności: metalurgia, inżynieria materiałowa

Nota biograficzna

Urodził się 20 czerwca 1928 roku w Kielcach. Zmarł 3 kwietnia 1998 roku w Krakowie i tam też pochowany na Cmentarzu Rakowickim.

W 1947 roku rozpoczął studia na Wydziale Hutniczym Akademii Górniczej. Pracę dyplomową obronił z wynikiem bardzo dobrym z wyróżnieniem 16 lutego 1952 roku, uzyskując tytuł inżyniera metalurga i stopień magistra nauk technicznych. Już w czasie studiów, od 1 maja 1950 roku do 31 sierpnia 1951 roku, był młodszym asystentem w zakładzie Technologii Ciepła i Paliwa, kierowanym przez prof. dr. inż. Romana Dawidowskiego. Na podstawie nakazu pracy został przyjęty – od 1 maja 1952 roku – do Biura Projektów Przemysłu Materiałów Budowlanych w Krakowie na stanowisko projektanta w Pracowni Techniki Cieplnej. W latach 1953–1955 był zastępcą kierownika zespołu, który po raz pierwszy po wojnie wykonał bilanse cieplne wszystkich pieców obrotowych w kraju.

Do przerwanej pracy dydaktycznej w AGH powrócił w 1954 roku, początkowo na stanowisko starszego asystenta, a następnie od 1 września 1957 roku; adiunkta w Katedrze Metalurgii Surówki na Wydziału Metalurgicznego. Stopień naukowy doktora nauk technicznych uzyskał w marcu 1963 roku na podstawie pracy „Proces redukcji rud żelaza w zależności od warunków ich rozkładu”, stopień naukowy doktora habilitowanego nauk technicznych otrzymał w październiku 1968 roku na podstawie rozprawy „Ocena równowagi procesów redukcyjnych tlenków żelaza w warunkach zbliżonych do strefy rezerwy w szybie wielkiego pieca”. Tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego otrzymał w 1972 roku, zaś profesora zwyczajnego w 1978 roku. W 1964 roku otrzymał stanowisko kierownika Zakładu Metalurgii Surówki w Katedrze o tej samej nazwie, a następnie kolejno funkcję Dziekana Wydziału Metalurgicznego na okres dwóch kadencji – 1972–1978, dyrektora Instytutu Metalurgii w latach 1974–1978, prorektora akademii w latach 1978–1981, kierownika Zakładu Wielkopiecownictwa od 1980 do 1987 roku i w latach 1987–1993 dwukrotnie piastował najwyższą godność akademii – był jej rektorem.

Ponadto w latach 1961–1967 wykładał na Politechnice Śląskiej. W okresie 1–31 lipca 1959 roku był członkiem 12-osobowej delegacji pracowników AGH, która pod przewodnictwem prof. Wacława Leskiewicza wizytowała zakłady hutnicze NRD, RFN, Belgii, Francji, Szwajcarii i Austrii. Od 15 września do 15 grudnia 1972 roku przebywał na stypendium ONZ w Royal College of Technology w Sztokholmie. W latach 1973–1976 wchodził w skład Rady Naukowej Instytutu Inżynierii Materiałowej AGH.

Działacz polityczny, uczestnik obrad „okrągłego stołu”, wiceprezes Rady Ministrów w latach 1989–1991, minister i poseł na Sejm (1976–91), kierownik Urzędu Postępu Technicznego i Wdrożeń. Wieloletni przewodniczący krakowskiej instancji SD.

Autor ok. 180 prac naukowo-badawczych i ekspertyz z zakresu wielkopiecownictwa, redukcji, własności i struktury tlenków żelaza i tworzyw metali. Twórca i pierwszy przewodniczący Zespołu Akademicko-Gospodarczego Hutnictwa.

Działacz oraz członek honorowy TS Wisła, sędzia i przedstawiciel polskiej koszykówki we władzach Międzynarodowej Federacji Koszykówki. Założyciel drużyny koszykarzy „Wawelskie Smoki”.

Uchwałą z dnia 23 kwietnia 1997 roku Senat AGH nadał Mu tytuł Doktora Honoris Causa AGH „Za wybitne zasługi dla rozwoju Akademii Górniczo-Hutniczej, nauk metalurgicznych oraz wkład w kształtowanie polityki naukowej w Polsce”. Sama uroczystość promocji odbyła się 7 maja 1997 roku, w ramach obchodów Jubileuszu 75-lecia Wydziału Metalurgii i Inżynierii Materiałowej AGH.

Otrzymał również tytuł honorowy „Zasłużony dla AGH”. Stowarzyszenie Wychowanków AGH uczciło profesora nadając Mu Tytuł Członka Honorowego SW AGH i Jego nazwisko widnieje na tablicy „Członkowie Honorowi Stowarzyszenia Wychowanków AGH”. Tablica ta również znajduje się w Gmachu Głównym.

17 maja 2002 roku budynek Wydziału Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej – B-5 otrzymał nazwę – Pawilon imienia Jana Janowskiego. Jest jeszcze jedna „żywa”, aktywna forma upamiętniająca postać Profesora. Od kilku lat Wydział Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej AGH wspólnie z Zarządem Regionu Małopolskiego Stronnictwa Demokratycznego oraz Małopolskim Związkiem Brydża w maju, z okazji Dnia Hutnika, organizuje Hutniczą Majówkę Brydżową. Główny turniej nosi nazwę „Memoriał profesora Jana Janowskiego o puchar Jego Magnificencji Rektora Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie”.

Odznaczenia i nagrody

Krzyż Oficerski OOP, Krzyż Komandorski OOP, Krzyż Komandorski z Gwiazdą OOP, Złoty Krzyże Zasługi, Medal KEN, Zasłużony Nauczyciel PRL, Odznak 1000-lecia Państwa Polskiego, złote odznaki: Za Pracę Społeczną dla Miasta Krakowa, Związku Nauczycielstwa Polskiego i Naczelnej Organizacji Technicznej i Medalem Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego „Plus Ratio Quam Vis”.

Bibliografia

Książki

Encyklopedia Krakowa. Kraków 2000, s. 336
Kto jest kim w Polsce 1984 : informator biograficzny. Red. L. Becela. Warszawa 1984, s. 330
Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny. Red. L. Becela. Ed. 2. Warszawa 1989, s. 444-445
Słownik biograficzny techników polskich. Z. 20. Red. J. Piłatowicz. Warszawa 2009, s. 64-68, [foto]
Wacławik J.: Kronika Wydziału Górniczego 1919-1999. Kraków 1999, s.114
Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 126, [foto]

Artykuły

Benesch R.: Prof. zw. dr hab. inż. Jan Janowski 1928-1998. Metallurgy and Foundry Engineering 1998, Vol. 24, no. 2, s. 133-135
Benesch R.: Prof. zw. dr hab. inż. Jan Janowski 1928-1998. Hutnik Wiadomości Hutnicze 1998, nr 6, s. 246-247, [foto]
Benesch R.: Professor Jan Janowski 1928-1998 : chronicle. Metallurgy and Foundry Engineering 1998, Vol. 24, no. 2, s. 127-129, [foto]
Dziennik Polski 1998 nr 80. s. 1–2, 10
Jan Janowski Doktorem Honoris Causa Akademii Górniczo-Hutniczej. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1997, nr 41, s. 18-19, 21-22, [foto]
Jan Stanisław Janowski. Biuletyn AGH 2012, nr 53, s. 27, [foto]
Jasieńska S.: Professor Jan Janowski (1928-1998). Solid State Ionics 1999, Vol. 117 nos. 1, 2, s. 3-4
Konieczna E.: Postaci AGH we wspomnieniach i anegdotach : Profesor Jan Janowski. Miesiąc w Krakowie 2007, nr 9, s. 45-46, [foto]
Ludzie AGH : wspomnienie o prof. Janie Janowskim. Miesiąc w Krakowie 1998, nr 6, s. 70-74, [foto]
Mazowiecki T.: Przemówienie wygłoszone przez Premiera Tadeusza Mazowieckiego w dniu pogrzebu prof. Jana Janowskiego. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1998, nr 53, s. 6
Poczet Rektorów AGH : lata [1919-2013] : Jan Janowski (1928-1998), 1987/88-1992/93. Biuletyn AGH 2013 wyd. spec. z okazji 100-lecia powołania Akademii Górniczej, s. 15, [foto]
Profesor Jan Janowski : doktor honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. Metallurgy and Foundry Engineering [wyd. AGH] 1997, Vol. 23, nr 3, s. 389-[423], [foto]
Prof. Jan Janowski : wspomnienie. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1998, nr 52, s. 4-5, [foto]
Sieński H.: Profesor Jan Janowski : tablice - pamięć wiecznie żywa - część 3. Biuletyn AGH 2013, nr 65, s. 32-34, [foto]
Sulima Z.: Ceremonia nadania tytułu Doktora Honoris Causa AGH profesorowi Janowi Janowskiemu: fotoreportaż z Dnia Hutnika. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1997, nr 41, s. 18-19
Zyzman A.: Prof. Jan Janowski (1928-1998) : wspomnienie. Gazeta Wyborcza 2004, nr 90 [dod.] Gazeta Wyborcza Kraków, s. 12, [foto]

Inne

[Protokół z Posiedzenia Senatu AGH... 26.03.1997], s.1, 15