Jan Stanisław Janowski

Jan Stanisław Janowski
Nazwisko	Janowski
Imię / imiona	Jan Stanisław
Tytuły / stanowiska	Prof. zw. dr hab. inż.
Tytuły honorowe AGH	Zasłużony dla AGH
Data urodzenia	20 czerwca 1928
Miejsce urodzenia	Kielce
Data śmierci	3 kwietnia 1998
Miejsce śmierci	Kraków
Dyscyplina/specjalności	metalurgia, inżynieria materiałowa
Pełnione funkcje	Rektor AGH (1987–1993)
Wydział	Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej
Rok przyznania doktoratu h.c. AGH	1997
Powód przyznania doktoratu h.c. AGH	za wybitne zasługi dla rozwoju Akademii Górniczo-Hutniczej, nauk metalurgicznych oraz za wkład w kształtowanie polityki naukowej w Polsce
Odznaczenia i nagrody	Krzyż Komandorski z Gwiazdą Polonia Restituta

Prof. zw. dr hab. inż. Jan Stanisław Janowski (1928–1998)

Dyscyplina/specjalności: metalurgia, inżynieria materiałowa

Nota biograficzna

Urodził się w Kielcach 20 czerwca 1928 roku. Zmarł 3 kwietnia 1998 roku w Krakowie i tam też pochowany na Cmentarzu Rakowickim.

Ukończył studia w AGH (1952), od tego czasu związany z Uczelnią. Tutaj uzyskał wszystkie stopnie i tytuły naukowe : dr (1963), dr hab. (1968), prof. nadzw. (1972), prof. zw. (1978). Doktor honoris causa AGH (1997), rektor (1987-1993), prorektor (1978–1981), dziekan (1972–78) Wydziału Metalurgicznego, członek Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego i Nauki, twórca w 1989 r. KBN oraz Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej.

W 1947 roku rozpoczął studia na Wydziale Hutniczym Akademii Górniczej. Pracę dyplomową obronił z wynikiem bardzo dobrym z wyróżnieniem 16 lutego 1952 roku, uzyskując tytuł inżyniera metalurga i stopień magistra nauk technicznych. Już w czasie studiów, od 1 maja 1950 roku do 31 sierpnia 1951 roku, był młodszym asystentem w zakładzie Technologii Ciepła i Paliwa, kierowanym przez prof. dr. inż. Romana Dawidowskiego. Na podstawie nakazu pracy został przyjęty – od 1 maja 1952 roku – do Biura Projektów Przemysłu Materiałów Budowlanych w Krakowie na stanowisko projektanta w Pracowni Techniki Cieplnej. W latach 1953–1955 był zastępcą kierownika zespołu, który po raz pierwszy po wojnie wykonał bilanse cieplne wszystkich pieców obrotowych w kraju. Jako znawca właściwości żużli wielkopiecowych, uczestniczył w opracowaniu i wdrożeniu w krajowym przemyśle cementowym technologii produkcji cementów hutniczych. Był też autorem nowej metody intensywnego przewietrzania młynów cementowych, która pozwoliła na znaczne zwiększenie ilości stosowanych do produkcji cementu żużli granulowanych, poprzez skuteczne odprowadzenie wnoszonych przez nie zwiększonych ilości wilgoci.

Do przerwanej pracy dydaktycznej w AGH powrócił w 1954 roku, początkowo na stanowisko starszego asystenta, a następnie od 1 września 1957 roku; adiunkta w Katedrze Metalurgii Surówki na Wydziału Metalurgicznego. Stopień naukowy doktora nauk technicznych uzyskał w marcu 1963 roku na podstawie pracy „Proces redukcji rud żelaza w zalezności od warunków ich rozkładu”, stopień naukowy doktora habilitowanego nauk technicznych otrzymał w październiku 1968 roku na podstawie rozprawy „Ocena równowagi procesów redukcyjnych tlenków żelaza w warunkach zblizonych do strefy rezerwy w szybie wielkiego pieca”. Tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego otrzymał w 1972 roku, zaś profesora zwyczajnego w 1978 roku. Środowisko naukowe AGH bardzo wcześnie dostrzegło w profesorze utalentowanego organizatora, powierzając Mu już w 1964 roku stanowisko kierownika Zakładu Metalurgii Surówki w Katedrze o tej samej nazwie, a następnie kolejno funkcję Dziekana Wydziału Metalurgicznego na okres dwóch kadencji – 1972–1978, dyrektora Instytutu Metalurgii w latach 1974–1978, prorektora akademii w latach 1978–1981, kierownika Zakładu Wielkopiecownictwa od 1980 do 1987 roku i w latach 1987–1993 dwukrotnie piastował najwyższą godność akademii – był jej rektorem.

Działacz polityczny, uczestnik obrad „okrągłego stołu”, wiceprezes Rady Ministrów w latach 1989–91, minister i poseł na Sejm (1976–91), kierownik Urzędu Postępu Technicznego i Wdrożeń. Wieloletni przewodniczący krakowskiej instancji SD.

Autor ok. 180 prac naukowo-badawczych i ekspertyz z zakresu wielkopiecownictwa, redukcji, własności i struktury tlenków żelaza i tworzyw metali. Twórca i pierwszy przewodniczący Zespołu Akademicko-Gospodarczego Hutnictwa.

Działacz oraz członek honorowy TS Wisła, sędzia i przedstawiciel polskiej koszykówki we władzach Międzynarodowej Federacji Koszykówki. Założyciel drużyny koszykarzy „Wawelskie Smoki”.

Odznaczenia i nagrody

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Polonia Restituta II i III klasy, oraz wiele innych odznaczeń państwowych

Bibliografia

Książki

Encyklopedia Krakowa. Kraków 2000, s. 336
Kto jest kim w Polsce 1984 : informator biograficzny. Red. L. Becela. Warszawa 1984, s. 330
Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny. Red. L. Becela. Ed. 2. Warszawa 1989, s. 444-445
Słownik biograficzny techników polskich. Z. 20. Red. J. Piłatowicz. Warszawa 2009, s. 64-68, [foto]
Wacławik J.: Kronika Wydziału Górniczego 1919-1999. Kraków 1999, s.114
Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 126, [foto]

Artykuły

Benesch R.: Prof. zw. dr hab. inż. Jan Janowski 1928-1998. Metallurgy and Foundry Engineering 1998, Vol. 24, no. 2, s. 133-135
Benesch R.: Prof. zw. dr hab. inż. Jan Janowski 1928-1998. Hutnik Wiadomości Hutnicze 1998, nr 6, s. 246-247, [foto]
Benesch R.: Professor Jan Janowski 1928-1998 : chronicle. Metallurgy and Foundry Engineering 1998, Vol. 24, no. 2, s. 127-129, [foto]
Dziennik Polski 1998 nr 80. s. 1–2, 10
Jan Janowski Doktorem Honoris Causa Akademii Górniczo-Hutniczej. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1997, nr 41, s. 18-19, 21-22, [foto]
Jan Stanisław Janowski. Biuletyn AGH 2012, nr 53, s. 27, [foto]
Jasieńska S.: Professor Jan Janowski (1928-1998). Solid State Ionics 1999, Vol. 117 nos. 1, 2, s. 3-4
Konieczna E.: Postaci AGH we wspomnieniach i anegdotach : Profesor Jan Janowski. Miesiąc w Krakowie 2007, nr 9, s. 45-46, [foto]
Ludzie AGH : wspomnienie o prof. Janie Janowskim. Miesiąc w Krakowie 1998, nr 6, s. 70-74, [foto]
Łuksza J.: Profesor Jan Janowski : doktor honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. Metallurgy and Foundry Engineering 1997, T. 23, z. 3, s. 389, [foto]
Mazowiecki T.: Przemówienie wygłoszone przez Premiera Tadeusza Mazowieckiego w dniu pogrzebu prof. Jana Janowskiego. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1998, nr 53, s. 6
Poczet Rektorów AGH : lata [1919-2013] : Jan Janowski (1928-1998), 1987/88-1992/93. Biuletyn AGH 2013 wyd. spec. z okazji 100-lecia powołania Akademii Górniczej, s. 15, [foto]
Prof. Jan Janowski : wspomnienie. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1998, nr 52, s. 4-5, [foto]
Sieński H.: Profesor Jan Janowski : tablice - pamięć wiecznie żywa - część 3. Biuletyn AGH 2013, nr 65, s. 32-34, [foto]
Sulima Z.: Ceremonia nadania tytułu Doktora Honoris Causa AGH profesorowi Janowi Janowskiemu: fotoreportaż z Dnia Hutnika. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1997, nr 41, s. 18-19
Zyzman A.: Prof. Jan Janowski (1928-1998) : wspomnienie. Gazeta Wyborcza 2004, nr 90 [dod.] Gazeta Wyborcza Kraków, s. 12, [foto]

Inne

[Protokół z Posiedzenia Senatu AGH... 26.03.1997], s.1, 15