Emil Zieliński

Emil Zieliński
Nazwisko	Zieliński
Imię / imiona	Emil
Tytuły / stanowiska	Prof. dr hab.
Data urodzenia	1919
Miejsce urodzenia	Bulowice
Data śmierci	6 marca 2017
Dyscyplina/specjalności	chemia (chemia analityczna, ochrona środowiska)
Pełnione funkcje	Prodziekan Wydziału Odlewnictwa w latach 1964–1972, 1974–1986
Wydział	Wydział Odlewnictwa ;
Odznaczenia i nagrody	Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Prof. dr hab. Emil Zieliński (1919–)

Dyscyplina/specjalności: chemia (chemia analityczna, ochrona środowiska)

Nota biograficzna

Urodził się 20 września 1919 roku w Bulowicach. Zmarł 6 marca 2017 roku. Pochowany w Krakowie na Cmentarzu Salwatorskim.

Absolwent UJ 1947, doktor 1951, doktor habilitowany 1962, profesor 1976.

Prof. Zieliński w 1937 r. rozpoczął studia na kierunku chemia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Naukę przerwał wybuch II wojny światowej. W 1941 r. Profesor został wysłany na przymusowe roboty do Rzeszy. Studia chemiczne na UJ wznowił pod koniec kwietnia 1945 r. Dyplom magistra uzyskał w 1947 r., pisząc rozprawę pt. „Prace doświadczalne nad adsorpcją selektywną na tlenku glinu”, a następnie rozpoczął pracę w Katedrze Chemii Ogólnej i Analitycznej Akademii Górniczo-Hutniczej. Tytuł doktora uzyskał w 1951 r. na podstawie pracy pt. „Krystalochemia siarczku kadmu strąconego siarkowodorem z roztworu siarczanu kadmu” pod kierunkiem prof. Lucjana Czerskiego. W Katedrze Chemii razem z prof. Andrzejem Czaplińskim i pod patronatem prof. Karola Adwentowskiego współtworzył Pracownię Niskich Temperatur. Tam pracował nad otrzymywaniem helu z gazów ziemnych metodą termochromatografii. Prace zaowocowały w 1959 r. patentem o nazwie „Sposób otrzymywania helu i neonu z koncentratów helowo-neonowych zawierających azot i wodór”. Metoda ta została wdrożona do produkcji w Zakładach Azotowych w Chorzowie w 1960 r. W późniejszych poszukiwaniach helonośnych gazów ziemnych współpracował jako analityk z prof. Janem Głogoczowskim z Instytutu Naftowego.

W 1962 r. przedstawił rozprawę habilitacyjną pt. „Wydajność i efektywność kolumn chromatograficznych do otrzymywania helu i neonu”. Prace związane z opracowaniem chromatograficznych metod analizy gazów były powodem utworzenia Pracowni Analizy Gazów w Katedrze Chemii. Prowadził badania nad doskonaleniem metod chromatograficznych w analizie gazów. W latach siedemdziesiątych doświadczenia Profesora w analizie chromatograficznej zostały wykorzystane w analityce zanieczyszczeń powietrza w przemyśle odlewniczym. Oceniano różne technologie odlewnicze pod kątem emisji szkodliwych gazów, w tym wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych.

W 1976 r. uzyskał tytuł profesora. Był autorem około 80 oryginalnych prac naukowych, 2 patentów, wielu podręczników akademickich. Wypromował 3 doktorów.

Doświadczenia Profesora z zakresu analizy gazów zostały docenione nominacją na Przewodniczącego Podkomisji Analizy Gazów i Powietrza Komitetu Chemii Analitycznej PAN w latach 1965–1990. Prof. Zieliński był również członkiem Komisji Metalurgicznej PAN w latach 1968–1995. W Akademii Górniczo-Hutniczej sprawował funkcję Prodziekana Wydziału Odlewnictwa w latach 1964–1972 i 1974–1986. Był kierownikiem Zakładu Chemii Ogólnej i Analitycznej (obecnie Katedry Chemii i Korozji Metali) w latach 1985–1989. W okresie pracy w Akademii Górniczo-Hutniczej był cenionym wykładowcą i wychowawcą wielu pokoleń studentów. Za rzetelną pracę i pasję dydaktyczną został uhonorowany Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski.

W życzliwej pamięci zachowają go studenci wydziałów: Hutniczego, Górniczego, Maszyn Górniczych i Hutniczych, Odlewnictwa i Metalurgii.

Rektor, Senat oraz społeczność akademicka AGH składają wyrazy głębokiego współczucia Rodzinie Zmarłego. Informacja o pogrzebie

Msza św. żałobna odbędzie się 20 marca 2017 roku o godz. 12.00 w kaplicy na Cmentarzu Salwatorskim, po czym nastąpi odprowadzenie Zmarłego na miejsce wiecznego spoczynku.

Pracę zawodową rozpoczął w 1947 r. w Katedrze Chemii Ogólnej i Analitycznej Akademii Górniczej w Krakowie. W latach 50. pracował w Katedrze dr Karola Adwentowskiego, gdzie prowadził poszukiwania helu w gazach ziemnych. Docent 1963, profesor nadzwyczajny 1976–1989, prodziekan Wydziału Odlewnictwa 1964–1972, 1974–1986. W 1989 r. przeszedł na emeryturę.

Staże: Bergakademie Freiberg 1965, Montanuniwersitat Leoben 1982.

Członek Komitetu Chemii Analitycznej PAN (przewodniczący Komisji/Podkomisji Analizy Gazów i Powietrza 1965–1990), Komisji Metalurgiczno-Odlewniczej PAN.

Badania: wykorzystanie gazów odpadowych z kolumn Lindego w celu skroplenia helu: uruchomienie w Zakładach Azotowych w Chorzowie koncentratora, z którego można było otrzymać hel i neon metodą adsorpcyjno-desorpcyjną lub metodą termochromatograficzną (patent Prof.); opracowanie ekspertyz (z prof. J. Głogoczowskim) zalecających zakupienie instalacji do odazotowania i odzysku helu z zaazotowanych gazów ziemnych odkrytych w Odolanowie; opracowanie szeregu metod chromatograficznych oznaczania gazów wykorzystanych także w geologii; metody oznaczania substancji toksycznych w powietrzu, powstających w odlewniach i ocena wpływu różnych technologii odlewniczych na zanieczyszczenie środowiska metodami chromatografii gazowej i chromatografii cieczowej.

Autor około 45 prac oryginalnych, kilku patentów, kilkunastu ekspertyz. Promotor prac doktorskich.

Odznaczenia i nagrody

Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Zasłużony Nauczyciel, „Zasłużonemu Opolszczyźnie”, nagrody państwowe i resortowe oraz wielokrotnie Nagrody Rektora AGH.

Bibliografia

Książki

- Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny. T. 4 : S–Ż. Warszawa 2002. S. 856, portr.

Artykuły

- Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1998 nr 60. s. 28

Inne

Odszedł prof. Emil Zieliński [online] [przeglądany 21.04.2017]. Dostępny w: //www.agh.edu.pl/aktualnosci/info/article/odszedl-prof-emil-zielinski/