Witold Budryk

Witold Budryk
Nazwisko	Budryk
Imię / imiona	Witold
Tytuły / stanowiska	Prof. zw. dr hab. inż.
Data urodzenia	24 lutego 1891
Miejsce urodzenia	Białystok
Data śmierci	18 listopada 1958
Miejsce śmierci	Kraków
Dyscyplina/specjalności	górnictwo, wentylacja kopalń, zwalczanie pożarów podziemnych, hydromechanika górnicza, eksploatacja złóż, mechanika przemieszczeń górotworu, technologia chemiczna
Pełnione funkcje	Rektor AGH (1956–1958)
Wydział	Wydział Górniczy
Odznaczenia i nagrody	Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Medal 10-lecia Polski Ludowej, Złoty Krzyż Zasługi
Funkcje Gdzie od do Dziekan Wydział Górniczy 1936 1939 Dziekan Wydział Górniczy 1945 1948 Dziekan Wydział Geologiczno-Mierniczy 1947 1948 Rektor AGH 1956 1958

Prof. zw. dr hab. inż. Witold Budryk (1891–1958)

Dyscyplina/specjalności: górnictwo, wentylacja kopalń, zwalczanie pożarów podziemnych, hydromechanika górnicza, eksploatacja złóż, mechanika przemieszczeń górotworu, technologia chemiczna

Nota biograficzna

Urodził się 24 lutego 1891 roku w Białymstoku. Zmarł 18 listopada 1958 roku w Krakowie, tam też pochowany w Alei Zasłużonych Cmentarza Rakowickiego.

Studia górnicze w Instytucie Górniczym w Petersburgu, inżynierskie w Szkole Politechnicznej we Lwowie i w Politechnice Warszawskiej, studia geologiczno-górnicze w Akademii Górniczej w Krakowie.

W Akademii Górniczej od 1924 roku, asystent i docent Wydziału Górniczego Akademii Górniczej, po przewodzie habilitacyjnym w 1930 roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym, a w 1937 roku został profesorem zwyczajnym. Kierownik Zakładu Górnictwa I i Przeróbki Mechanicznej (1930–1945), dziekan Wydziału Górniczego - 1936–1939, kierownik Katedry Aerologii i Hydromechaniki Górniczej (1945–1958). W 1928 roku zapoczątkował listę doktorów AG (pierwszy w Polsce stopień doktora nauk technicznych z zakresu górnictwa).

W listopadzie 1939 roku wraz z profesorami UJ i AG uwięziony w obozach koncentracyjnych w Sachsenhausen i Oranienburgu. W lutym 1940 roku został zwolniony i powrócił do Krakowa, gdzie w nowo utworzonej Państwowej Szkole Technicznej Górniczo-Hutniczo-Mierniczej prowadził wykłady z zakresu górnictwa i przeróbki mechanicznej.

Po wyzwoleniu Krakowa brał udział w reaktywowaniu Wydziału Górniczego AG oraz włączył się w odbudowę zniszczonego przemysłu węglowego. W tym czasie równolegle pełnił kilka funkcji. W okresie 1945-1948 był dziekanem Wydziału Górniczego, kierownikiem zakładu Górnictwa I i Przeróbki Mechanicznej (od 1952 roku Katedry Aerologii i Hydromechaniki Górniczej, doradcą naukowym w Centralnym Zarządzie Przemysłu Węglowego oraz członkiem Rady Naukowej Instytutu Naukowo-Badawczego Przemysłu Węglowego i przewodniczącym komitetów naukowych Zakładu Górnictwa i Zakładu Przeróbki Mechanicznej tegoż Instytutu. W 1953 roku obchodził 25-lecie pracy. Uroczystości jubileuszowe odbyły się w AGH, a wzięło w nich udział grono przedstawicieli nauki oraz górnictwa polskiego i światowego. W 1956 roku został wybrany Rektorem Akademii Górniczo-Hutniczej i funkcję tę sprawował do końca życia.

Pracownik Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach, kierownik Zakładu Mechaniki Górotworu PAN (1952–1958). Stworzył oryginalną polską szkołę inżynierów górniczych, zwaną szkołą Budryka. Był przewodniczącym Komitetu Naukowego Górniczo-Hutniczego Komitetu Porozumiewawczego, koordynującego działalność PAU, TNW, ANT i innych towarzystw naukowych (1938–1939).

Autor ok. 120 prac, ogłoszonych drukiem w języku polskim, francuskim i niemieckim. Dotyczą one wszystkich dziedzin górnictwa i przeróbki mechanicznej. Stworzył naukowe podstawy nowych działów w górnictwie podziemnym: warunki bezpieczeństwa przeciwko zagrożeniom geodynamicznym, gazowym i wodnym.

Członek Akademii Nauk Technicznych, członek rzeczywisty PAN. Jego imię otrzymała kopalnia w Ornontowicach. Członek Komisji Nauk Technicznych PAU (1950–1952), przewodniczący Komitetu Górnictwa PAN (1952–1958).

Budynek A-4 nosi imię profesora Witolda Budryka, a na na pierwszym piętrze znajduje się tablica poświęcona Jego pamięci.

Odznaczenia i nagrody

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Medal 10-lecia Polski Ludowej, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Zwycięstwa i Wolności, Sztandar Pracy I klasy, Złota Odznaka Honorowa NOT, Medal Brązowy „Za długoletnią służbę”, Złota Odznaka Honorowa Miasta Krakowa, Nagrody państwowe I i II stopnia, tytuł "Zasłużonego Górnika Polski Ludowej", Nagroda Naukowa Miasta Krakowa.

Źródła do biogramu

Książki

• 75-lecie pierwszego doktoratu w AGH - Witold Budryk. Red. S. Knothe. Kraków 2003, s. 187, [foto] (Biblioteka Szkoły Eksploatacji Podziemnej. Seria z Lampką Górniczą nr 18)
• Biogramy uczonych polskich : materiały o życiu i działalności członków AU w Krakowie, TNW, PAU, PAN. Cz. 7 : Nauki o Ziemi i górnicze A-Z. Oprac. A. Śródka. Wrocław 1992, s. 34-37, [foto]
• Encyklopedia Krakowa. Kraków 2000, s. 91
• Konieczna E.: Postaci AGH we wspomnieniach i anegdotach. Kraków 2008, s. 25-28, [foto]
• Księga wychowanków i wychowawców Akademii Górniczej w Krakowie (1919-1949). Oprac. J. Sulima-Samujłło. Kraków 1979, s. 22
• Kto jest kim w ceramice : 50 lecie Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki : 1949-1999. [AGH]. Kraków 1999, s. 9, [foto]
• Materiały Informacyjne [nr 4]. Komisja Propagandowa Komitetu Obchodu 50-lecia AGH. Kraków 1969, s. 71-73
• Non omnis moriar… : groby profesorów AGH Cmentarz Rakowicki. [Z. 1]. Oprac. H. Sieński. Kraków 2018, s. 15-16, [foto]
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1935/36]. Kraków 1935, s. 25
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1936/37]. Kraków 1936, s. 27-28
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1937/38]. Kraków 1937, s. 26
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1938/39]. Kraków 1938, s. 29
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1946/47]. Kraków 1946, s. 13-14
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1947/48]. Kraków 1947, s. 6
• Słownik biograficzny techników polskich. Z. 13. Red. Z. Skoczyński. Warszawa 2002, s. 36-39
• Słownik polskich pionierów techniki. Pod red. B. Orłowskiego. Katowice 1986, s. 34
• Śródka A.: Uczeni polscy XIX-XX stulecia. T. 1 : A-G. Warszawa 1994, s. 220-222, [foto]
• Wacławik J.: Kronika Wydziału Górniczego 1919-1999. Kraków 1999, s. 112
• Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 43, [foto]
• Wyrok na Uniwersytet Jagielloński 6 listopada 1939. Pod red. L. Hajdukiewicza. Kraków 1989, s. 274-275, [foto]
• Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 620 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)
• Życiorysy profesorów i asystentów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1919-1964). Red. M. Odlanicki-Poczobutt. Kraków 1965, s. 31-36, [foto] (Zeszyty Naukowe / Akademia Górniczo- Hutnicza w Krakowie ; nr 41, z. spec. 4)

Artykuły

• Aresztowani podczas aktion gegen Universitäts-Professoren 6 listopada 1939 roku : aresztowani naukowcy Wydziału Górniczego Akademii Górniczej. Alma Mater 2019, numer specjalny 212, s. 32, [foto]
• Bolewski A.: Antagonizmy profesorskie. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1995, nr 18, s. 23
• Bolewski A.: Osiągnięcia Akademii Górniczej w Krakowie w okresie 1919-1939 : z kart historii. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994 nr 6-7, s. 5-8
• Bolewski A.: Witold Budryk. Przegląd Geologiczny 1959, nr 2, s. 91-92
• Bolewski A.: Z kart historii AGH. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1995, nr 15, s. 12
• Budryk żyjący : poczet zasłużonych profesorów. Biuletyn Informacyjny 1968, nr 1, s. 4.1-4.4
• Gołąb S.: O pewnym wzorze Budryka w teorii pobierania prób. Zeszyty Naukowe AGH ; nr 25. [Seria] Górnictwo 1954, z. 6, s. 21-26
• Jahoda K.: Krakowscy Górnicy. Przegląd Górniczy 1990, nr 5, s. 20-23, [foto]
• Kowalczyk Z.: Działalność naukowa Profesora Akademii Górniczo-Hutniczej dr inż. Witolda Budryka. Zeszyty Naukowe AGH ; nr 2. [Seria] Górnictwo 1954, z. 2, s. 5-9, [foto po s. 2]
• Lesicki W.: Jubileusz wybitnego uczonego. Nasze Sprawy 1953, nr 5, s. 1, [foto]
• Litwiniszyn J.: Witold Budryk : sylwetki naukowe członków PAN. Nauka Polska 1958, nr 3, s. 131-134, [foto]
• Poborski J.: Wspomnienia starego inżyniera górniczego z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie : reminiscencje pojubileuszowe... w oczach innych. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 8-9, s. 24-26
• Poczet Rektorów AGH : lata [1919-2013] : Witold Budryk (1891-1958), 1956/57-1957/58. Biuletyn AGH 2013 wyd. spec. z okazji 100-lecia powołania Akademii Górniczej, s. 14, [foto]
• Prof. dr inż. Witold Budryk. Wektor 1958, nr 17, s. 6, [foto]
• Prof. dr inż. Witold Budryk : [nekr. oraz spis publikacji]. Rudy Żelaza 1958, nr 10/11, s. 22-26
• "Salamandra" - pamięci Kolegów Górników. Przegląd Górniczy 1986, T. 42, nr 11-12, s. 390
• Sałustowicz A.: Życie i działalność naukowa profesora doktora inżyniera Witolda Budryka. Zeszyty Naukowe AGH ; nr 25. [Seria] Górnictwo 1959, z. 6, s. 5-20, [foto po s. 2]
• Sieński H.: Profesor Witold Budryk : tablice - pamięć wiecznie żywa - część 32. Biuletyn AGH 2016, nr 98, s. 21-23, [foto]
• Tomczyk M.: 75. rocznica "Sonderaktion Krakau". Biuletyn AGH 2014, nr 83, s. 8-9, [foto]
• Żabicki W.: Uroczystość jubileuszowa 25-lecia pracy prof. dr inż. Witolda Budryka w Akademii Górniczo-Hutniczej. Zeszyty Naukowe AGH ; nr 3. [Seria] Górnictwo 1954, z. 2, s. 195-198