Tadeusz Sendzimir

Z Historia AGH
Tadeusz Sendzimir
Tadeusz Sendzimir.jpg
Nazwisko Sendzimir
Imię / imiona Tadeusz
Tytuły / stanowiska inż
Tytuły honorowe AGH Doktor Honoris Causa AGH
Data urodzenia 15 lipca 1894
Miejsce urodzenia Lwów
Data śmierci 1 września 1989
Miejsce śmierci Jupiter
Dyscyplina/specjalności walcownictwo, metalurgia


Rok przyznania doktoratu h.c. AGH 1973
Powód przyznania doktoratu h.c. AGH za zasługi i osiągnięcia w dziedzinie unowocześniania konstrukcji i technologii walcownictwa
Odznaczenia i nagrody Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski

Inż. Tadeusz Sendzimir (1894–1989)

Dyscyplina/specjalności: walcownictwo, metalurgia

Nota biograficzna

Urodził się 15 lipca 1894 roku we Lwowie, zmarł 1 września 1989 roku w miejscowości Jupiter koło Palm Beach na Florydzie. Pochowany został w Bethlehem pod Waterbury.

Do 1923 roku jego nazwisko brzmiało: Sędzimir.

Ukończył IV Gimnazjum Klastyczne we Lwowie.

W latach 1912–1914 studiował na Wydziale Mechanicznym Szkoły Politechnicznej we Lwowie.

Podczas I wojny światowej pracował w kijowskich warsztatach samochodowych, a następnie w Rosyjsko-Amerykańskiej Izbie Handlowej, gdzie płynnie opanował język angielski oraz rosyjski. Pod koniec wojny wyjechał przez Władywostok do Szanghaju, gdzie założył fabrykę śrub, drutu i gwoździ.

W 1929 roku zamknął fabrykę w Chinach i na krótko wyjechał do USA, gdzie zaprojektował linię galwanizacyjną w Butler w Pensylwanii.

W 1930 roku wrócił do Polski.

W 1932 w Nowym Bytomiu uruchomiono walcarkę według jego pomysłu, a w 1933 roku w Kostuchnie pod Katowicami uruchomił pierwszą w na świecie linię ciągłego walcowania i cynkowania blach stalowych. W maju 1934 opracował i uruchomił w Hucie Pokój oryginalną linię produkcyjną do ciągłego walcowania blach cienkich na zimno wedle własnego pomysłu. Linia pracowała przez kilkadziesiąt lat, produkując początkowo 400 ton blachy miesięcznie, by po ulepszeniach osiągnąć tuż przed wybuchem wojny wydajność 1000 ton.

W 1935 roku walcownię i cynkownię pomysłu Sendzimira zakupiła francuska Fabrique de Fer de Maubeuge, instalując ją we francuskim mieście Louvroil. Podobnego zakupu dokonała inna francuska firma Chatillon Commentry oraz angielska firma John Summers.

W 1938 roku kolejną licencję zakupiła amerykańska firma Armco Steel, piąta na świecie potęga przemysłu stalowego. Nadzorując instalacje urządzeń według swoich pomysłów,.

W 1935 roku wyjechał do Paryża, a w 1938 do USA, tam zastał go wybuch II wojny światowej. Po wojnie pozostał na emigracji, gdzie nadal prowadził swą firmę specjalizującą się w projektowaniu maszyn do obróbki metalu.

Był posiadaczem 120 patentów w górnictwie i metalurgii, z czego 73 w USA.

Należał do znanych inżynierów polskiej emigracji. We wczesnych latach 80. ponad 90% światowej stali nierdzewnej przechodziło przez proces Sendzimira.

Otrzymał doktoraty honoris causa: Alliance College w Cambridge Springs, Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie - za zasługi i osiągnięcia w dziedzinie unowocześniania konstrukcji i technologii walcownictwa (1973) i Akademii Górniczej w Leoben w Austrii (1980).

Odznaczenia i nagrody

Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Medal im. Bublicka, Złoty Medal im. Bessemera, Złoty Medal im. Brinella, Komandoria Zasługi PRL

Źródła do biogramu

Książki

  • 90 lat "Metalurgii" w fotografiach i wspomnieniach. Oprac. I. Suliga. Kraków 2012, s. 57-58, 61, [foto]
  • Kowalczuk J.: Lwów i lwowianie : pamiętniki, wspomnienia, relacje. Cz. 3. Kraków 2011, s. 401-408
  • Ludzie nauki dla niepodległej : poszerzone biogramy naukowców prezentowanych na wystawie. Pod red. A. Kurkiewicza i J. Witek. Katowice 2018 s. 76-81, [foto]
  • Polski Słownik Biograficzny. T. 36/2, z. 149 : Seidel Stefan - Serkowski Stanisław. Kraków 1995, s. 267-269
  • Szkoły. Nauczyciele. Uczniowie : przyczynek do historii szkolnictwa, oświaty i wychowania na obszarze Kresów Południowo-Wschodnich II Rzeczypospolitej. W oprac. J. Kowalczuka. Kraków 2017, s. 304-305, [foto] (Monografia Wydawnictw Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie)
  • Walcownictwo 2005 : procesy – narzędzia – materiały : III konferencja naukowa z udziałem uczestników zagranicznych : Ustroń 19–21 października 2005 r. Eds. A. Nowakowski [et al.]. Kraków 2005, s. 11-19, [foto]
  • Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej : informator. Red. J. Kajtoch. Kraków 1994, s. 27, [foto]

Artykuły

  • Balcewicz J.: Ja cały czas myślę po polsku. Gazeta Krakowska 1983, nr 218, s. 1-2
  • Balcewicz J.: Ja cały czas myślę po polsku. Gazeta Krakowska 1983, nr 219, s. 1-2
  • Broniarek Z.: O dachu na Sukiennicach i polskim Bessemerze. Dookoła Świata 1966, nr 43, s. 1-2
  • Budrewicz O.: Ocynkowane życie. Perspektywy 1974, nr 38, s. 23-24
  • Dziedzic J.: Zrobię lepiej. Panorama Polska : Nasza Ojczyzna 1973, nr 11
  • Huta nosi imię wielkiego Polaka. Głos 1994, nr 42, dod.
  • Kalisz M.: Walcownia znaczy Sendzimir. Przekrój 1973, nr 1468, s. 4-5
  • Kowalski A.: Gigant techniki. Dziennik Polski 1983, nr 183, s. 4
  • Kółeczko W.: Tadeusz Sendzimir, patron Honorowego Medalu Stowarzyszenia Polskich Wynalazców i Racjonalizatorów = Tadeusz Sendzimir, patron of Honorary Order of the Polish Inventors and Rationalizers Association. Spotkania Kawalerów Honorowego Medalu Stowarzyszenia Polskich Wynalazców i Racjonalizatorów im. Tadeusza Sendzimira 2005, z. 2, s. 9-10, [foto]
  • Leskiewicz W.: Tadeusz Sendzimir, doktor honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Zeszyty Naukowe AGH ; nr 434. [Seria] Metalurgia i Odlewnictwo 1974, z. 57, s. 11-15, [foto]
  • Niemojewska A.: Tadeusz Sendzimir : polski Edison metalurgii.
  • Nowakowski A.: Inż. Tadeusz Sendzimir doctor honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Spotkania Kawalerów Honorowego Medalu Stowarzyszenia Polskich Wynalazców i Racjonalizatorów im. Tadeusza Sendzimira 2005, z. 2, s. 40-45, [foto]
  • Nowakowski A.: VI Seminarium Kawalerów Honorowego Medalu SPWiR im. Tadeusza Sendzimira z okazji 110-tej rocznicy urodzin d.h.c. AGH Tadeusza Sendzimira oraz 80-tej rocznicy urodzin Michała Sendzimira. Biuletyn Infromacyjny Pracowników AGH 2005, nr 148, s. 6-7, [foto]
  • Nowakowski A.: Tadeusz Sendzimir : 1894-1989. Hutnik 1990, nr 2-3, s. 71, [foto]
  • Nowakowski A.: Tadeusz Sendzimir : 1894-1989 : doktor h.c. Akademii Górniczo-Hutniczej. Metalugia i Odlewnictwo [wyd. AGH] 1990, T. 16, z. 2, s. 237-238
  • Nowakowski A.: Thadeus Sendzimir : 1894-1989 : doctor h.c. at the Academy of Mining and Metallurgy. Metalurgia i Odlewnictwo [wyd. AGH], 1990 T. 16, z. 2, s. 235-237, [foto]
  • Nowy M.: Światowej sławy konstruktor walcarek swego imienia Tadeusz Sendzimir przyjechał do Krakowa. Echo Krakowa 1983, nr 180
  • Nowy M.: Tego się nie zapomina. Echo Krakowa 1983, nr 181
  • Portraits of Industrial Personalities - T. Sendzimir. Metal Bulletin 1958, z. 11
  • Tadeusz Sendzimir. Gwiazda Polarna 1958, nr 31
  • Wspomnienie o Tadeuszu Sędzimirze. Wiadomości Hutnicze 1989, nr 11-12, s. 325, [foto]
  • Wusatowski R.: Tadeusz Sendzimir - Człowiek Renesansu. Spotkania Kawalerów Honorowego Medalu Stowarzyszenia Polskich Wynalazców i Racjonalizatorów im. Tadeusza Sendzimira 2005, z. 2, s. 18-39, [foto]
  • Wykaz osób, które otrzymały Doktoraty Honoris Causa Akademii Górniczo-Hutniczej. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 5, s. 18

Inne

Źródło: „http://historia.agh.edu.pl/mediawiki/index.php?title=Tadeusz_Sendzimir&oldid=83780”