Antoni Maria Emilian Hoborski
Antoni Maria Emilian Hoborski | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nazwisko | Hoborski | ||||||||||||
Imię / imiona | Antoni Maria Emilian | ||||||||||||
Tytuły / stanowiska | Prof. zw. dr hab. | ||||||||||||
Data urodzenia | 1 kwietnia 1879 | ||||||||||||
Miejsce urodzenia | Tarnów | ||||||||||||
Data śmierci | 9 lutego 1940 | ||||||||||||
Miejsce śmierci | Sachsenhausen | ||||||||||||
Dyscyplina/specjalności | matematyka | ||||||||||||
Pełnione funkcje | Rektor AG (1920–1922) | ||||||||||||
Wydział | Wydział Górniczy
| ||||||||||||
Odznaczenia i nagrody | Krzyż Komandorski Polonia Restituta, Medal za Długoletnią Służbę, Medal Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości | ||||||||||||
|
Prof. zw. dr hab. Antoni Maria Emilian Hoborski (1879–1940)
Dyscyplina/specjalności: matematyka
Nota biograficzna
Urodził się 1 kwietnia 1879 roku w Tarnowie, zmarł 9 lutego 1940 roku w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen. Nie wiadomo, gdzie został pochowany.
W 1901 roku ukończył matematykę na UJ. W 1908 roku uzyskał doktorat na UJ. Studia uzupełniające przeszedł w Paryżu, Getyndze. W 1912 roku habilitował się na UJ.
W 1919 roku powołany na członka Komitetu Organizacyjnego AG i mianowany profesorem w Katedrze Matematyki. W czerwcu 1919 roku został wybrany pierwszym dziekanem Wydziału Górniczego, 1920-1922 Rektor AG.
W 1922 roku otrzymał tytuł prof. zw. UJ, a w 1925 roku zaproponowano Mu Katedrę Matematyki UJ. Pozostał jednak w Katedrze Matematyki AG aż do wybuchu drugiej wojny. W 1937 roku założył czasopismo matematyczne „Opuscula Mathematica” i był jego pierwszym redaktorem.
6 listopada 1939 roku został aresztowany i wywieziony do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen. Dla niemłodego już i znajdującego się w nie najlepszej kondycji fizycznej profesora pobyt w przerażających warunkach obozowych był jednym pasmem cierpień. Pobyt w obozie znosił jednak z godnością, a miał jeszcze tyle hartu i sił ducha, że potrafił inicjować dyskusje na tematy matematyczne. Z końcem stycznia 1940 roku doszło w obozie do tragicznej w skutkach dla profesora zamiany jego butów – drewniaków. W ciasnych, brudnych i pełnych gwoździ drewniakach poranił i odmroził sobie ciężko stopy. Po przymusowej amputacji palców wywiązała się gangrena połączona z wysoką gorączką. Niemogącego się już poruszać profesora przeniesiono w pierwszych dniach lutego 1940 roku do obozowego szpitala. 8 lutego 1940 roku przyszedł nakaz zwolnienia profesora z obozu. Jednakże Jego stan zdrowia był już tak ciężki, że nie można było przewieźć Go do Krakowa. Zmarł 9 lutego 1940 roku w obozowym szpitalu.
Stworzył mocne fundamenty na których oparto rozwój AG. Członek honorowy Stowarzyszenia Studentów AG — SSAG.
Jest autorem kilkunastu prac z których niektóre są pierwszymi w literaturze światowej podręcznikami akademickimi. Był członkiem-założycielem Polskiego Towarzystwa Matematycznego.
W 1981 roku poświęcono prof. Antoniemu Hoborskiemu tablicę. Umieszczono ją przed aulą w Gmachu Głównym AGH A-0. Również przed wejściem do auli znajdują się tablice pamiątkowe poświęcone ofiarom II wojny światowej, na których uhonorowany jest też Profesor.
Odznaczenia i nagrody
Krzyż Komandorski Polonia Restituta, Medal za Długoletnią Służbę, Medal Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości
Bibliografia
Książki
- Duda R.: Matematycy XIX i XX wieku związani z Polską. Wrocław 2012. s. 164-166, [foto]
- Księga wychowanków i wychowawców Akademii Górniczej w Krakowie (1919-1949). Oprac. J. Sulima-Samujłło. Kraków 1979, s. 59
- Materiały Informacyjne [nr 4]. Komisja Propagandowa Komitetu Obchodu 50-lecia AGH. Kraków 1969, s. 78-79
- Olszewicz B.: Lista strat kultury polskiej (1.IX.1939 – 1.III.1946). Warszawa 1947, s. 89
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1919/20]. Kraków 1919, s. 3
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1920/21]. Kraków 1920, s. 3
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1921/22]. Kraków 1921, s. 3
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1922/23]. Kraków 1922, s. 4-5
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1924/25]. Kraków 1924, s. 6
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1925/26]. Kraków 1925, s. 12
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1929/30]. Kraków 1929, s. 14
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1930/31]. Kraków 1930, s. 13
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1931/32]. Kraków 1931, s. 14
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1932/33]. Kraków 1932, s. 21
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1933/34]. Kraków 1933, s. 21
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1935/36]. Kraków 1935, s. 20-21
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1936/37]. Kraków 1936, s. 23
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1937/38]. Kraków 1937, s. 21-22
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1938/39]. Kraków 1938, s. 24-25
- Słownik biograficzny matematyków polskich. Red. S. Domoradzki, Z. Pawlikowska-Brożek, D. Węglowska. Tarnobrzeg 2003, s. 74-75, [foto]
- Wacławik J.: Kronika Wydziału Górniczego 1919-1999. Kraków 1999, s.114
- Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 115, [foto]
- Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 622 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)
- Życiorysy profesorów i asystentów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1919-1964). Red. M. Odlanicki-Poczobutt. Kraków 1965, s. 79-85, [foto] (Zeszyty Naukowe / Akademia Górniczo- Hutnicza w Krakowie ; nr 41, z. spec. 4)
Artykuł
- Berbelicki W.: "Otia Litteraria" Leona Wacholza. Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej 1978, R. XXVIII, s. 127-140
- Bolewski A.: Mobilizacja sił naukowych i organizacyjnych przy powstawaniu oraz inauguracji Akademii Górniczej w Krakowie : z kart historii. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 5, s. 5-6
- Bolewski A.: Rektorzy Akademii Górniczej w Krakowie. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 5, s. 7-10, [foto]
- Dybiec J.: Studia matematyczne Antoniego Hoborskiego. Zeszyty Naukowe. Akademia Górniczo-Hutnicza ; nr 935. Seria Matematyka, Fizyka, Chemia 1984, s. 23-38
- Gołąb S.: Antoni Hoborski, organizator polskiej szkoły geometrycznej. Rocznik Polskiego Towarzystwa Matematycznego. Seria 2 Wiadomości Matematyczne 1969, T. 12, [nr 1], s. 33-48
- Gąsiorowski T.: Przeżyć w Sachsenhausen to za mało : Krakowski Oddział IPN i "Dziennik Polski" przypominają. Dziennik Polski 2010, nr 259 (5 XI 2010), s. A11 [79 rocznica Sonderaktion Krakau]
- Konieczna E.: Postaci AGH we wspomnieniach i anegdotach : Prof. Antoni Maria Hoborski. Miesiąc w Krakowie 2009, nr 7-8, s. 48-49, [foto] [wspomina Kazimierz Szpunar]
- Pawlikowska-Brożek Z.: Antoni Hoborski (1879-1940) współtwórca i pierwszy rektor AGH. Technologia Kształcenia w Wyższych Szkołach Technicznych 1980, z. 14, s. 129-133
- Poborski J.: Wspomnienia starego inżyniera górniczego z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie : reminiscencje pojubileuszowe... w oczach innych. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 8-9, s. 24-26
- Poczet Rektorów AGH : lata [1919-2013] : Antoni Hoborski (1879-1940), 1919/20-1921/22. Biuletyn AGH 2013 wyd. spec. z okazji 100-lecia powołania Akademii Górniczej, s. 14, [foto]
- Rachwał T.: Życie i twórczość Antoniego Hoborskiego. Zeszyty Naukowe. Akademia Górniczo-Hutnicza ; nr 935. Seria Matematyka, Fizyka, Chemia 1984, s. 9-22
- Sieński H.: Profesor Antoni Hoborski : tablice - pamięć wiecznie żywa - część 12 [właściwie 11]. Biuletyn AGH 2014, nr 76, s. 35-37
- Wieja T.: Nowa siedziba Wydziału Matematyki Stosowanej AGH. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2001, nr 87, s. 29-31, [foto]
- Wojda P.: Otwarcie Pawilonu imienia prof. Antoniego Hoborskiego. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2000, nr 90, s. 6, 24, [foto]