Edmund Chromiński

Edmund Chromiński
Nazwisko	Chromiński
Imię / imiona	Edmund
Tytuły / stanowiska	Prof. zw. dr inż.
Data urodzenia	8 listopada 1874
Miejsce urodzenia	Ryki
Data śmierci	11 września 1954
Miejsce śmierci	Kraków
Dyscyplina/specjalności	maszynoznawstwo, budowa i eksploatacja kotłów parowych
Pełnione funkcje	Rektor AG (1926-1928)
Wydział	Wydział Hutniczy
Funkcje Gdzie od do Dziekan Wydział Hutniczy 1923 1926 Rektor AG 1926 1928 Prorektor AG 1928 1930

Prof. zw. dr inż. Edmund Chromiński (1874–1954)

Dyscyplina/specjalności: maszynoznawstwo, budowa i eksploatacja kotłów parowych

Nota biograficzna

Urodził się 8 listopada 1874 roku w Rykach. Zmarł 11 września 1954 roku w Krakowie. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Studia rozpoczął na Wydziale Filozoficznym UJ. W 1898 roku przeniósł się na Wydział Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej. W 1901 roku otrzymał dyplom, udał się do Wiednia i został asystentem Wiedeńskiego Stowarzyszenia Dozoru Kotłów. Po utworzeniu oddziału Stowarzyszenia w Krakowie, został mianowany drugim inspektorem kotłowym.

Od 1921 roku związany z AG, początkowo jako profesor kontraktowy, a od 1922 roku jako profesor zwyczajny. Wykładał termodynamikę, kotły parowe, maszyny tłokowe i maszyny wirujące (później przedmioty te nazwano Maszynoznawstwo II). W latach 1923-192 pełnił funkcję Dziekana Wydziału Hutniczego, był jednym z pierwszych jego organizatorów. Przyczynił się do wybudowania laboratorium maszynowego (1926). Wraz z prof. J. Krauze opracował przepisy o studiach w AG. W latach 1926-1928 był Rektorem Akademii Górniczej, a w latach 1928-1930 prorektorem.

Został aresztowany przez gestapo 6 listopada 1939 roku w ramach "Sonderaktion Krakau" i więziony w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen. Odzyskał wolność w lutym 1940 roku.

Po wojnie powrócił do wykładów z Maszynoznawstwa II.

Autorytet w dziedzinie budowy i eksploatacji kotłów parowych ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień cieplnych. Prowadził badania różnych gatunków węgla dla określenia charakterystyki ich spalania w paleniskach kotłów parowych. Autor podręcznika „Kotły parowe i ich obsługa”, który do 1952 roku był jedyną książką z tego zakresu w języku polskim.

Odznaczenia i nagrody

Medal za Długoletnią Służbę, Medal Zwycięstwa i Wolności

Źródła do biogramu

Książki

• Album inżynierów i techników w Polsce. Lwów 1932, s. 57, [foto]
• Historia katedry Systemów Energetycznych i Urządzeń Ochrony Środowiska. Red. K. Prync-Skotniczny. Kraków 2019, s. 16-79, [foto]
• Non omnis moriar… : groby profesorów AGH Cmentarz Rakowicki. Z. 2019. Oprac. H. Sieński. Kraków 2019, s. 35-37, [foto]
• Non omnis moriar… : groby Rektorów Akademii Górniczej i Akademii Górniczo-Hutniczej. Z. 4 - 2021. Oprac. H. Sieński. Kraków 2021, s. 43-48, [foto]
• [Skład osobowy Akademii Górniczej ... 1924/25]. Kraków 1924, s. 7
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1929/30]. Kraków 1929, s. 15
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1930/31]. Kraków 1930, s. 14
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1931/32]. Kraków 1931, s. 15
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1932/33]. Kraków 1932, s. 22
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1933/34]. Kraków 1933, s. 22
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1935/36]. Kraków 1935, s. 22
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1936/37]. Kraków 1936, s. 24
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1937/38]. Kraków 1937, s. 23
• Słownik biograficzny techników polskich. Z. 4/5. Red. nacz. T. Skarzyński. Warszawa 1994, s. 21-22
• Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej : jubileusz 80-lecia Wydziału 1922-2002. [AGH]. Kraków 2002, s. 42, [foto]
• Wydział Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej : Wydział Hutniczy (1922-1951), Wydział Metalurgiczny (1951-1993), Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej (1993-2005) : jubileusz 90-lecia Wydziału : 1922-2012 [AGH]. Kraków 2012, s. 35, [foto]
• Wyrok na Uniwersytet Jagielloński 6 listopada 1939. Pod red. L. Hajdukiewicza. Kraków 1989, s. 276-277, [foto]
• Życiorysy profesorów i asystentów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1919-1964). Red. M. Odlanicki-Poczobutt. Kraków 1965, s. 38-41 (Zeszyty Naukowe. Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie ; nr 41, z. spec. 4)

Artykuły

• Aresztowani podczas aktion gegen Universitäts-Professoren 6 listopada 1939 roku : aresztowani naukowcy Wydziału Hutniczego Akademii Górniczej. Alma Mater 2019, numer specjalny 212, s. 33, [foto]
• Aresztowani podczas aktion gegen Universitäts-Professoren 6 listopada 1939 roku : aresztowani naukowcy Wydziału Hutniczego Akademii Górniczej. Alma Mater 2021, nr 227, s. 65, [foto]
• Bolewski A.: Mobilizacja sił naukowych i organizacyjnych przy powstawaniu oraz inauguracji Akademii Górniczej w Krakowie. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 5, s. 5-6
• Janowski J.: Dział Informacyjny Wydziału Metalurgicznego AGH za okres 50-lecia Wydziału 1922 - 1972 r. Zeszyty Naukowe AGH ; nr 367. [Seria] Metalurgia i Odlewnictwo 1973, z. 51, s. 277-339
• Nowakowski A., Wnęk Z.: Wspomnienia o zmarłych profesorach Wydziału : Prof. dr inż. Edmund Chromiński (1874-1954). Zeszyty Naukowe AGH ; nr 367. [Seria] Metalurgia i Odlewnictwo 1973, z. 51, s. 41-42
• Poczet Rektorów AGH : lata 1919-1961 : Edmund Chromiński (1874-1954). Biuletyn AGH 2013, wyd. spec. z okazji 100-lecia powołania Akademii Górniczej, s. 14, [foto]
• Sieński H.: Edmund Chromiński Rektor w latach 1926-1928 : Poczet rektorów Akademii Górniczej i Akademii Górniczo-Hutniczej - część 4. Biuletyn AGH 2020, nr 152, s. 39-41, [foto]
• Tomczyk M.: 75. rocznica "Sonderaktion Krakau". Biuletyn AGH 2014, nr 83, s. 8-9, [foto]