Jusuf Mamedalijew
| Jusuf Mamedalijew | |
|---|---|
| Nazwisko | Mamedalijew |
| Imię / imiona | Jusuf
|
| Data urodzenia | 31 grudnia 1905 |
| Miejsce urodzenia | Ordubad |
| Data śmierci | 15 grudnia 1961 |
| Miejsce śmierci | Baku |
| Dyscyplina/specjalności | chemia, ropa naftowa, gaz ziemny |
| Pełnione funkcje | Rektor Azerbejdżańskiego Uniwersytetu Państwowego (1954-1958)
|
Prof. dr. Jusuf Mamedalijew (1905-1961)
Dyscyplina/specjalności:chemia, ropa naftowa, gaz ziemny
Nota biograficzna
Urodził się 31 grudnia 1905 roku w Ordubadzie w Azerbejdżanie. Zmarł 15 grudnia 1961 roku w Baku. Pochowany w Alei Zasłużonych na cmentarzu w Baku.
W Ordubadzie ukończył szkołę średnią i w 1923 roku rozpoczął naukę w Wyższym Instytucie Pedagogicznym w Baku, który ukończył w 1926 roku. W tym samym roku rozpoczął pracę zawodową. Przez 3 lata był nauczycielem w Azerbejdżańskiej Szkole Techniczno-Pedagogicznej i na Wydziale Robotniczym w Irvanie.
W 1929 roku rozpoczął kolejne studia. Został przyjęty na drugi rok na Wydziale Chemicznym Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego, który ukończył w 1932 roku. Po zakończeniu edukacji pracował w fabryce chemicznej nr 1 Moskwie. Następnie został przeniesiony do Azerbejdżanu, gdzie początkowo kierował Katedrą Chemii Organicznej w Instytucie Rolnictwa Azerbejdżanu. W latach 1933-1945 pracował w Azerbejdżańskim Instytucie Badań Naftowych w Baku, gdzie został kierownikiem laboratorium. W 1933 roku otrzymał tytuł kandydat chemii, będący odpowiednikiem doktoratu, bez obrony pracy doktorskiej. W 1942 roku został doktorem chemii, a w 1943 roku uzyskał tytuł profesora. W pracy tej przeszedł wszystkie szczeble kariery naukowej, kolejno zajmując stanowisko profesora nadzwyczajnego, profesora, szefa Katedry i w latach 1954-1958 rektora. Podczas II wojny światowej opracował metodę syntezy izopropylobenzenu przez alkilowanie benzenem propylenowym, co pomogło zapewnić wysokooktanowe paliwo dla lotnictwa.
W 1945 roku została założona Akademia Nauk Azerbejdżańskiej SRR i Mamedalijew był jednym z 15 znanych ludzi, założycielem Akademii i pierwszym akademikiem w Azerbejdżanie.
W 1946 roku otrzymał nominację do pracy w Ministerstwie Przemysłu Naftowego ZSRR, gdzie został przewodniczącym rady naukowo-technicznej ministerstwa. W latach 1951-1954 był akademikiem-sekretarzem Akademii Nauk Azerbejdżańskiej SSR Wydziału Fizyki, Chemii i Ropy Naftowej. W latach 1947-1951 i 1958-1961 był prezesem Akademii Nauk Azerbejdżańskiej SRR. W latach 1954–1958 był rektorem Azerbejdżańskiego Uniwersytetu Państwowego. W 1958 roku został wybrany członkiem Akademii Nauk Azerbejdżańskiej SRR.
Wielokrotnie reprezentował Azerbejdżan na kongresach, zjazdach i sympozjach odbywających się w ZSRR, USA, Włoszech, Francji, Anglii, Węgrzech i Polsce, gdzie zawsze na najwyższym poziomie reprezentował swoje dokonania. W 1958 roku w pobliżu Obserwatorium Astrofizycznego Shamakhi zostało założone miasteczko i nazwane na Jego cześć.
Autor ponad 200 prac naukowych i 6 monografii.
Był członkiem Rady Najwyższej Związku Radzieckiego.
24 kwietnia 2019 roku w pawilonie A-4 - w siedzibie Wydziału Wiertnictwa, Nafty i Gazu AGH - odsłonięta została tablica pamiątkowa Jemu poświęcona.
Odznaczenia i nagrody
Order Lenina, Order Chwały, Order Czerwonego Sztandaru Pracy, Nagroda Stalina
Źródła do biogramu
Książki
- Mamedaliev J.G.: izbrannye proizvedenia. V trech tomach. Baku, 1964. T. 1, s. 5-11, [foto]
Artykuły
- Sieński H.: Jusuf Mamedalijew : tablice - pamięć wiecznie żywa - część 75. Biuletyn AGH 2020, nr 146, s. 23-25, [foto]
- Wrzoszczyk K.: Tablica pamiątkowa poświecona Jusufowi Mamedalijewowi. Biuletyn AGH 2019, nr 136, s. 27, [foto]
Inne
- Yusif Mammadaliyev [online] [przeglądany 2.03. 2020]. Dostępny w: https://en.wikipedia.org/wiki/Yusif_Mammadaliyev