Roman Dawidowski

Roman Dawidowski
Nazwisko	Dawidowski
Imię / imiona	Roman
Tytuły / stanowiska	Prof. dr inż.
Data urodzenia	9 grudnia 1883
Miejsce urodzenia	Kraków
Data śmierci	3 grudnia 1952
Miejsce śmierci	Kraków
Dyscyplina/specjalności	technologia ciepła, termodynamika, budowa pieców przemysłowych
Pełnione funkcje	Prorektor AG (1933–1939)
Wydział	Wydział Paliw i Energii ;
Odznaczenia i nagrody	Złoty Krzyż Zasługi

Prof. dr inż. Roman Dawidowski (1883–1952)

Dyscyplina/specjalności: technologia ciepła, termodynamika, budowa pieców przemysłowych

Nota biograficzna

Urodził się 9 grudnia 1883 roku w Krakowie. Zmarł 3 grudnia 1952 roku w Krakowie. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim.

W latach 1896–1900 uczęszczał do V Gimnazjum, a następnie do II Gimnazjum Klasycznego im. św. Jacka w Krakowie, które ukończył w 1903 roku uzyskując świadectwo dojrzałości. W tym samym roku rozpoczął edukację na Akademii Górniczej w Przybramie (środkowe Czechy). Po pierwszym egzaminie państwowym przeniósł się do Akademii Górniczej w Leoben (środkowa Austria), gdzie w 1906 roku otrzymał dyplom inżyniera górniczego, a w 1907 roku dyplom inżyniera hutnika.

Po studiach pracował w przemyśle m.in. w Neudech, Rothau k. Karlsbadu, w Wiedniu, w Boguminie, we Lwowie, w Wieliczce

Równocześnie z pracą zawodową w górnictwie solnym współpracował od 1919 roku w organizacji nowo powstałej Akademii Górniczej w Krakowie. Na przygotowanie wykładów i organizację dydaktyki otrzymał 9 czerwca 1920 roku stypendium Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, dzięki któremu z początkiem 1921 roku przebywał w Wiedniu i Zurychu w laboratoriach prof. H. Strachego i prof. Schläpfera.

Jako docentowi AG powierzono mu w lutym 1922 roku wykłady z techniki cieplnej i tę datę można uznać za początek działalności Katedry Technologii Ciepła i Paliwa Wydziału Hutniczego, która formalnie powstała 2 stycznia 1925 roku. Dawidowski był twórcą i kierownikiem Katedry. Od 6 lutego 1925 roku swoje obowiązki wykonywał jako zastępca profesora. 9 października 1925 roku otrzymał nominację na nadzwyczajnego profesora kontraktowego, a 4 lutego 1932 roku – na profesora nadzwyczajnego.

Stopień doktora nauk technicznych uzyskał 13 lipca 1935 roku w Technische Montanistiche Hochschule Graz-Leoben.

27 września 1935 roku został mianowany profesorem zwyczajnym.

W latach 1933–1939 pełnił obowiązki prorektora AG.

Po wybuchu II wojny światowej profesor 6 listopada 1939 roku aresztowany przez i wywieziony do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen, gdzie przebywał do lutego 1940 roku. Po powrocie do Krakowa uczył w kierowanej przez W. Goetla średniej Państwowej Szkole Technicznej Górniczo-Hutniczo-Mierniczej, kształcącej techników. Od 1 lipca 1942 roku aż do wyzwolenia był ponadto kierownikiem laboratorium techniki cieplnej w utworzonym przez okupanta Państwowym Zakładzie Badania Materiałów (Staatliche Technische Prüfanstalt), mieszczącym się w Krakowie przy ul. Krzemionki 11.

Po wyzwoleniu Krakowa organizował od 1 lutego 1945 roku pracę dydaktyczną i naukową w Katedrze Technologii Ciepła i Paliwa AG oraz prowadził zajęcia dydaktyczne w nowo powstałych wydziałach politechnicznych AG, które później przekształciły się w samodzielną uczelnię – Politechnikę Krakowską. Uczestniczył aktywnie także w odbudowie i rozbudowie polskiego przemysłu górniczego, hutniczego i ceramicznego jako doradca i ekspert biur projektowych. Był współzałożycielem Towarzystwa Budowy Pieców i Urządzeń Hutniczych „IGNIS”, w którym pod jego kierunkiem powstały zrealizowane projekty pionierskich rozwiązań pieców przemysłowych.

Po wojnie został powołany w skład komisji oceniającej zbrodnie hitlerowskie popełnione na terenie obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, a następnie występował jako rzeczoznawca w procesie członków załogi tego obozu.

Był uczonym utrzymującym najściślejszą więź z przemysłem. Brał czynny udział w pracy stowarzyszeń zawodowych i komisji technicznych. Akademia Górnicza w Leoben przyznała mu w 1932 roku tytuł Doktora honoris causa.

W latach 1927–1939 był członkiem Komisji Bibliotecznej Biblioteki AG.

W budynku B-4 , na pierwszym piętrze, znajduje się tablica poświęcona profesorowi Romanowi Dawidowskiemu.

Odznaczenia i nagrody

Krzyż Oficerski Gwiazdy Rumunii, Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, Srebrny Medal za Długoletnią Służbę, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Niepodległości, Medal Zwycięstwa i Wolności 1945

Źródła do biogramu

Książki

Duda J.: 141 spotkanie z cyklu "Wieliczka-Wieliczanie" pt. "Związki Wieliczki i Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie w 90. lecie Uczelni (1919-2009)". Wieliczka 2007 (Biblioteczka Wielicka ; z. 86), s. 20
Encyklopedia Krakowa. Kraków 2000, s. 145
Czy wiesz kto to jest? Pod red. S. Łozy. Warszawa 1938, s. 132
Filcek H.: Rektorskie opowiadania. Kraków 2005, s .9-12, [foto]
Gawroński W.: Słownik biograficzny wieliczan. Wieliczka 2008, s. 37-39, [foto]
Księga wychowanków i wychowawców Akademii Górniczej w Krakowie (1919-1949). Oprac. J. Sulima-Samujłło. Kraków 1979, s. 34-35
Materiały Informacyjne [nr 4]. Komisja Propagandowa Komitetu Obchodu 50-lecia AGH. Kraków 1969, s. 77-78
Non omnis moriar… : groby profesorów AGH Cmentarz Rakowicki. [Z. 1]. Oprac. H. Sieński. Kraków 2018, s. 19-20, [foto]
Profesor Roman Dawidowski. W: 100 anegdot na stulecie Wydziału 1922-2022 : jubileusz 100-lecia Wydziału Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej AGH. Oprac. I. Suliga. Kraków 2022, s. 5-13, [foto]
[Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1933/34]. Kraków 1933, s. 25
[Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1935/36]. Kraków 1935, s. 24
[Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1936/37]. Kraków 1936, s. 26-27
[Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1937/38]. Kraków 1937, s. 25
[Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1938/39]. Kraków 1938, s. 28
[Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1946/47]. Kraków 1946, s. 13
[Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1947/48]. Kraków 1947, s. 5-6
Słownik biograficzny techników polskich. Z. 2. Red. T. Skarzyński. Warszawa 1992, s. 43-44
Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej : jubileusz 75-lecia Wydziału 1922-1997. Kraków 1997, s. 28
Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej : jubileusz 80-lecia Wydziału 1922-2002. [AGH]. Kraków 2002, s. 44, [foto]
Wydział Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej : Wydział Hutniczy (1922-1951), Wydział Metalurgiczny (1951-1993), Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej (1993-2005) : jubileusz 90-lecia Wydziału : 1922-2012 [AGH]. Kraków 2012, s. 37, [foto]
Wyrok na Uniwersytet Jagielloński 6 listopada 1939. Pod red. L. Hajdukiewicza. Kraków 1989, s. 280-281, [foto]
Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 621 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)
Życiorysy profesorów i asystentów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1919-1964). Red. M. Odlanicki-Poczobutt. Kraków 1965, s. 66-70, [foto] (Zeszyty Naukowe. Akademia Górniczo- Hutnicza w Krakowie ; nr 41, z. spec. 4)

Artykuły

Aresztowani podczas aktion gegen Universitäts-Professoren 6 listopada 1939 roku : aresztowani naukowcy Wydziału Hutniczego Akademii Górniczej. Alma Mater 2019, numer specjalny 212, s. 33, [foto]
Aresztowani podczas aktion gegen Universitäts-Professoren 6 listopada 1939 roku : aresztowani naukowcy Wydziału Hutniczego Akademii Górniczej. Alma Mater 2021, nr 227, s. 65, [foto]
Andrzejewski R.: Prace profesora Romana Dawidowskiego. Zeszyty Naukowe AGH ; nr 3. [Seria] Metalurgia i Odlewnictwo 1954, z. 2, s. 17-26, [foto]
Biuletyn Rektora [AGH] 1984, styczeń, luty, s. 5
Bolewski A.: Mobilizacja sił naukowych i organizacyjnych przy powstawaniu oraz inauguracji Akademii Górniczej w Krakowie : z kart historii. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 5, s. 5-6
Jahoda K.: Krakowscy Górnicy. Przegląd Górniczy 1990, nr 5, s. 20-23
Janowski J.: Dział Informacyjny Wydziału Metalurgicznego AGH za okres 50-lecia Wydziału 1922 - 1972 r. Zeszyty Naukowe AGH ; nr 367. [Seria] Metalurgia i Odlewnictwo 1973, z. 51, s. 277-339
Jaros J.: "Salamandra" - pamięci Kolegów Górników (3). Przegląd Górniczy 1988, T. 44, nr 11-12, s. 32
Konferencje, spotkania, posiedzenia : [Prof. Roman Dawidowski - 100-lecie urodzin]. Biuletyn Rektora AGH 1984, styczeń, luty, s. 5
Nowakowski A., Wnęk Z.: Wspomnienia o zmarłych profesorach Wydziału : Prof. dr inż. Roman Dawidowski (1883-1952). Zeszyty Naukowe AGH ; nr 367. [Seria] Metalurgia i Odlewnictwo 1973, z. 51, s. 36-37
Pawlik T.: Prof. dr inż. Roman Dawidowski : 1883-1983. Hutnik 1983, nr 11, s. 399-400
Pawlik T., Byrtus F.: Omówienie dorobku naukowego Wydziału w zakresie techniki cieplnej i koksownictwa. Zeszyty Naukowe AGH ; nr 367. [Seria] Metalurgia i Odlewnictwo 1973, z. 51, s. 105-114
Profesor Roman Dawidowski. Zeszyty Naukowe AGH ; nr 3. [Seria] Metalurgia i Odlewnictwo 1954, z. 2, s. 13-15, [foto]
Sieński H.: Profesor Roman Dawidowski : tablice - pamięć wiecznie żywa - część 7. Biuletyn AGH 2013, nr 72, s. 30-32, [foto]
Tomczyk M.: 75. rocznica "Sonderaktion Krakau". Biuletyn AGH 2014, nr 83, s. 8-9, [foto]