Stanisław Jerzy Pytko

Stanisław Jerzy Pytko
Nazwisko	Pytko
Imię / imiona	Stanisław Jerzy
Tytuły / stanowiska	Prof. zw. dr hab. inż.
Tytuły honorowe AGH	Profesor Honorowy AGH
Data urodzenia	1929
Miejsce urodzenia	Pacanów
Dyscyplina/specjalności	budowa i eksploatacja maszyn, podstawy konstrukcji maszyn, tribologia
Wydział	Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki
Odznaczenia i nagrody	Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Medal 40-lecia Polski Ludowej, Medal Komisji Edukacji Naukowej

Prof. zw. dr hab. inż. Stanisław Jerzy Pytko (1929–)

Dyscyplina/specjalności: budowa i eksploatacja maszyn, podstawy konstrukcji maszyn, tribologia

Nota biograficzna

Urodził się 19 października 1929 roku w Pacanowie. Absolwent Akademii Górniczo-Hutniczej 1954, doktorat 1964, habilitacja 1967, profesor nadzwyczajny 1978, profesor zwyczajny 1988. Honorowy profesor w Khakaskiej Autonomicznej Republice (Abakan — Rosja) 1990; doctor honoris causa Rybińskiej Państwowej Lotniczo-Technicznej Akademii (Rosja), 1996, Profesor Honorowy AGH 2009.

Całą swoją karierę zawodową związał z AGH, gdzie rozpoczął pracę jeszcze podczas studiów, w 1950 roku, jako zastępca asystenta; przeszedł wszystkie stopnie do profesora zwyczajnego w 1988 roku. Niezależnie od pracy w AGH pracował w latach 50-tych w Centralnym Biurze Konstrukcyjnym Maszyn i Urządzeń Odlewniczych w Krakowie: konstruktor i projektant — lata pięćdziesiąte, konsultant w przemyśle hutniczym — przez kilkanaście lat; od 1990 roku współpracuje z Instytutem Technologii Eksploatacji w Radomiu.

Staże: w ZSRR 1964, w Czechosłowacji i NRD — w latach 60-tych, w RFN 1970.

Jest członkiem Komitetu Budowy Maszyn PAN, prezesem Polskiego Towarzystwa Tribologicznego, wiceprzewodniczącym Międzynarodowej Rady Tribologii oraz innych polskich i zagranicznych akademii i instytutów.

Zaangażowany w wydawanie polskich czasopism tribologicznych, od 1995 r. redaktor naczelny kwartalnika „Zagadnienia Ekspoatacji Maszyn”, jest członkiem rad redakcyjnych czasopism zagranicznych.

Osiągnięcia: wyznaczenie wartości wytężenia materiału w obszarze styku dwóch walców przy uwzględnieniu sił stycznych w celu wyjaśnienia zużycia elementów maszyn, zwanego pittingiem; opracowanie nowej technologii związanej z obróbką wykańczającą elementów przed elektrolitycznym chromowaniem, przy zastosowaniu specjalnych cieczy chłodząco-smarujących, opartych na kompleksach metali takich jak Cu, Cr, Mo, Zn, które w trakcie skrawania nakładają się na obrabianą powierzchnię, tworząc powłoki. Powłoki te mogą być dekoracyjne lub mogą być podkładowe przed elektrolitycznym chromowaniem bez wcześniejszego wytrawiania, co ma bardzo ważne znaczenie ekologiczne.

Opublikował ponad 200 prac naukowych, kilka monografii, 1 książkę. Autor ponad 100 referatów wygłoszonych na konferencjach w kraju i za granicą, kilku patentów i dziesiątek ekspertyz dla przemysłu. Promotor kilkunastu prac doktorskich.

Profesor Honorowy AGH 2009 (za: "Wybitne osiągnięcia naukowe o charakterze interdyscyplinarnym z zakresu tarcia i zużycia, zmęczenia powierzchniowego, badania właściwości tribologicznych materiałów i środków smarnych, biotribologii oraz wkład w rozwój różnorodnych form kształcenia w Akademii Górniczo-Hutniczej, a także rozwój współpracy z przemysłem i ośrodkami naukowo-dydaktycznymi w kraju i za granicą").

Odznaczenia i nagrody

Nagroda Ministra Edukacji Narodowej - trzykrotnie, Złoty Medal w Tribologii przyznany przez International Tribology Council, Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Medal 40-lecia Polski Ludowej, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Medal „Za zasługi dla obronności kraju” i inne.

Źródła do biogramu

Książki

• Tyrański W.: Kto jest kim w Krakowie. Kraków 1999, s. 282–283
• Współcześni uczeni polscy: słownik biograficzny. T. 3 : M–R. Red. nauk. J. Kapuścik. Warszawa 2000, s. 613–614
• Złota Księga Nauki Polskiej 1999. Gliwice 1999, s. 272

Artykuły

• Stachnik P.: Życiowe pasje profesora Stanisława Pytko. "Biuletyn AGH" 2009, nr 20/21, s. 26–27
• Tribologia 1996 nr 1. s. [5–7]
• Tribologia 1997 nr 1. s. [5–6]