Jusuf Mamedalijew

Jusuf Mamedalijew
Nazwisko	Mamedalijew
Imię / imiona	Jusuf
Data urodzenia	31 grudnia 1905
Miejsce urodzenia	Ordubad
Data śmierci	15 grudnia 1961
Miejsce śmierci	Baku
Dyscyplina/specjalności	chemia, ropa naftowa, gaz ziemny
Pełnione funkcje	Rektor Azerbejdżańskiego Uniwersytetu Państwowego (1954-1958)

Prof. dr. Jusuf Mamedalijew (1905-1961)

Dyscyplina/specjalności:chemia, ropa naftowa, gaz ziemny

Nota biograficzna

Urodził się 31 grudnia 1905 roku w Ordubadzie w Azerbejdżanie. Zmarł 15 grudnia 1961 roku w Baku. Pochowany w Alei Zasłużonych na cmentarzu w Baku.

W Ordubadzie ukończył szkołę średnią i w 1923 roku rozpoczął naukę w Wyższym Instytucie Pedagogicznym w Baku, który ukończył w 1926 roku. W tym samym roku rozpoczął pracę zawodową. Przez 3 lata był nauczycielem w Azerbejdżańskiej Szkole Techniczno-Pedagogicznej i na Wydziale Robotniczym w Irvanie.

W 1929 roku rozpoczął kolejne studia. Został przyjęty na drugi rok na Wydziale Chemicznym Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego, który ukończył w 1932 roku. Po zakończeniu edukacji pracował w fabryce chemicznej nr 1 Moskwie. Następnie został przeniesiony do Azerbejdżanu, gdzie początkowo kierował Katedrą Chemii Organicznej w Instytucie Rolnictwa Azerbejdżanu. W latach 1933-1945 pracował w Azerbejdżańskim Instytucie Badań Naftowych w Baku, gdzie został kierownikiem laboratorium. W 1933 roku otrzymał tytuł kandydat chemii, będący odpowiednikiem doktoratu, bez obrony pracy doktorskiej. W 1942 roku został doktorem chemii, a w 1943 roku uzyskał tytuł profesora. W pracy tej przeszedł wszystkie szczeble kariery naukowej, kolejno zajmując stanowisko profesora nadzwyczajnego, profesora, szefa Katedry i w latach 1954-1958 rektora. Podczas II wojny światowej opracował metodę syntezy izopropylobenzenu przez alkilowanie benzenem propylenowym, co pomogło zapewnić wysokooktanowe paliwo dla lotnictwa.

W 1945 roku została założona Akademia Nauk Azerbejdżańskiej SRR i Mamedalijew był jednym z 15 znanych ludzi, założycielem Akademii i pierwszym akademikiem w Azerbejdżanie.

W 1946 roku otrzymał nominację do pracy w Ministerstwie Przemysłu Naftowego ZSRR, gdzie został przewodniczącym rady naukowo-technicznej ministerstwa. W latach 1951-1954 był akademikiem-sekretarzem Akademii Nauk Azerbejdżańskiej SSR Wydziału Fizyki, Chemii i Ropy Naftowej. W latach 1947-1951 i 1958-1961 był prezesem Akademii Nauk Azerbejdżańskiej SRR. W latach 1954–1958 był rektorem Azerbejdżańskiego Uniwersytetu Państwowego. W 1958 roku został wybrany członkiem Akademii Nauk Azerbejdżańskiej SRR.

Wielokrotnie reprezentował Azerbejdżan na kongresach, zjazdach i sympozjach odbywających się w ZSRR, USA, Włoszech, Francji, Anglii, Węgrzech i Polsce, gdzie zawsze na najwyższym poziomie reprezentował swoje dokonania. W 1958 roku w pobliżu Obserwatorium Astrofizycznego Shamakhi zostało założone miasteczko i nazwane na Jego cześć.

Autor ponad 200 prac naukowych i 6 monografii.

Był członkiem Rady Najwyższej Związku Radzieckiego.

24 kwietnia 2019 roku w pawilonie A-4 - w siedzibie Wydziału Wiertnictwa, Nafty i Gazu AGH - odsłonięta została tablica pamiątkowa Jemu poświęcona.

Odznaczenia i nagrody

Order Lenina, Order Chwały, Order Czerwonego Sztandaru Pracy, Nagroda Stalina

Źródła do biogramu

Książki

• Mamedaliev J.G.: izbrannye proizvedenia. V trech tomach. Baku, 1964. T. 1, s. 5-11, [foto]

Artykuły

• Sieński H.: Jusuf Mamedalijew : tablice - pamięć wiecznie żywa - część 75. Biuletyn AGH 2020, nr 146, s. 23-25, [foto]
• Wrzoszczyk K.: Tablica pamiątkowa poświecona Jusufowi Mamedalijewowi. Biuletyn AGH 2019, nr 136, s. 27, [foto]

Inne

• Yusif Mammadaliyev [online] [przeglądany 2.03. 2020]. Dostępny w: https://en.wikipedia.org/wiki/Yusif_Mammadaliyev