Julian Tokarski

Julian Tokarski
Nazwisko	Tokarski
Imię / imiona	Julian
Tytuły / stanowiska	Prof. dr
Data urodzenia	29 marca 1883
Miejsce urodzenia	Stanisławów
Data śmierci	17 października 1961
Miejsce śmierci	Kraków
Dyscyplina/specjalności	petrografia, mineralogia, gleboznawstwo
Pełnione funkcje	Kierownik Zakładu Petrografii Wydziału Geologiczno-Poszukiwawczego AGH (1947–1960)
Wydział	Wydział Geologiczno-Poszukiwawczy
Odznaczenia i nagrody	Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Medal 10-lecia Polski Ludowej

Prof. dr Julian Tokarski (1883–1961)

Dyscyplina/specjalności: petrografia, mineralogia, gleboznawstwo

Nota biograficzna

Urodził się 29 marca 1883 roku w Stanisławowie, zmarł 17 października 1961 roku w Krakowie. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w Alei Zasłużonych.

Studiował na Uniwersytecie Lwowskim. Studia uzupełniające odbył na Uniwersytecie w Wiedniu. W 1904 roku uzyskał doktorat filozofii Uniwersytetu Lwowskiego, a w 1914 roku „venia legendi” z zakresu mineralogii i petrografii tego uniwersytetu. Od 1919 roku prof. nadzwyczajny Politechniki Lwowskiej, dwukrotny Dziekan Wydziału Chemicznego, a w 1928 roku Rektor Politechniki Lwowskiej, twórca Katedry Mineralogii i Petrografii. Od 1925 roku kierował równolegle Katedrą Mineralogii i Petrografii Uniwersytetu Lwowskiego. W 1934 roku powrócił na Uniwersytet Lwowski, gdzie pracował do wybuchu II wojny światowej.

W latach 1947–1960 kierownik Katedry Mineralogii i Petrografii Wydziału Geologiczno-Poszukiwawczego.

Pracował również w Uniwersytecie Jagiellońskim (Katedra Geologii na Wydziale Rolniczym), a następnie od 1953 roku - w Wyższej Szkole Rolniczej w Krakowie oraz Polskiej Akademii Nauk (stworzył Pracownię Mineralogii Gleb).

Autor ponad 150 prac z zakresu krystalografii, mineralogii, petrografii, geologii i gleboznawstwa. Wybitny znawca metod badań optycznych materii skalnej przy użyciu światła spolaryzowanego oraz chemicznej analizy krzemianów. Opisał morfologię drobnych kryształów w Karpatach Wschodnich oraz ich genezę, składy mineralne skał, systematykę gleb itp. W Polsce uznany za twórcę petrografii regionalnej.

Członek korespondent (1938) oraz członek czynny (1945) Polskiej Akademii Umiejętności, członek tytularny (1952) oraz członek rzeczywisty (1957) PAN, członek Towarzystwa Naukowego we Lwowie i Polskiego Towarzystwa Przyrodników (w latach 1927-1932, 1939 i 1945-1946 - prezes).

Odznaczenia i nagrody

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Medal 10-lecia Polski Ludowej

Źródła do biogramu

Książki

• Biogramy uczonych polskich : materiały o życiu i działalności członków AU w Krakowie, TNW, PAU, PAN. Cz. 7 : Nauki o Ziemi i górnicze A-Z. Wrocław [etc.] 1992, s. 248-252, [foto]
• Encyklopedia Krakowa. Kraków 2000, s. 997-998
• Julian Tokarski - petrograf, mineralog i jego szkoły naukowe. W: Manecki A.: Alfabet wspomnień o ludziach nauki i wydarzeniach lat minionych. Kraków 2015, s. 120-126
• Konieczna E.: Ziemskie wędrówki : nauki o ziemi w Akademii Górniczo-Hutniczej. Kraków 2020, s. 143-164, [foto]
• Krawczyk J.: Profesor Julian Tokarski (1883-1961) – uczony i wychowawca. W: Osiągnięcia gospodarcze, techniczne i naukowe Kresowian. Pod red. nauk. M. Kalczyńskiej. Opole 2016, s. 159–167, [foto]
• Księga wychowanków i wychowawców Akademii Górniczej w Krakowie (1919-1949). Oprac. J. Sulima-Samujłło. Kraków 1979, s. 187-188
• Non omnis moriar… : groby profesorów AGH Cmentarz Rakowicki. Z. 2019. Oprac. H. Sieński. Kraków 2019, s. 225-227, [foto]
• Politechnika Lwowska 1844-1945. Wrocław 1993, s. 251-252
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej… 1947/48]. Kraków 1947, s. 11
• Sylwetki zmarłych członków Oddziału Krakowskiego Polskiej Akademii Nauk. [Red. t. L. Starkel]. Kraków 2002, s. 190-192
• Szkoły. Nauczyciele. Uczniowie : przyczynek do historii szkolnictwa, oświaty i wychowania na obszarze Kresów Południowo-Wschodnich II Rzeczypospolitej. W oprac. J. Kowalczuka. Kraków 2017, s. 252, 308-309, [foto] (Monografia Wydawnictw Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie)
• Śródka A.: Uczeni polscy XIX-XX stulecia. T. 4 : S-Ż. Warszawa 1998, s. 375-377
• Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 373, [foto]
• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska 1946-2016. Red. M. Manecki, E. Hycnar. Kraków 2016, s. 16, 208, [foto]
• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej : "Wydział wczoraj i dziś", Kraków 28 i 29 czerwca 2001 roku : Jubileusz 50-lecia. Red. K. Pietsch, R. Semyrka. Kraków, 2001, s. 21, [foto]
• Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 627 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)
• Życiorysy profesorów i asystentów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1919-1964). Red. M. Odlanicki-Poczobutt. Kraków 1965, s. 204-208, [foto] (Zeszyty Naukowe. Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie ; nr 41, z. spec. 4)

Artykuły

• Biuletyn Rektora [AGH] 1984, styczeń, luty, s. 7
• Dobrzański B.: Julian Tokarski. Nauka Polska 1961, nr 3, s. 73-77, [foto]
• Kamieński M.: Nauki mineralogiczno-geologiczne i górnictwo na Politechnice Lwowskiej w latach 1872-1939. Prace Muzeum Ziemi 1977, z. 27, s. 81-95, [foto]
• Kleczkowski A. S. : Geolodzy dla dobra Akademii Górniczo-Hutniczej (do 1949 roku Akademii Górniczej). Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2001, nr 96, s. 6-9
• Konferencje, spotkania, posiedzenia : [Prof. Julian Tokarski - jubileusz 100-lecia urodzin]. Biuletyn Rektora AGH 1984, styczeń, luty, s. 7
• Mizikowski J.: Materiały Juliana Tokarskiego [1883-1961] : [biogr. i przegląd archiw.]. Biuletyn Archiwum PAN 1988, nr 31, s. 72-115
• Oberc A.: Prof. dr Julian Tokarski. Wychowawca młodzieży - pedagog i uczony : (wspomnienie). Zeszyty Naukowe [wyd. AGH] ; nr 81. [Seria] Geologia 1965, z. 6, s. 181-189, [foto]
• Tokarski Julian : [bibliogr.]. Nauka Polska 1937, T. 22, s. 428
• Tokarski Julian : [życiorys i spis prac]. Rocznik Polskiej Akademii Umiejętności 1933 za 1931/32, s. XXXIV-XXXV
• Turnau-Morawska M.: Pięćdziesięciolecie pracy naukowej prof. dr Juliana Tokarskiego. Przegląd Geologiczny 1955, z. 11, s. 540-541, [foto]