Stanisław Skarbiński

Stanisław Skarbiński
Nazwisko	Skarbiński
Imię / imiona	Stanisław
Tytuły / stanowiska	Inż.
Data urodzenia	21 września 1856
Miejsce urodzenia	Kraków
Data śmierci	2 maja 1925
Miejsce śmierci	Grodziec
Dyscyplina/specjalności	przemysłowiec, działacz gospodarczy i społeczny
Pełnione funkcje	współzałożyciel Akademii Górniczej w Krakowie
Rok przyznania doktoratu h.c. AGH	1923
Powód przyznania doktoratu h.c. AGH	za wybitną działalność techniczną i organizacyjną w rozwoju rodzimego przemysłu górniczego
Odznaczenia i nagrody	Krzyż Komandorski Orderu Polonia Restituta

Inż. Stanisław Skarbiński (1856–1925)

Specjalność: przemysłowiec, działacz gospodarczy i społeczny

Nota biograficzna

Urodził się 21 września 1856 roku w Krakowie, zmarł 2 maja 1925 roku w Grodźcu. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Po ukończeniu szkół średnich w Krakowie wstąpił na Politechnikę Wiedeńską, którą ukończył w 1878 roku jako inżynier-technolog. W tej specjalności rozpoczął pracę w warszawskiej Fabryce Maszyn „Orthwein, Karasiński i S-ka”. Od 1880 do 1899 roku pracował jako naczelny dyrektor Fabryki „Portland-Cement” w Grodźcu w Zagłębiu Dąbrowskim. W 1899 roku zorganizował Grodzieckie Towarzystwo Kopalń Węgla i Zakładów Przemysłowych Spółka Akcyjna, które zbudowało kopalnię węgla „Grodziec II”. Był aż do śmierci dyrektorem zarządzającym tym przedsiębiorstwem.

Dużą aktywność rozwinął w Radzie Zjazdów Przemysłowców Górniczych i Hutniczych Królestwa Polskiego, najpierw jako członek (1910), wiceprezes (1914), a później prezes (od 1915). Na stanowisku prezesa zdołał obronić i utrzymać jedność Rady Zjazdów mimo podziału Zagłębia na dwie okupacje niemiecką i austriacką.

W czasie I wojny światowej był prezesem Rady Okręgowej Władz Obywatelskich. W latach 1914–1918 był prezesem Stowarzyszenia Techników w Sosnowcu. Współorganizował Związek Górników i Hutników Polskich w 1918 roku. Od 1919 roku był wiceprzewodniczącym Centralnego Związku Polskiego Przemysłu Górnictwa, Handlu i Finansów „Lewiatan”.

Był współzałożycielem Akademii Górniczej w Krakowie; dzięki jego inicjatywie i zabiegom Rada Zjazdów Przemysłowców Górniczych i Hutniczych Królestwa Polskiego w grudniu 1919 roku ustanowiła fundusz pomocy materialnej dla studentów Akademii Górniczej w Krakowie, a w latach 1922–1925 spowodowała opodatkowanie wszystkich kopalń na budowę domu profesorskiego oraz laboratorium maszynowego uczelni. Był inicjatorem i częściowym fundatorem bursy dla młodzieży studiującej, mieszczącej się przy ulicy Gramatyka 10, co upamiętnia tablica w holu budynku bursy z roku 1931. Był honorowym członkiem Stowarzyszenia Studentów Akademii Górniczej „Sokół”. Doktor honoris causa Akademii Górniczej w Krakowie 1923 "za wybitną działalność techniczną i organizacyjną w rozwoju rodzimego przemysłu górniczego".

Autor rozprawy pt. „Uwagi o przedwojennych i obecnych warunkach pracy na większych kopalniach węgla kamiennego w Zagłębiu Dąbrowskim”, opublikowanej w Przeglądzie Górniczo-Hutniczym w roku 1921, nr 8.

Odznaczenia i nagrody

Krzyż Komandorski Orderu Polonia Restituta

Źródło:

• Polski Słownik Biograficzny. Warszawa — Kraków 1997. T. 38/1 z. 156. S. 31–33
• Materiały Informacyjne [wyd.] Komisja Propagandowa Komitetu Obchodu 50-lecia AGH. 1969 [nr 5]. s. 93