Stanisław Staszic: Różnice pomiędzy wersjami

Stanisław Staszic
Nazwisko	Staszic
Imię / imiona	Stanisław ;
Data urodzenia	16 listopada 1755
Miejsce urodzenia	Piła
Data śmierci	20 stycznia 1826
Miejsce śmierci	Warszawa
Dyscyplina/specjalności	geologia, organizacja przemysłu, działalność społeczna
Pełnione funkcje	uczony, filozof, przyrodnik, działacz i pisarz polityczny, ksiądz
Wydział	Patron AGH ; ;

Wersja z 13:20, 14 gru 2015

Stanisław Staszic (1755–1826)

Specjalność: geologia, organizacja przemysłu, działalność społeczna

Życiorys

Urodził się przed 6 listopada 1755 r. w Pile, zmarł 20 stycznia 1826 r. w Warszawie i tam też pochowany w kościele OO Kamedułów na Bielanach, obecnie teren Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Po uzyskaniu święceń w Kolegium Lubrańskiego w Poznaniu, wyjechał do Paryża, gdzie studiował nauki przyrodnicze w College de France. Studiował również w Lipsku i w Getyndze. W 1782 r. uzyskał doktorat praw i objął wykłady języka francuskiego na Akademii Zamojskiej. Prowadził badania przyrodnicze na Lubelszczyźnie i Chełmońszczyźnie, na Wołyniu i Podolu, a z czasem na obszarze całego kraju, szczególnie dużo uwagi poświęcając budowie geologicznej i bogactwom mineralnym Karpat. Sporządził pierwszą mapę geologiczną Polski. Odkrył pokłady węgla w Dąbrowie Górniczej i zainicjował ich eksploatację. W 1816 r. został dyrektorem Wydz. Przemysłu i Kunsztów w Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji. Wówczas wiele zrobił dla rozwoju i modernizacji krajowego przemysłu, głównie zakładów metalowych, hutnictwa i górnictwa na terenie Zagłębia Staropolskiego.

Utworzył w Kielcach Akademię Górniczą (1816), pierwszą w Polsce uczelnię techniczną kształcącą fachowców dla przemysłu. Doprowadził do powstania Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa pod Warszawą, współuczestniczył w organizacji Szkoły Przygotowawczej do Instytutu Politechnicznego w Warszawie (1826), pierwszej polskiej wyższej uczelni technicznej. Przyczynił się również do powstania uniwersytetu w Warszawie. Utworzył w swoich dobrach rodzaj spółdzielni chłopskiej. Przyczynił się do powstania Instytutu Głuchoniemych w Warszawie. Cały swój majątek zapisał na rzecz szpitali, szkół oraz budowy pomnika M. Kopernika.

Prowadził działalność publicystyczną na rzecz reform, opisał własną teorię na temat dziejów ziemi, opublikował wielkie dzieło historio-filozoficzne „Ród ludzki”.

W 1969 r. z okazji 50-lecia istnienia AGH, uczelni nadano imię Stanisława Staszica.

Źródło:

Nowa Encyklopedia Powszechna. Warszawa PWN. T. 6. 1996. S. 33–34
Słownik polskich pionierów techniki. Katowice 1986. S. 197–198
Portal Magazynu Historycznego „Mówią Wieki” [Dokument elektroniczny]. — Tryb dostępu : www.mowiawieki.pl/artykul.html?id_artykul=545 [25.02.2005], portr.
Słownik biograficzny techników polskich. Z. 9. Warszawa 1997. S. 127–128
Stanisław Staszic i jego dzieło : Materiały sesji naukowej Stanisław Staszic a współczesne osiągnięcia geologii polskiej : Piła 27-28 marca 1976 r. Praca zbiorowa pod red. Jerzego Topolskiego. Poznań : Wydawnictwo Poznańskie, 1978, 169 s. (Biblioteka "Rocznika Nadnoteckiego", t. 2)

@@ Linia 67: / Linia 67: @@
 * Portal Magazynu Historycznego „Mówią Wieki” [Dokument elektroniczny]. — Tryb dostępu : www.mowiawieki.pl/artykul.html?id_artykul=545 [25.02.2005], portr.
 * Słownik biograficzny techników polskich. Z. 9. Warszawa 1997. S. 127–128
+* Stanisław Staszic i jego dzieło : Materiały sesji naukowej Stanisław Staszic a współczesne osiągnięcia geologii polskiej : Piła 27-28 marca 1976 r. Praca zbiorowa pod red. Jerzego Topolskiego. Poznań : Wydawnictwo Poznańskie, 1978, 169 s. (Biblioteka "Rocznika Nadnoteckiego", t. 2)
 {{DEFAULTSORT:Staszic, Stanisław }}
 [[Category:Uczeni]]