Stanisław Staszic: Różnice pomiędzy wersjami

Z Historia AGH
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 37 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 3: Linia 3:
|given-name=Stanisław
|given-name=Stanisław
|image=Stanislaw_Staszic.jpg
|image=Stanislaw_Staszic.jpg
|birth_date=16 listopada 1755
|birth_date=przed 6 listopada 1755
|birth_place=Piła
|birth_place=Piła
|death_date=20 stycznia 1826
|death_date=20 stycznia 1826
|death_place=Warszawa
|death_place=Warszawa
|fields=geologia, organizacja przemysłu, działalność społeczna
|fields=geologia, organizacja przemysłu, działalność społeczna
|function=uczony, filozof, przyrodnik, działacz i pisarz polityczny, ksiądz
|faculty=Patron AGH
|name=Stanisław Staszic
|name=Stanisław Staszic
|honorific-suffix=
|native_name=
|native_name_lang=
|image_size=58620
|image_size=58620
|alt=
|caption=
|resting_place=
|resting_place_coordinates=
|other_names=
|residence=
|citizenship=
|nationality=
|workplaces=
|alma_mater=
|thesis_title=
|thesis_url=
|thesis_year=
|doctoral_advisor=
|academic_advisors=
|doctoral_students=
|notable_students=
|known_for=
|varia=
|author_abbrev_bot=
|author_abbrev_zoo=
|influences=
|influenced=
|signature=
|signature_alt=
|website=
|footnotes=
|spouse=
|children=
}}
}}
'''Stanisław Staszic''' (1755–1826)
'''Stanisław Staszic''' (1755–1826)


Specjalność: geologia, organizacja przemysłu, działalność społeczna
'''Patron AGH'''


'''uczony, filozof, przyrodnik, działacz i pisarz polityczny, ksiądz'''


== Życiorys ==
Dyscyplina/specjalności: geologia, organizacja przemysłu, działalność społeczna


== Nota biograficzna ==


Urodził się przed 6 listopada 1755 r. w Pile, zmarł 20 stycznia 1826 r. w Warszawie i tam też pochowany w kościele OO Kamedułów na Bielanach, obecnie teren Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Po uzyskaniu święceń w Kolegium Lubrańskiego w Poznaniu, wyjechał do Paryża, gdzie studiował nauki przyrodnicze w College de France. Studiował również w Lipsku i w Getyndze. W 1782 r. uzyskał doktorat praw i objął wykłady języka francuskiego na Akademii Zamojskiej. Prowadził badania przyrodnicze na Lubelszczyźnie i Chełmońszczyźnie, na Wołyniu i Podolu, a z czasem na obszarze całego kraju, szczególnie dużo uwagi poświęcając budowie geologicznej i bogactwom mineralnym Karpat. Sporządził pierwszą mapę geologiczną Polski. Odkrył pokłady węgla w Dąbrowie Górniczej i zainicjował ich eksploatację. W 1816 r. został dyrektorem Wydz. Przemysłu i Kunsztów w Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji. Wówczas wiele zrobił dla rozwoju i modernizacji krajowego przemysłu, głównie zakładów metalowych, hutnictwa i górnictwa na terenie Zagłębia Staropolskiego. Utworzył w Kielcach Szkołę Akademiczno-Górniczą (1816), pierwszą w Polsce uczelnię techniczną kształcącą fachowców dla przemysłu. Doprowadził do powstania Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa pod Warszawą, współuczestniczył w organizacji Szkoły Przygotowawczej do Instytutu Politechnicznego w Warszawie (1826), pierwszej polskiej wyższej uczelni technicznej. Przyczynił się również do powstania uniwersytetu w Warszawie. Utworzył w swoich dobrach rodzaj spółdzielni chłopskiej. Przyczynił sie do powstania Instytutu Głuchoniemych w Warszawie. Cały swój majątek zapisał na rzecz szpitali, szkół oraz budowy pomnika M. Kopernika.
Urodził się przed 6 listopada 1755 roku w Pile, zmarł 20 stycznia 1826 roku w Warszawie i tam też pochowany w kościele OO Kamedułów na Bielanach, obecnie teren Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.


Prowadził działalność publicystyczną na rzecz reform, opisał własną teorię na temat dziejów ziemi, opublikował wielkie dzieło historiofilozoficzne „Ród ludzki”.
Po uzyskaniu święceń kapłańskich w Kolegium Lubrańskiego w Poznaniu, wyjechał do Paryża, gdzie studiował nauki przyrodnicze w College de France. Studiował również w Lipsku i w Getyndze. W 1782 roku uzyskał doktorat praw i objął wykłady języka francuskiego na Akademii Zamojskiej. Prowadził badania przyrodnicze na Lubelszczyźnie i Chełmońszczyźnie, na Wołyniu i Podolu, a z czasem na obszarze całego kraju, szczególnie dużo uwagi poświęcając budowie geologicznej i bogactwom mineralnym Karpat. Sporządził pierwszą mapę geologiczną Polski. Odkrył pokłady węgla w Dąbrowie Górniczej i zainicjował ich eksploatację. W 1816 roku został dyrektorem Wydziału Przemysłu i Kunsztów w Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji. Wówczas wiele zrobił dla rozwoju i modernizacji krajowego przemysłu, głównie zakładów metalowych, hutnictwa i górnictwa na terenie Zagłębia Staropolskiego.


Rektor prof. zw. dr hab. Walery Goetel rozszerzył nazwę AGH do im. Stanisława Staszica jako tego przedstawiciela polskiego oświecenia, który godnie przyczynił się do rozwoju nauk przyrodniczych i szkolnictwa w Polsce.
Utworzył w Kielcach Akademię Górniczą (1816), pierwszą w Polsce uczelnię techniczną kształcącą fachowców dla przemysłu. Doprowadził do powstania Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa pod Warszawą, współuczestniczył w organizacji Szkoły Przygotowawczej do Instytutu Politechnicznego w Warszawie (1826), pierwszej polskiej wyższej uczelni technicznej. Przyczynił się również do powstania uniwersytetu w Warszawie. Utworzył w swoich dobrach rodzaj spółdzielni chłopskiej. Przyczynił się do powstania Instytutu Głuchoniemych w Warszawie. Cały swój majątek zapisał na rzecz szpitali, szkół oraz budowy pomnika M. Kopernika.


Prowadził działalność publicystyczną na rzecz reform, opisał własną teorię na temat dziejów ziemi, opublikował wielkie dzieło historio-filozoficzne „Ród ludzki”.


Źródło:
W 1969 roku z okazji 50-lecia istnienia AGH, uczelni nadano imię Stanisława Staszica.
* Nowa Encyklopedia Powszechna. Warszawa PWN. T. 6. 1996. S. 33–34
* Słownik polskich pionierów techniki. Katowice 1986. S. 197–198
* Portal Magazynu Historycznego „Mówią Wieki” [Dokument elektroniczny]. — Tryb dostępu : www.mowiawieki.pl/artykul.html?id_artykul=545 [25.02.2005], portr.
* Słownik biograficzny techników polskich. Z. 9. Warszawa 1997. S. 127–128




== Źródła do biogramu  ==
====Książki====
* Czarniecki S.: Pokłosie staszicowskie. Piła 2009, 310, [1] s., [foto]
* Goetel W.: Stanisław Staszic : na 50-lecie Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. Kraków 1969, 57, [4] s., [foto]
* Krokowski S.: Stanisław Staszic : syn ziem odzyskanych. Poznań 1948, 71, [1] s.
* Łotys Z.: Stanisław Staszic : filozof i reformator społeczny. Olsztyn 1999, 219, [1] s.
* Nowa Encyklopedia Powszechna. T. 6. Warszawa 1996, s. 33-34
* Przyrowski Z.: Kto to był? : popularny słownik biograficzny. Warszawa 1996, s. 579-580
* Radwańska-Paryska Z., Paryski, W. H.: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin 1995, s. 1143-1145, [foto]
* Skodlarski J.: Nowe spojrzenie na poglądy i działalność Stanisława Staszica. Łódź 2010, 131 s.
* Słownik biograficzny techników polskich. Z. 9. Red. Z. Skoczyński. Warszawa 1998, s. 127-128
* Słownik polskich pionierów techniki. Pod red. B. Orłowskiego. Katowice 1986, s. 197-198
* Stanisław Staszic : materiały Sesji Staszicowskiej, Piła 19-20 września 1995. Red. J. Olejniczak. Piła 1995, 254 s.
* Stanisław Staszic - mąż stanu i twórca przemysłu w Królestwie Kongresowym : szlakiem działalności Stanisława Staszica : seminarium, Politechnika Warszawska 30 czerwca 2011 roku. Kom red. G. Borończyk-Płaska, J. Grabski, W. Zych. Warszawa 2012, 92 s., [foto]
* Stanisław Staszic i jego dzieło : materiały sesji naukowej Stanisław Staszic a współczesne osiągnięcia geologii polskiej : Piła 27-28 marca 1976 r. : praca zbiorowa. Pod red. J. Topolskiego. Poznań 1978, 169 s. (Biblioteka "Rocznika Nadnoteckiego" ; T. 2).
* Stanisław Staszic i jego epoka. Red. C. Kucharska, Z. Popławski. Piła 2007, 147 s., [foto]
* Stanisław Staszic twórca polskiego wyższego szkolnictwa technicznego : sympozjum, Kielce 28 czerwca 2010 r. Red. S. Meducki. Kielce 2010, 117 s., [foto]
* Wójcik Z.: Stanisław Staszic. Radom 2008, 476 s., [foto]
* Wójcik Z.: Stanisław Staszic : organizator nauki i gospodarki. Kraków 1999, 220 s., [foto]
====Artykuły====
* Barchański B., Korzec M.: Stanisław Staszic dla współczesności - nowe odczytanie idei Staszicowskich - Seminarium w Akademii Górniczo-Hutniczej 10 maja 2012 roku. ''Biuletyn AGH'' 2012, nr 53, s. 7-8, [foto]
* Bęben A.: Stanisław Staszic - patriota, człowiek czynu. ''Vivat Akademia : AGH'' 2008, nr 1, s. 18-20
* Ciechocińskie tężnie - z inicjatywy Stanisława Staszica. Oprac. A. Bęben. '' Vivat Akademia : AGH'' 2013, nr 10, s. 51-54, [foto]
* Główka J.: O Stanisławie Staszicu w Kielcach. ''Przegląd Odlewnictwa'' 1997, nr 3, s. 86-88, [foto]
* Goetel W.: Stanisław Staszic ojciec geologii polskiej. ''Przegląd Geologiczny'' 1955, z. 11, s. 506-511, [foto]
* Grobowiec Stanisława Staszica. ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 1998, nr 53, s. 12-13, [foto]
* Jabczyński Z.: Stanisław Staszic ojciec polskiej geologii. ''Wiek Nafty'' 1994, nr 1, s. 1-8, [foto]
* Jaegermann Z.: Konserwacja pomnika nagrobnego Stanisława Staszica. ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 1999, nr 70, s. 35-36, [foto]
* Jaros J.: "Salamandra" - pamięci kolegów górników (7). ''Przegląd Górniczy'' 1992, T. 48, nr 12, s. 23
* Kleczkowski A. S. : Geolodzy dla dobra Akademii Górniczo-Hutniczej (do 1949 roku Akademii Górniczej). ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 2001, nr 96, s. 6-9
* Łakomy L.: Minerały i skamieniałości związane z nazwiskiem Staszica. ''Przegląd Geologiczny'' 1955, z. 11, s. 517-520, [foto]
* Majewski S.: Stanisław Staszic jako górnik i hutnik. ''Przegląd Geologiczny'' 1955, z. 11, s. 512-516, [foto]
* Małkowski S.: Polscy badacze Ziemi w przeszłości. ''Prace Muzeum Ziemi'' 1971, z. 18, cz. 2, s. 75-118, [foto]
* Maślankiewicz K.: Konferencja PAN poświęcona działalność Staszica w Kielecczyźnie. ''Przegląd Geologiczny'' 1955, z. 11, s. 542-543
* Odsłonięcie po renowacji pomnika nagrobnego Stanisława Staszica. ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 1999, nr 73, s. 14, [foto]
* Sesja Staszicowska. Hrubieszów (9 maja 2005). ''Biuletyn Towarzystwa Regionalnego Hrubieszowskiego'' 2005, R. 41, nr 1-2, s. 1-40, [okł.], [foto]
* Stęślicka W.: Nieznany Stanisław Staszic. ''Wszechświat'' 1989, t. 90, z. 11, s. 257
* Szaflarska E.: Staszic w Bibliotece Głównej AGH. ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 2005, nr 146, s. 10-11, [foto]
* Szczerbiński M.: Pioruny wypadające w górę - zagadkowe odkrycie Stanisława Staszica. ''Biuletyn AGH'' 2011, nr 38, s. 39-40, [foto]
* Tadeusiewicz R.: Stanisław Staszic - patron AGH. ''Polska Gazeta Krakowska'' 2013, nr 25 (30 I 2013), s. 11, [foto]
* Tadeusiewicz R.: Warto przypomnieć, jak ratowaliśmy nagrobek Staszica. ''Vivat Akademia : AGH'' 2023, nr 27, s. 4, [foto]
* Uliński M.: Stanisław Staszic - człowiek nauki (w 250. rocznicę urodzin). ''Studia Humanistyczne : rocznik AGH'' 2005, T. 3, s. 9-16
* Woltanowski A., Wójcik Z.: Stanisław Staszic w 1794 r. ''Przegląd Geologiczny'' 1995, nr 5, s. 438-440
* Wydarzenia w AGH : Stanisław Staszic dla współczesności. ''Vivat Akademia : AGH'' 2012, nr 9, s. 24, [foto]
{{DEFAULTSORT:Staszic, Stanisław }}
{{DEFAULTSORT:Staszic, Stanisław }}
[[Category:Uczeni]]
[[Category:Biogramy]]

Aktualna wersja na dzień 11:29, 1 mar 2024

Stanisław Staszic
Stanislaw Staszic.jpg
Nazwisko Staszic
Imię / imiona Stanisław


Data urodzenia przed 6 listopada 1755
Miejsce urodzenia Piła
Data śmierci 20 stycznia 1826
Miejsce śmierci Warszawa
Dyscyplina/specjalności geologia, organizacja przemysłu, działalność społeczna




Stanisław Staszic (1755–1826)

Patron AGH

uczony, filozof, przyrodnik, działacz i pisarz polityczny, ksiądz

Dyscyplina/specjalności: geologia, organizacja przemysłu, działalność społeczna

Nota biograficzna

Urodził się przed 6 listopada 1755 roku w Pile, zmarł 20 stycznia 1826 roku w Warszawie i tam też pochowany w kościele OO Kamedułów na Bielanach, obecnie teren Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Po uzyskaniu święceń kapłańskich w Kolegium Lubrańskiego w Poznaniu, wyjechał do Paryża, gdzie studiował nauki przyrodnicze w College de France. Studiował również w Lipsku i w Getyndze. W 1782 roku uzyskał doktorat praw i objął wykłady języka francuskiego na Akademii Zamojskiej. Prowadził badania przyrodnicze na Lubelszczyźnie i Chełmońszczyźnie, na Wołyniu i Podolu, a z czasem na obszarze całego kraju, szczególnie dużo uwagi poświęcając budowie geologicznej i bogactwom mineralnym Karpat. Sporządził pierwszą mapę geologiczną Polski. Odkrył pokłady węgla w Dąbrowie Górniczej i zainicjował ich eksploatację. W 1816 roku został dyrektorem Wydziału Przemysłu i Kunsztów w Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji. Wówczas wiele zrobił dla rozwoju i modernizacji krajowego przemysłu, głównie zakładów metalowych, hutnictwa i górnictwa na terenie Zagłębia Staropolskiego.

Utworzył w Kielcach Akademię Górniczą (1816), pierwszą w Polsce uczelnię techniczną kształcącą fachowców dla przemysłu. Doprowadził do powstania Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa pod Warszawą, współuczestniczył w organizacji Szkoły Przygotowawczej do Instytutu Politechnicznego w Warszawie (1826), pierwszej polskiej wyższej uczelni technicznej. Przyczynił się również do powstania uniwersytetu w Warszawie. Utworzył w swoich dobrach rodzaj spółdzielni chłopskiej. Przyczynił się do powstania Instytutu Głuchoniemych w Warszawie. Cały swój majątek zapisał na rzecz szpitali, szkół oraz budowy pomnika M. Kopernika.

Prowadził działalność publicystyczną na rzecz reform, opisał własną teorię na temat dziejów ziemi, opublikował wielkie dzieło historio-filozoficzne „Ród ludzki”.

W 1969 roku z okazji 50-lecia istnienia AGH, uczelni nadano imię Stanisława Staszica.


Źródła do biogramu

Książki

  • Czarniecki S.: Pokłosie staszicowskie. Piła 2009, 310, [1] s., [foto]
  • Goetel W.: Stanisław Staszic : na 50-lecie Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. Kraków 1969, 57, [4] s., [foto]
  • Krokowski S.: Stanisław Staszic : syn ziem odzyskanych. Poznań 1948, 71, [1] s.
  • Łotys Z.: Stanisław Staszic : filozof i reformator społeczny. Olsztyn 1999, 219, [1] s.
  • Nowa Encyklopedia Powszechna. T. 6. Warszawa 1996, s. 33-34
  • Przyrowski Z.: Kto to był? : popularny słownik biograficzny. Warszawa 1996, s. 579-580
  • Radwańska-Paryska Z., Paryski, W. H.: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin 1995, s. 1143-1145, [foto]
  • Skodlarski J.: Nowe spojrzenie na poglądy i działalność Stanisława Staszica. Łódź 2010, 131 s.
  • Słownik biograficzny techników polskich. Z. 9. Red. Z. Skoczyński. Warszawa 1998, s. 127-128
  • Słownik polskich pionierów techniki. Pod red. B. Orłowskiego. Katowice 1986, s. 197-198
  • Stanisław Staszic : materiały Sesji Staszicowskiej, Piła 19-20 września 1995. Red. J. Olejniczak. Piła 1995, 254 s.
  • Stanisław Staszic - mąż stanu i twórca przemysłu w Królestwie Kongresowym : szlakiem działalności Stanisława Staszica : seminarium, Politechnika Warszawska 30 czerwca 2011 roku. Kom red. G. Borończyk-Płaska, J. Grabski, W. Zych. Warszawa 2012, 92 s., [foto]
  • Stanisław Staszic i jego dzieło : materiały sesji naukowej Stanisław Staszic a współczesne osiągnięcia geologii polskiej : Piła 27-28 marca 1976 r. : praca zbiorowa. Pod red. J. Topolskiego. Poznań 1978, 169 s. (Biblioteka "Rocznika Nadnoteckiego" ; T. 2).
  • Stanisław Staszic i jego epoka. Red. C. Kucharska, Z. Popławski. Piła 2007, 147 s., [foto]
  • Stanisław Staszic twórca polskiego wyższego szkolnictwa technicznego : sympozjum, Kielce 28 czerwca 2010 r. Red. S. Meducki. Kielce 2010, 117 s., [foto]
  • Wójcik Z.: Stanisław Staszic. Radom 2008, 476 s., [foto]
  • Wójcik Z.: Stanisław Staszic : organizator nauki i gospodarki. Kraków 1999, 220 s., [foto]

Artykuły

  • Barchański B., Korzec M.: Stanisław Staszic dla współczesności - nowe odczytanie idei Staszicowskich - Seminarium w Akademii Górniczo-Hutniczej 10 maja 2012 roku. Biuletyn AGH 2012, nr 53, s. 7-8, [foto]
  • Bęben A.: Stanisław Staszic - patriota, człowiek czynu. Vivat Akademia : AGH 2008, nr 1, s. 18-20
  • Ciechocińskie tężnie - z inicjatywy Stanisława Staszica. Oprac. A. Bęben. Vivat Akademia : AGH 2013, nr 10, s. 51-54, [foto]
  • Główka J.: O Stanisławie Staszicu w Kielcach. Przegląd Odlewnictwa 1997, nr 3, s. 86-88, [foto]
  • Goetel W.: Stanisław Staszic ojciec geologii polskiej. Przegląd Geologiczny 1955, z. 11, s. 506-511, [foto]
  • Grobowiec Stanisława Staszica. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1998, nr 53, s. 12-13, [foto]
  • Jabczyński Z.: Stanisław Staszic ojciec polskiej geologii. Wiek Nafty 1994, nr 1, s. 1-8, [foto]
  • Jaegermann Z.: Konserwacja pomnika nagrobnego Stanisława Staszica. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1999, nr 70, s. 35-36, [foto]
  • Jaros J.: "Salamandra" - pamięci kolegów górników (7). Przegląd Górniczy 1992, T. 48, nr 12, s. 23
  • Kleczkowski A. S. : Geolodzy dla dobra Akademii Górniczo-Hutniczej (do 1949 roku Akademii Górniczej). Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2001, nr 96, s. 6-9
  • Łakomy L.: Minerały i skamieniałości związane z nazwiskiem Staszica. Przegląd Geologiczny 1955, z. 11, s. 517-520, [foto]
  • Majewski S.: Stanisław Staszic jako górnik i hutnik. Przegląd Geologiczny 1955, z. 11, s. 512-516, [foto]
  • Małkowski S.: Polscy badacze Ziemi w przeszłości. Prace Muzeum Ziemi 1971, z. 18, cz. 2, s. 75-118, [foto]
  • Maślankiewicz K.: Konferencja PAN poświęcona działalność Staszica w Kielecczyźnie. Przegląd Geologiczny 1955, z. 11, s. 542-543
  • Odsłonięcie po renowacji pomnika nagrobnego Stanisława Staszica. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1999, nr 73, s. 14, [foto]
  • Sesja Staszicowska. Hrubieszów (9 maja 2005). Biuletyn Towarzystwa Regionalnego Hrubieszowskiego 2005, R. 41, nr 1-2, s. 1-40, [okł.], [foto]
  • Stęślicka W.: Nieznany Stanisław Staszic. Wszechświat 1989, t. 90, z. 11, s. 257
  • Szaflarska E.: Staszic w Bibliotece Głównej AGH. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2005, nr 146, s. 10-11, [foto]
  • Szczerbiński M.: Pioruny wypadające w górę - zagadkowe odkrycie Stanisława Staszica. Biuletyn AGH 2011, nr 38, s. 39-40, [foto]
  • Tadeusiewicz R.: Stanisław Staszic - patron AGH. Polska Gazeta Krakowska 2013, nr 25 (30 I 2013), s. 11, [foto]
  • Tadeusiewicz R.: Warto przypomnieć, jak ratowaliśmy nagrobek Staszica. Vivat Akademia : AGH 2023, nr 27, s. 4, [foto]
  • Uliński M.: Stanisław Staszic - człowiek nauki (w 250. rocznicę urodzin). Studia Humanistyczne : rocznik AGH 2005, T. 3, s. 9-16
  • Woltanowski A., Wójcik Z.: Stanisław Staszic w 1794 r. Przegląd Geologiczny 1995, nr 5, s. 438-440
  • Wydarzenia w AGH : Stanisław Staszic dla współczesności. Vivat Akademia : AGH 2012, nr 9, s. 24, [foto]
Źródło: „http://historia.agh.edu.pl/mediawiki/index.php?title=Stanisław_Staszic&oldid=83247”