Adam Jerzy Grudziński

Adam Jerzy Grudziński
Nazwisko	Grudziński
Imię / imiona	Adam Jerzy
Data urodzenia	15 kwietnia 1946
Miejsce urodzenia	Kraków
Data śmierci	24 września 1982
Miejsce śmierci	Kraków
Dyscyplina/specjalności	drukarz, działacz NSZZ "Solidarność"
Jednostka pozawydziałowa	Biblioteka Główna

Adam Jerzy Grudziński (1946-1982)

Dyscyplina/specjalności: drukarz, działacz NSZZ "Solidarność"

Nota biograficzna

Urodził się 15 kwietnia 1946 roku w Krakowie. Zmarł 24 września 1982 roku w Krakowie. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Od 1964 roku pracował w Wojewódzkim Zarządzie Kin - kino "Zuch" i "Wolność". W 1967 roku ukończył Technikum Kinotechniczne i otrzymał tytuł zawodowy kinotechnik, uprawniający do wykonywania zawodu kinooperatora. W latach 1968-1971 pracował jako pierwszy operator w kinie "Związkowiec" przy Radzie Zakładowej Zakładów Budowy Maszyn i Aparatury im. Stanisława Szadkowskiego w Krakowie podlegających Związkowi Zawodowemu Metalowców w Polsce.

W 1971 roku podjął studia wieczorowe dla pracujących na Wydziale Odlewnictwa AGH. Zaliczył dwa lata studiów. 1 kwietnia 1972 roku rozpoczął pracę jako technik w Pracowni Reprograficznej Biblioteki Głównej AGH. 1 września 1973 roku otrzymał stanowisko fototechnika. Dwa lata później powrócił na stanowisko technika. 1 stycznia 1977 roku został starszym technikiem. W 1974 roku odbył kurs operatora maszyny Rank Xerox w Warszawie. W lutym 1975 roku, w związku z faktycznym wykonywaniem czynności związanych z obsługą i zabezpieczeniem działalności podstawowej Biblioteki, jego praca została zaliczona do działalności dydaktyczno-wychowawczej. Przez wszystkie lata pracy w Bibliotece otrzymywał pochlebne opinie.

W okresie marzec - grudzień 1973 roku, na pół etatu, wykonywał dodatkową pracę w Resortowym Ośrodku Informacji i Ochrony Patentowej Przemysłu Spożywczego w Krakowie, przy mikrofilmowaniu zbiorów patentów kanadyjskich znajdujących się w Bibliotece Głównej AGH, na wymianę z Czechosłowacją.

Od 1980 roku był bardzo zaangażowany w działalność związkową NSZZ "Solidarność" oraz działalność opozycyjną. Był przedstawicielem Biblioteki Głównej i znalazł się w grupie członków założycieli NSZZ w AGH. 19 września 1980 roku uczestniczył w zebraniu Uczelnianego Komitetu Założycielskiego w AGH. Wspierał także działalność Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Od początku działalności opozycyjnej podjął z ogromnym, osobistym zaangażowaniem działalność związkową zarówno na terenie AGH, jak i w Zarządzie Regionu Małopolska, służąc Związkowi doświadczeniem poligraficzno-kserograficznym, co w okresie przed stanem wojennym nie było ani proste, ani bezpieczne. W 1981 roku został oddelegowany do pracy w Zarządzie Regionu. Jego działalność była rejestrowana przez milicję i odpowiednie komórki służby bezpieczeństwa. Kilkakrotnie był zastraszany i pobity, jak to często wówczas bywało, przez nieznanych sprawców, których nigdy nie odnaleziono. Dość szybko został zarejestrowany w kartotece osób rozpracowywanych przez organy bezpieczeństwa PRL. Jego działalność nie ograniczała się tylko do "Solidarności", współpracował też z KOR-em - Komitetem Obrony Robotników, KPN-em - Konfederacją Polski Niepodległej i RMP - Ruchem Młodej Polski. Już 22 października 1981 roku do Wydziału Paszportowego Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Krakowie wpłynęło pismo z Wydziału "C" Służby Bezpieczeństwa z poleceniem informowania w przypadku ubiegania się przez niego o paszport na wyjazd zagraniczny. W momencie wprowadzenia stanu wojennego dobiegał końca strajk studentów AGH. W chwili wprowadzenia stanu wojennego - 13 grudnia 1981 roku - zabezpieczył sprzęt i dokumentację "Solidarności" i wywiózł ją poza Kraków. Aresztowany został 6 stycznia 1982 roku, ale zaświadczenie o internowaniu nosi datę 9 stycznia. Osadzenie w Ośrodku Odosobnienia w Załężu pod Rzeszowem nastąpiło 12 stycznia. 23 stycznia 1982 roku Prorektor ds. Nauki prof. dr hab. Andrzej Oleś wystosował do KW MO w Krakowie prośbę o udzielenie informacji, czy Adam Grudziński przebywa w dyspozycji Komendy, ponieważ od 7 stycznia był nieobecny w pracy. Odpowiedź z 9 lutego 1982 roku brzmiała: "Adam Grudziński został internowany w dniu 16.01.1982 r. decyzją Komendanta Wojewódzkiego MO w Krakowie" (podano niewłaściwą datę internowania).

Okres internowania był dla niego szczególnie przykry i bardzo niekorzystnie wpłynął na kondycję zdrowotną. Nastąpiła całkowita głuchota ucha prawego, zawroty głowy, rozpoznano chorobę wieńcową oraz chorobę nerek. Przebywał w szpitalu w Rzeszowie. Ze względu na pogarszający się stan zdrowia, został zwolniony 14 czerwca 1982 roku. Po opuszczeniu aresztu kontynuował działalność w strukturach konspiracyjnych NSZZ "Solidarność", w związku z tym nadal interesowała się nim Służba Bezpieczeństwa KW MO w Krakowie. Jego miejsce zamieszkania było pod obserwacją milicji i często zarządzano w nim rewizje.

24 września 1982 roku w godzinach południowych przebywał w Centrum Informatyki AGH, gdzie próbował skontaktować się ze swoimi współpracownikami z "Solidarności". Tego samego dnia około godziny 16.20 został znaleziony w domu martwy. Zmarł w wieku 36 lat, w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach.

W dzień przed jego pogrzebem w AGH, Uniwersytecie Jagiellońskim i na mieście pojawiły się klepsydry informujące o jego śmierci. Pogrzeb odbył się 1 października 1982 roku i był dużym zgromadzeniem opozycyjnym. Jego śmierć była następstwem przeżyć związanych z internowaniem. Jest zasłużony w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce i traktowany jako ofiara stanu wojennego.

W pierwszą rocznicę śmierci w kościele OO Dominikanów Pracownicy BG AGH - 25 września 1983 roku - uczestniczyli w Mszy Świętej, odprawionej w jego intencji. W dziesiątą rocznicę śmierci w holu wejściowym do Biblioteki Głównej AGH umieszczono tablicę pamiątkową, odsłoniętą w grudniu 1992 roku.

W 2019 roku otrzymał Medal "Dziękujemy za Wolność" przyznawany przez Stowarzyszenie Sieć Solidarności za "wkład w dzieło wolności, niepodległości, budowę demokratycznej i samorządnej Rzeczypospolitej" (pośmiertnie).

Odznaczenia i nagrody

Medal "Dziękujemy za Wolność"

Źródła do biogramu

Książki

• Dudziak-Kowalska M., Janczak B., Krawczyk J.: Nie tylko bibliotekarze... : pracownicy bibliotek Akademii Górniczo-Hutniczej w stuleciu Uczelni. Kraków 2019, s. 60-61
• Gliksman A.:: Leksykon Ludzi Małopolskiej "Solidarności". T. 2. Kraków 2017, s. 95-96, [foto]
• Kwiek J.: "Solidarność" w Akademii Górniczo-Hutniczej w latach 1980-1990. Kraków 2015, s. 16, 18-20, 33, 94, 211, 266, 323
• Non omnis moriar… : groby profesorów AGH Cmentarz Rakowicki. Z. 2020. Oprac. H. Sieński. Kraków 2020, s. 33-35, [foto]
• Od "Indeksu" do "Hutnika" : bibliografia druków ciągłych drugiego obiegu wydawniczego w Krakowie i Małopolsce 1976-1990. Wstęp i oprac. A. Roliński, A. Dróżdż, W. Marchewczyk. Kraków 2019, s. 21, 98, 182
• Siwik A., Artymiak R., Kwiek J:. "Na podstawie wydanych przez obywatela ministra dyspozycji..." : Akademia Górnicza i Akademia Górniczo-Hutnicza w powojennej rzeczywistości 1945-1989/1990 : dokumenty. T. [3]. Kraków 2016, 322
• Stan wojenny w Małopolsce : relacje i dokumenty. Oprac. Z. Solak, J. Szarek. Kraków 2005, s. 204, 412

Artykuły

• Sieński H.: Adam Grudziński : tablice - pamięć wiecznie żywa - część 35. Biuletyn AGH 2016, nr 100, s. 19-21, [foto]

Inne

• Informacje od p. Anny Grudzińskiej - żony, dotyczące działalności opozycyjnej [inf. z dnia 30.03.2016]