Adam Łukaszewski: Różnice pomiędzy wersjami

Adam Łukaszewski
Nazwisko	Łukaszewski
Imię / imiona	Adam
Tytuły / stanowiska	Inż. doc.
Data urodzenia	3 sierpnia 1876 roku
Miejsce urodzenia	Jassy
Data śmierci	31 marca 1912
Miejsce śmierci	Kraków
Dyscyplina/specjalności	górnictwo ; ; ;

Aktualna wersja na dzień 09:55, 9 lut 2023

Inż. doc. Adam Łukaszewski (1876-1912)

Dyscyplina/specjalności:górnictwo

Nota biograficzna

Urodził się 3 sierpnia 1876 roku w Jassach, w Rumunii. Zmarł 31 marca 1912 roku w Krakowie. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim, następnie ekshumowany do rodzinnego grobu na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.

W sierpniu 1887 roku z rodziną przeprowadził się do Lwowa, gdzie uczęszczał do szkoły realnej i w 1891 roku zdał maturę. W 1892 roku wyjechał na studia górnicze do Leoben, które ukończył w 1896 roku. Już na początku nauki, na Walnym Zebraniu Wydziału, wybrany został na bibliotekarza Polskiej Czytelni i był w tej działalności bardzo aktywny, za co został w 1900 roku mianowany jej członkiem honorowym.

W okresie wrzesień 1896 roku - luty 1897 roku pracował, jako inżynier-asystent w Compagnie Commerciale Francaise w kopalni „Potok” w Borysławiu. W tym samym czasie został członkiem komisji gazowej dla Borysławia. Od września 1898 roku pracował, jako inżynier w kopalni wosku Galicyjskiego Banku Kredytowego. Samodzielnie uczył się języka angielskiego i elektrotechniki. W październiku 1900 roku, razem z kolegami Janem Witkowskim i Konstantym Platerem, zorganizował Zjazd Leobeńczyków i Zebranie Górnicze, na którym podjęto decyzję o organizacji Zjazdu Górniczego w Krakowie. w lipcu 1902 roku, po katastrofie eksplozji gazów w kopalni T. A. ”Borysław”, został mianowany przez Ministra rolnictwa członkiem komisji mającej zbadać sytuację na kopalniach wosku ziemnego w Galicji w okręgu drohobyckim i stanisławowskim. W latach 1903-1904 z polecenia Ministra rolnictwa, odbył podróż naukową do Niemiec, Anglii i Stanów Zjednoczonych Ameryki. Po powrocie do kraju, w latach 1904-1906, był kierownikiem kopalni wosku „Concordia” w Borysławiu.

W październiku 1905 roku, na Zjeździe Leobeńczyków w Krakowie, został wybrany sekretarzem komitetu, który organizował w 1906 roku I Zjazd Górników i Hutników w Krakowie. Jest siłą napędową zjazdu. Na Zjeździe została powołana Stała Delegacja, której zadaniem było realizowanie postanowień Komitetu Zjazdu, Adam Łukaszewski był jej sekretarzem do 1912 roku. Jako członek Delegacji był, m.in.: współzałożycielem i sekretarzem Związku Górników i Hutników Polskich w Austrii, współzałożycielem pierwszej polskiej szkoły sztygarów w Dąbrowie na Śląsku Cieszyńskim, organizatorem II Zjazdu Górników i Hutników w 1910 roku we Lwowie, współautorem „Monografii krakowskiego zagłębia węglowego” i Kalendarza Górniczego „Szczęść Boże”. Był delegatem do Krajowej Rady Naftowej, członkiem Krajowej Rady Górniczej w Galicji, współwłaścicielem firmy Bielski i Łukaszewski Ska, zajmującej się budowaniem zbiorników ziemnych na ropę i udoskonalającej ich konstrukcję. Opracował nowy sposób torpedowania otworów wiertniczych, który patentuje w 1907 roku.

16 kwietnia 1908 roku otrzymał tytuł docenta na Politechnice Lwowskiej i przez dwa lata wykładał dział maszyn górniczych, czerpanie wody i wentylację.

W 1909 roku, wraz z grupą kolegów założył Towarzystwo dla Przedsiębiorstw Górniczych „TEPEGE” w Krakowie, którego był kierownikiem. Firma działa na terenie Galicji i w Królestwie Polskim wykonując wiele trudnych prac.

W dniach 23-26 października 1910 roku odbył się II Zjazd Górników i Hutników we Lwowie, którego był współorganizatorem. Wygłosił na nim referat na temat stworzenia „Monografii naftowego przemysłu górniczego i rafineryjnego w Galicji”. Na Zjeździe tym podjęto decyzję o utworzeniu wyższej szkoły górniczej w Krakowie lub we Lwowie i jako sekretarz Delegacji przygotował ankietę dla środowisk górniczych, która miała pokazać ich poparcie dla tej inicjatywy. Starannie przygotowana ankieta oraz napisany, razem z inż. Janem Zarańskim, „Memoriał Delegacji Górników i Hutników polskich w sprawie założenia Akademii górniczej w Krakowie”, były przełomowymi momentami w staraniach o utworzenie Akademii Górniczej w Krakowie. Pracował też nad statutem i programem studiów przyszłej uczelni. Dzięki tej działalności określany jest, jako inicjator powstania i współtwórca AG.

28 lutego 1912 roku złożył w Politechnice Lwowskiej dokumenty o nadanie tytułu profesora zwyczajnego Katedry Maszyn Górniczych.

Autor i współautor kilkunastu artykułów. Publikował m.in. w "Gazecie Polskiej", "Czasie", "Przeglądzie Górniczo-Hutniczym" oraz Kalendarzu Górniczym "Szczęść Boże".

Źródła do biogramu

Książki

Srokowski K.: Wspomnienie pozgonne [o Adamie Łukaszewskim]. W: Wójcik Z.: Józef Morozewicz uczony i współorganizator Akademii Górniczej w Krakowie. Kraków 2004, s. 149-151

Artykuły

Rosiewicz P.: Prapoczątek AGH : inż. doc. Adam Łukaszewski - zapomniana historia. Biuletyn AGH 2019, nr 137, s. 30-33, [foto]
Rosiewicz P.: Prapoczątek AGH : inż. doc. Adam Łukaszewski - historia zapomniana. Vivat Akademia 2019, nr 20, s. 8-84, [foto]

Inne

Informacje od Piotra Rosiewicza, prawnuka Adama Łukaszewskiego
Dzieje AGH (do II wojny światowej) [online] [przeglądany 2.07. 2019]. Dostępny w: https://historia.agh.edu.pl/wiki/Dzieje_AGH_(do_II_wojny_%C5%9Bwiatowej)

@@ Linia 9: / Linia 9: @@
 |death_place=Kraków
 |fields=górnictwo
-|faculty=Komitet Organizacyjny AG
 }}
 Inż. doc. '''Adam Łukaszewski''' (1876-1912)
@@ Linia 17: / Linia 16: @@
 == Nota biograficzna ==
-Urodził się 3 sierpnia 1876 roku w Jassach,  w Rumunii. Zmarł 31 marca 1912 roku w Krakowie. Pochowany na  Cmentarzu Rakowickim, następnie ekshumowany do rodzinnego grobu  na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
+Urodził się 3 sierpnia 1876 roku w Jassach, w Rumunii. Zmarł 31 marca 1912 roku w Krakowie. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim, następnie ekshumowany do rodzinnego grobu  na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
-W sierpniu 1887 roku z rodziną przeprowadził się do Lwowa, gdzie uczęszcza do szkoły realnej i  w 1891 roku zdał maturę. W 1892 roku wyjechał na studia górnicze do Leoben, które ukończył w 1896 roku. W okresie wrzesień 1896 roku - luty 1897 roku pracował, jako inżynier-asystent w Compagnie Commerciale Francaise w kopalni „Potok” w Borysławiu. W tym samym czasie został członkiem komisji gazowej dla Borysławia. Od września 1898 roku pracował, jako inżynier w kopalni wosku Galicyjskiego Banku Kredytowego. Samodzielnie uczy się języka angielskiego i elektrotechniki. W październiku 1900 roku, razem z kolegami Janem Witkowskim i Konstantym Platerem, organizują Zjazd Leobeńczyków i Zebranie Górnicze, na którym podjęto decyzję o organizacji Zjazdu Górniczego w Krakowie. w lipcu 1902 roku, po katastrofie eksplozji gazów w kopalni T. A. ”Borysław”, został mianowany przez Ministra rolnictwa, członkiem komisji mającej zbadać sytuację na kopalniach wosku ziemnego w Galicji  w okręgu drohobyckim i stanisławowskim. W latach 1903-1904 z polecenia Ministra rolnictwa, odbył podróż naukową do Niemiec, Anglii i Stanów Zjednoczonych Ameryki.
+W sierpniu 1887 roku z rodziną przeprowadził się do Lwowa, gdzie uczęszczał do szkoły realnej i w 1891 roku zdał maturę. W 1892 roku wyjechał na studia górnicze do Leoben, które ukończył w 1896 roku. Już na początku nauki, na Walnym Zebraniu Wydziału, wybrany został na bibliotekarza Polskiej Czytelni i był w tej działalności bardzo aktywny, za co został w 1900 roku mianowany jej członkiem honorowym.
-Po powrocie do kraju,  w latach 1904-1906, był kierownikiem kopalni wosku „Concordia” w Borysławiu.
-W październiku 1905 roku, na Zjeździe Leobeńczyków w Krakowie, został wybrany sekretarzem komitetu, który organizował w 1906 roku I Zjazd Górników i Hutników w Krakowie. Jest siłą napędową zjazdu. Na Zjeździe została powołana Stała Delegacja, której zadaniem było realizowanie postanowień Komitetu Zjazdu, Adam Łukaszewski był jej sekretarzem do 1912 roku. Jako członek Delegacji był, m.in.: współzałożycielem i sekretarzem Związku Górników i Hutników Polskich w Austrii, współzałożycielem pierwszej polskiej szkoły sztygarów w Dąbrowie na Śąsku Cieszyńskim, organizatorem II Zjazdu Górników i Hutników w 1910 roku we Lwowie, współautorem „Monografii krakowskiego zagłębia węglowego” i Kalendarza Górniczego „Szczęść Boże”. Był delegatem do Krajowej Rady Naftowej, członkiem Krajowej Rady Górniczej w Galicji, współwłaścicielem firmy Bielski i Łukaszewski Ska, zajmującej się budowaniem zbiorników ziemnych na ropę i udoskonalającej ich konstrukcję. Opracował nowy sposób torpedowania otworów wiertniczych, który patentuje w 1907 roku.
+W okresie wrzesień 1896 roku - luty 1897 roku pracował, jako inżynier-asystent w Compagnie Commerciale Francaise w kopalni „Potok” w Borysławiu. W tym samym czasie został członkiem komisji gazowej dla Borysławia. Od września 1898 roku pracował, jako inżynier w kopalni wosku Galicyjskiego Banku Kredytowego. Samodzielnie uczył się języka angielskiego i elektrotechniki. W październiku 1900 roku, razem z kolegami Janem Witkowskim i Konstantym Platerem, zorganizował Zjazd Leobeńczyków i Zebranie Górnicze, na którym podjęto decyzję o organizacji Zjazdu Górniczego w Krakowie. w lipcu 1902 roku, po katastrofie eksplozji gazów w kopalni T. A. ”Borysław”, został mianowany przez Ministra rolnictwa członkiem komisji mającej zbadać sytuację na kopalniach wosku ziemnego w Galicji w okręgu drohobyckim i stanisławowskim. W latach 1903-1904 z polecenia Ministra rolnictwa, odbył podróż naukową do Niemiec, Anglii i Stanów Zjednoczonych Ameryki.
+Po powrocie do kraju, w latach 1904-1906, był kierownikiem kopalni wosku „Concordia” w Borysławiu.
+W październiku 1905 roku, na Zjeździe Leobeńczyków w Krakowie, został wybrany sekretarzem komitetu, który organizował w 1906 roku I Zjazd Górników i Hutników w Krakowie. Jest siłą napędową zjazdu. Na Zjeździe została powołana Stała Delegacja, której zadaniem było realizowanie postanowień Komitetu Zjazdu, Adam Łukaszewski był jej sekretarzem do 1912 roku. Jako członek Delegacji był, m.in.: współzałożycielem i sekretarzem Związku Górników i Hutników Polskich w Austrii, współzałożycielem pierwszej polskiej szkoły sztygarów w Dąbrowie na Śląsku Cieszyńskim, organizatorem II Zjazdu Górników i Hutników w 1910 roku we Lwowie, współautorem „Monografii krakowskiego zagłębia węglowego” i Kalendarza Górniczego „Szczęść Boże”. Był delegatem do Krajowej Rady Naftowej, członkiem Krajowej Rady Górniczej w Galicji, współwłaścicielem firmy Bielski i Łukaszewski Ska, zajmującej się budowaniem zbiorników ziemnych na ropę i udoskonalającej ich konstrukcję. Opracował nowy sposób torpedowania otworów wiertniczych, który patentuje w 1907 roku.
 kwietnia 1908 roku otrzymał tytuł docenta na Politechnice Lwowskiej i przez dwa lata wykładał dział maszyn górniczych, czerpanie wody i wentylację.
 W 1909 roku, wraz z grupą kolegów założył Towarzystwo dla Przedsiębiorstw Górniczych „TEPEGE” w Krakowie, którego był kierownikiem. Firma działa na terenie Galicji i w Królestwie Polskim wykonując wiele trudnych prac.
--26 października 1910 roku odbył się II Zjazd Górników i Hutników we Lwowie, którego był współorganizatorem oraz wygłosił referat na temat stworzenia „Monografii naftowego przemysłu górniczego i rafineryjnego w Galicji”. Na Zjeździe tym podjęto decyzję o utworzeniu wyższej szkoły górniczej w Krakowie lub we Lwowie i jako sekretarz Delegacji przygotował ankietę dla środowisk górniczych, która miała pokazać ich poparcie dla tej inicjatywy. Starannie przygotowana ankieta oraz napisany, razem z inż. Janem Zarańskim, „Memoriał Delegacji Górników i Hutników polskich w sprawie założenia Akademii górniczej w Krakowie”, były przełomowymi momentami w staraniach utworzenie Akademii Górniczej w Krakowie. Pracował też nad statutem i programem studiów przyszłej uczelni. Określą się Go, jako inicjatora i współtwórcę AG.
+W dniach 23-26 października 1910 roku odbył się II Zjazd Górników i Hutników we Lwowie, którego był współorganizatorem. Wygłosił na nim referat na temat stworzenia „Monografii naftowego przemysłu górniczego i rafineryjnego w Galicji”. Na Zjeździe tym podjęto decyzję o utworzeniu wyższej szkoły górniczej w Krakowie lub we Lwowie i jako sekretarz Delegacji przygotował ankietę dla środowisk górniczych, która miała pokazać ich poparcie dla tej inicjatywy. Starannie przygotowana ankieta oraz napisany, razem z inż. Janem Zarańskim, „Memoriał Delegacji Górników i Hutników polskich w sprawie założenia Akademii górniczej w Krakowie”, były przełomowymi momentami w staraniach o utworzenie Akademii Górniczej w Krakowie. Pracował też nad statutem i programem studiów przyszłej uczelni. Dzięki tej działalności określany jest, jako inicjator powstania i współtwórca AG.
-.....................
+lutego 1912 roku złożył w Politechnice Lwowskiej dokumenty o nadanie tytułu profesora zwyczajnego Katedry Maszyn Górniczych.
-W 1885 r. wprowadzono w Politechnice Lwowskiej dwuletni kurs przygotowawczy dla kandydatów na inżynierów górników, pozwalający na podjęcie od razu praktycznych studiów w akademiach austriackich. Kurs ten, kilkakrotnie reorganizowany, nie stał się jednak bazą do utworzenia pełnych studiów inżynierskich. Nie ustawano jednak w próbach, m.in. zwołany z inicjatywy leobeńczyków (absolwentów Akademii Górniczej w Leoben w Austrii) I Zjazd Górników Polskich w 1906 r. uznał potrzebę założenia odrębnego wydziału na Politechnice Lwowskiej. Uchwała ta wywołała szeroką dyskusję między I a II Zjazdem, gdyż niektóre ugrupowania polityczne, a także środowiska fachowe wyrażały pogląd, że polskie górnictwo i hutnictwo dla podkreślenia rangi i odrębności zawodu powinno mieć własną uczelnię.
+Autor i współautor kilkunastu artykułów. Publikował m.in. w "Gazecie Polskiej", "Czasie", "Przeglądzie Górniczo-Hutniczym" oraz Kalendarzu Górniczym "Szczęść Boże".
- II Zjazd w 1910 r. z powodu tych rozbieżności powziął uchwałę uznającą potrzebę utworzenia w najbliższym czasie wyższych studiów górniczych w Galicji, bez określenia ich formy i miejsca, i polecił Stałej Delegacji (organ urzędujący między zjazdami) podjęcie odpowiednich kroków dla przeprowadzenia tego postulatu.
+== Źródła do biogramu ==
-Energiczne zabiegi Delegacji, a szczególnie jej wiceprezesa, posła Jana Zarańskiego i sekretarza Adama Łukaszewskiego sprawiły, że akcja na rzecz założenia akademii górniczej znalazła ogromne poparcie w Kole Polskim parlamentu wiedeńskiego, w Ministerstwie Robót Publicznych, w Wydziale Krajowym. Stała Delegacja zwołała w tej sprawie do Krakowa ankietę[1] na dzień 24 II 1912 r. Wśród zaproszonych byli przedstawiciele władz wiedeńskich, krajowych organizacji zawodowych, przemysłu górniczego, świata nauki. Jakkolwiek forma studiów i ich umiejscowienie nie były objęte programem ankiety, większość zebranych oświadczyła się za tym, że powinna powstać osobna akademia górnicza w Krakowie.
-..............
-lutego 1912 roku złożył w Politechnice Lwowskiej dokumenty o nadanie tytułu profesora zwyczajnego Katedry Maszyn Górniczych.
+==== Książki ====
+* Srokowski K.: Wspomnienie pozgonne [o Adamie Łukaszewskim]. W: Wójcik Z.: Józef Morozewicz uczony i współorganizator Akademii Górniczej w Krakowie. Kraków 2004, s. 149-151
-Autor i współautor kilkunastu artykułów. Publikował, m.in. w "Gazecie Polskiej", "Czasie", "Przeglądzie Górniczo-Hutniczym" oraz Kalendarzu Górniczym "Szczęść Boże".
-== Źródła do biogramu ==
 ==== Artykuły ====
 * Rosiewicz P.: Prapoczątek AGH : inż. doc. Adam Łukaszewski - zapomniana historia. ''Biuletyn AGH''  2019, nr 137, s. 30-33, [foto]
+* Rosiewicz P.: Prapoczątek AGH : inż. doc. Adam Łukaszewski - historia zapomniana. ''Vivat Akademia'' 2019, nr 20, s. 8-84, [foto]
 ==== Inne ====
 * Informacje od  Piotra Rosiewicza, prawnuka Adama Łukaszewskiego
+* Dzieje AGH (do II wojny światowej) [online] [przeglądany 2.07. 2019]. Dostępny w:    https://historia.agh.edu.pl/wiki/Dzieje_AGH_(do_II_wojny_%C5%9Bwiatowej)
 {{DEFAULTSORT:Łukaszewski, Adam}}
 [[Category:Biogramy]]