Kazimierz Franciszek Jeleń

Z Historia AGH
Kazimierz Franciszek Jeleń
Kazimierz Jelen.jpg
Nazwisko Jeleń
Imię / imiona Kazimierz Franciszek
Tytuły / stanowiska Prof. dr hab.
Tytuły honorowe AGH Profesor Honorowy AGH
Data urodzenia 2 stycznia 1940
Miejsce urodzenia Jordanów
Data śmierci 9 września 2021
Dyscyplina/specjalności fizyka, fizyka jądrowa, energetyka jądrowa, odnawialne źródła energii, detektory, chromatografia gazowa
Pełnione funkcje Prorektor ds. Nauki (2005-2008)
Wydział Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej


Odznaczenia i nagrody Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej
FunkcjeGdzieoddo
ProdziekanWydział Fizyki i Techniki Jądrowej19901993
DziekanWydział Fizyki i Techniki Jądrowej19992002
DziekanWydział Fizyki i Techniki Jądrowej20022005
ProrektorAGH20052008

Prof. dr hab. Kazimierz Franciszek Jeleń (1940–2021)

Dyscyplina/specjalności: fizyka, fizyka jądrowa, energetyka jądrowa, odnawialne źródła energii, detektory, chromatografia gazowa

Nota biograficzna

Urodził się 2 stycznia 1940 roku w Jordanowie. Zmarł 9 września 2021 roku. Pochowany na Cmentarzu Parafialnym w Jordanowie.

W 1958 roku podjął studia na kierunku fizyka na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia ukończył w 1963 roku, uzyskując stopień magistra fizyki na podstawie pracy dyplomowej wykonanej w Instytucie Techniki Jądrowej AGH.

Od 1963 roku zatrudniony jako asystent w Instytucie Techniki Jądrowej AGH.

W AGH przepracował ponad pięćdziesiąt lat (aż do emerytury w 2013 roku). W tym czasie przeszedł wszystkie etapy zatrudnienia pracownika naukowo-dydaktycznego – od asystenta do profesora zwyczajnego, podejmując pracę dydaktyczną, naukową i organizacyjną.

W latach 1963–1964 był asystentem, następnie w latach 1965–1971 starszym asystentem, adiunktem w latach 1972–1982, a w okresie 1983–1993 docentem.

W latach 1984–1986 był kierownikiem Samodzielnej Pracowni Dydaktyki Fizyki Międzyresortowego Instytutu Fizyki i Techniki Jądrowej, następnie w latach 1987–1993 kierownikiem Pracowni Detektorów, a latach 1993–1999 kierownikiem Zakładu Fizyki Cząstek Elementarnych i Detektorów.

W 1971 roku został doktorem nauk fizycznych, w 1982 roku doktorem habilitowanym. Profesorem nadzwyczajnym został w 1995 roku, a profesorem zwyczajnym w 1998 roku.

W latach 1985–1988 był wicedyrektorem Instytutu Fizyki i Techniki Jądrowej. W latach 1990–1993 prodziekan Wydziału Fizyki i Techniki Jądrowej. W roku 1999 został wybrany na stanowisko dziekana Wydziału Fizyki i Techniki Jądrowej (obecnie Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej). Funkcję tę pełnił przez dwie kadencje (do 2005 r.), a następnie w latach 2005–2008 był Prorektorem AGH ds. Nauki. Był kierownikiem Centrum Problemów Energetycznych AGH, które zostało powołane w 2009 roku.

W latach 1971–1972 przebywał na stypendium Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej w Hanowerze (w Niedersächsisches Landesamt für Bodenforschung), Kolonii, Heidelbergu, Monachium, a w latach 1983–1985 na kontrakcie w Instytucie Geologii w Hanowerze.

Duże znaczenie w jego karierze naukowej stanowiły wyjazdy zagraniczne. W roku 1971 uzyskał roczne stypendium Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, co zaowocowało wyjazdem do Republiki Federalnej Niemiec, do Niedersächsisches Landesamt für Bodenforschung w Hanowerze. Tam miał możliwość zapoznania się z praktycznymi aspektami spektrometrii masowej w zastosowaniu do badań geologicznych oraz z metodami datowania izotopowego, głównie z wykorzystaniem radiowęgla i trytu (ta tematyka była również rozwijana w AGH). W tym samym instytucie był zatrudniony w latach 1983–1985. Zadaniem Profesora było zbudowanie kompletnego półautomatycznego układu do pomiaru aktywności 14C w próbkach o małej zawartości węgla. Układ ten przez wiele lat pracował w Hanowerze, poszerzając zakres mierzonych materiałów. Bardzo ważnym momentem w pracy Profesora było włączenie jego zespołu do prac w Deutsches Elektronen-Synchrotron (DESY) w Hamburgu przy akceleratorze HERA. Zespół podjął się zaprojektowania, zbudowania i zapewnienia przez ponad dziesięć lat eksploatacji jednego z elementów detektora ZEUS. Dzięki doświadczeniu zdobytemu w DESY zespół otrzymał zaproszenie do współpracy w następnym wielkim eksperymencie – w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych CERN przy akceleratorze LHC.

Autor i współautor ponad 180 publikacji. Autor kilku patentów. Promotor prac doktorskich.

10 kwietnia 2019 roku podczas uroczystego posiedzenia Senatu Akademii Górniczo-Hutniczej otrzymał godność Profesora Honorowego AGH.

Członek Polskiego Towarzystwa Fizycznego, Senatu AGH.

Odznaczenia i nagrody

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Nagroda im. prof. W. Taklińskiego, Nagroda Ministra (II stopnia, dwukrotnie).

Bibliografia publikacji

https://badap.agh.edu.pl/autor/jelen-kazimierz-001530

Źródła do biogramu

Książki

  • [Skład Osobowy AGH … 1963/64]. Kraków 1964, s. 201
  • Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. Gliwice cop. 2004, portr. s. [4] tabl.
  • Współcześni uczeni polscy : słownik biograficzny. T. 2 : H – Ł. Red. nauk. J. Kapuścik. Warszawa 1999, s. 189

Artykuły

  • Dziekani i prodziekani AGH na kadencję 1999-2002. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1999, nr 69, s. 4
  • Jeleń K.: Czeka nas dużo pracy : rozmowa z prof. dr. hab. Kazimierzem Jeleniem, prorektorem ds. nauki AGH w Krakowie. Rozm P. Stachnik. Dziennik Polski 2006, nr 229 (1 X 2006), s. 6, [foto] [Specjalny dodatek Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie]
  • Jeleń K.: Dobra marka : rozmowa z prof. Kazimierzem Jeleniem, prorektorem ds. nauki AGH. Rozm G. Starzak. Dziennik Polski 2006, nr 101 (30 IV 2006), s. 10-11, [foto] [Specjalny dodatek Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie]
  • Jeleń K.: Fizyka to podstawa wielu dyscyplin : rozmowa z prof. Kazimierzem Jeleniem, prorektorem AGH ds. nauki. Rozm P. Stachnik. Dziennik Polski 2008, nr 140 (17 VI 2008), s. 9, [foto] [Dziennik Akademii Górniczo-Hutniczej]
  • Kompetencje Prorektorów AGH na kadencję 2005-2008. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2005, nr 146, s. 6-7
  • [Protokół z Posiedzenia Senatu AGH... 28.11.2018], s. 1, 6-7, 24
  • Rektor na kadencję 2005-2008 wybrany. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2005, nr 139, s. 3
  • Władze dziekańskie na kadencję 2002-2005. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2002, nr 106/107, s. 16, III okładki, [foto]
  • Władze rektorskie AGH na kadencję 2005-2008. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2005, nr 146, s. 2, [foto]
  • Wręczenie godności Profesora Honorowego AGH. Biuletyn AGH 2019, nr 136, s. 18-19, [foto]

Inne

Źródło: „http://historia.agh.edu.pl/mediawiki/index.php?title=Kazimierz_Franciszek_Jeleń&oldid=74997”