Zygmunt Bielski-Saryusz

Zygmunt Bielski-Saryusz
Nazwisko	Bielski-Saryusz
Imię / imiona	Zygmunt
Tytuły / stanowiska	Prof. inż.
Data urodzenia	2 maja 1869
Miejsce urodzenia	Widawa
Data śmierci	12 kwietnia 1944
Miejsce śmierci	Kraków
Dyscyplina/specjalności	mechanika
Pełnione funkcje	Rektor AG (1931–1933)
Wydział	Wydział Górniczy
Odznaczenia i nagrody	Krzyż Komandorski Polonia Restituta
Funkcje Gdzie od do Rektor AG 1931 1933

Prof. inż. Zygmunt Bielski-Saryusz (1869–1944)

Dyscyplina/specjalności: mechanika

Nota biograficzna

Urodził się 2 maja 1869 roku w Widawie, pow. Łask, zmarł 12 kwietnia 1944 roku w Krakowie. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim.

Wychowanek Politechniki Lwowskiej, gdzie na Wydziale Budowy Maszyn w 1892 roku uzyskał dyplom inż. mechanika. Po studiach pracował w przemyśle m.in. w Warsztatach Narzędzi Wiertniczych, w Sanockiej Fabryce Wagonów, Polskiej Spółce Naftowej, budował pierwsze zbiorniki ziemne na ropę oraz prowadził wiercenia poszukiwawcze za solami potasowymi w Morszynie i Bolechowie oraz gazu ziemnego w Kałuszu. W 1913 roku był kierownikiem wierceń poszukiwawczych w Maniawie i Kryczce Tow. Naftowego „Opiag”, w l.1914–1915 pracował w Centralnym Zarządzie firmy „Opiag” w Wiedniu. Badał tereny naftowe w Mossul, Hit, w południowych Morawach i inne. Był Dyrektorem naczelnym Koncernu Naftowego „Małopolska” we Lwowie.

W 1923 roku podjął pracę na Wydziale Górniczym AG w Krakowie, pełniąc jednocześnie obowiązki dyrektora kopalni nafty firmy „Premier”.

Od 1930 roku oddał się wyłącznie pracy naukowej i dydaktycznej.

W latach 1931-1933 był Rektorem AG.

W 1936 roku obchodzono uroczyście 40-lecie pracy prof. Bielskiego, główne uroczystości odbyły się w Borysławiu. W 1939 roku wraz z innymi profesorami uczelni krakowskich aresztowany i więziony w Oranienburgu i Sachsenhausen.

Po powrocie z obozu poświęcił się pracy naukowej i dydaktycznej, pracując jako wykładowca w Państwowej Szkole Technicznej Górnicz-Hutniczo-Mierniczej w Krakowie.

Dorobek naukowy i publicystyczny obejmuje ok. 85 pozycji. Głównym tematem jego prac była sprawa postępu technicznego w polskim kopalnictwie naftowym.

Był jednym z założycieli Stowarzyszenia Polskich Inżynierów Przemysłu Naftowego w Borysławiu, inicjatorem odbywania corocznych zjazdów naftowych.

W budynku A-4, na pierwszym, piętrze znajduje się tablica poświęcona profesorowi Zygmuntowi Saryusz-Bielskiemu.

Odznaczenia i nagrody

Krzyż Komandorski Polonia Restituta

Bibliografia

Książki

• Czy wiesz kto to jest? Pod red. S. Łozy. Warszawa 1938, s. 43
• Encyklopedia Krakowa. Kraków 2000, s. 64
• Księga wychowanków i wychowawców Akademii Górniczej w Krakowie (1919-1949). Oprac. J. Sulima-Samujłło. Kraków 1979, s. 15
• Olszewicz B.: Lista strat kultury polskiej (1 IX 1939-1 III 1946). Warszawa 1947, s. 16
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1929/30]. Kraków 1929, s. 15
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1931/32]. Kraków 1931, s. 15-16
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1932/33]. Kraków 1932, s. 23
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1933/34]. Kraków 1933, s. 23
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1935/36]. Kraków 1935, s. 22-23
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1936/37]. Kraków 1936, s. 25
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1937/38]. Kraków 1937, s. 23-24
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1938/39]. Kraków 1938, s. 27
• Słownik biograficzny techników polskich. Z. 6. Red. T. Skarzyński. Warszawa 1995, s. 12-13
• Wacławik J.: Kronika Wydziału Górniczego 1919-1999. Kraków 1999, s. 112
• Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 313, [foto]
• Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 619-620 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)
• Życiorysy profesorów i asystentów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1919-1964). Red. M. Odlanicki-Poczobutt. Kraków 1965, s. 10-13, [foto] (Zeszyty Naukowe. Akademia Górniczo- Hutnicza w Krakowie ; nr 41, z. spec. 4)

Artykuły

• Bielski Zygmunt Sariusz : [bibliogr.]. Nauka Polska 1939, T. 24, s. 547
• Bolewski A.:: Mobilizacja sił naukowych i organizacyjnych przy powstawaniu oraz inauguracji Akademii Górniczej w Krakowie : z kart historii. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 5, s. 5-6
• Cząstka J. J.: Wspomnienie o profesorze Zygmuncie Bielskim w trzydziestoletnią rocznicę śmierci. Nafta 1974, nr 4, s. 187-188
• Czterdzistoletni jubileusz pracy zawodowej prof. Zygmunta Bielskiego. Przemysł Naftowy 1936, nr 1, s. 20-21, [foto]
• Jahoda K.: Krakowscy Górnicy. Przegląd Górniczy 1990, nr 5, s. 20-23, [foto]
• Jaros J.: Salamandra - pamięci kolegów górników (7) : Bielski Zygmunt Saryusz. Przegląd Górniczy 1992, T. 48, nr 12, s. 18
• Pawłowski W.: Medal im. Ignacego Łukasiewicza i jego laureaci. Wiek Nafty 1992, nr 2, s. 18-20, [foto]
• Poborski J.: Wspomnienia starego inżyniera górniczego : z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie : ciąg dalszy. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 12, s. 11-15, [foto]
• Poczet Rektorów AGH : lata [1919-2013] : Zygmunt Bielski (1869-1944), 1931/32-1932/33. Biuletyn AGH 2013 wyd. spec. z okazji 100-lecia powołania Akademii Górniczej, s. 14, [foto]
• Sprawozdanie z uroczystości jubileuszowej prof. inż. Zygmunta Sariusza Bielskiego. Przemysł Naftowy 1936, nr 4, s. 139-140