Jerzy Henryk Litwiniszyn

Z Historia AGH
Jerzy Henryk Litwiniszyn
Jerzy Litwiniszyn.jpg
Nazwisko Litwiniszyn
Imię / imiona Jerzy
Tytuły / stanowiska Prof. zw. dr hab. inż.
Data urodzenia 2 sierpnia 1914
Miejsce urodzenia Płoki
Data śmierci 12 czerwca 2000
Miejsce śmierci Kielce
Dyscyplina/specjalności mechanika górotworu, aerologia
Pełnione funkcje Prodziekan Wydziału Górniczego (1952–1954)
Wydział Wydział Górnictwa i Geoinżynierii
Rok przyznania doktoratu h.c. AGH 1979
Powód przyznania doktoratu h.c. AGH za zasługi dla rozwoju nauk górniczych, a zwłaszcza aerologii górniczej i mechaniki górotworu
Odznaczenia i nagrody Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Komandorski OOP, Krzyż Kawalerski OOP, Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
FunkcjeGdzieoddo
ProdziekanWydział Górniczy19521954


Prof. zw. dr hab. inż. Jerzy Henryk Litwiniszyn (1914–2000)

Specjalność: mechanika górotworu, aerologia

Życiorys

Urodził się 2 sierpnia 1914 r. w miejscowości Płoki koło Libiąża (inne źródła podają miejscowość Tenczynek koło Krzeszowic). Zmarł 12 czerwca 2000 r. w Kielcach, pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

W latach 1932-1938 studiował w Akademii Górniczej, uzyskując dyplom inżyniera górniczego. Doktoryzował się w 1947 r., a w 1950 r. uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego. Tytuł profesora nadzwyczajnego otrzymał w 1954 r., a w 1958 r. profesora zwyczajnego. Doktor honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej(1979) oraz Uniwersytetu Górniczego w Leoben (1990).

W 1939 r. podjął pracę w Katedrze Górnictwa I Akademii Górniczej. Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej. Po wkroczeniu Armii Czerwonej dostał się do niewoli sowieckiej, następnie trafił do niewoli niemieckiej, gdzie przebywał najpierw w Stalagu w Neubrandenburgu, a następnie w Oflagu w Woldenbergu.

Po wojnie kontynuował pracę naukową i dydaktyczną na Wydziale Górniczym Akademii Górniczej w Katedrze Górnictwa i Przeróbki Mechanicznej. Początkowo adiunkt w latach 1945–1950, po uzyskaniu habilitacji został mianowany profesorem kontraktowym (1951) i kierownikiem Katedry Hydromechaniki. W 1953 r. objął kierownictwo Zakładu Hydromechaniki, który wchodził w skład Katedry Aerologii i Hydromechaniki Górniczej. W latach 1959–1969 prowadził Katedrę Aerologii i Hydromechaniki Górniczej. Przez wiele lat był przewodniczącym Komitetu Górnictwa PAN, założycielem i dyrektorem Instytutu Mechaniki Górotworu PAN. Piastował wiele odpowiedzialnych funkcji w międzynarodowych organizacjach, radach naukowych, komitetach redakcyjnych czasopism z zakresu górnictwa i mechaniki. W 1987 r. przeszedł na emeryturę.

Opublikował 248 prac z zakresu mechaniki górotworu dotyczących przede wszystkim zjawisk i procesów zachodzących w skałach i w wyrobiskach kopalnianych (wymiana ciepła między skałami a powietrzem i wpływem temperatury skał na temperaturę powietrza kopalnianego, wydzielanie ciepła w wyrobiskach kopalnianych dla oznaczania stanu procesów samozagrzewania węgla, mechanika ośrodka sypkiego). Wypromował 11 doktorów.

Członek Meksykańskiej Akademii Nauk, Austriackiej Akademii Nauk; Profesor honorowy: Uniwersytetu Górnictwa i Technologii w Xuzhou oraz Politechniki w Xiantang. Członek korespondent PAN (od 1956 r.), członek rzeczywisty od 1966 r. W latach 1977– 1989 wiceprezes PAN, a od 1989 r. członek Polskiej Akademii Umiejętności.

Odznaczenia i nagrody

Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Komandorski OOP, Krzyż Kawalerski OOP, Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari.

Bibliografia

Książki

  • Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Edycja 3. Warszawa 1993. S. 399

Artykuły

  • Nauka Polska 1967 nr 2 (68). s. 67–70
  • Archives of Mining Sciences 2005 Vol. 50 special issue. s. 7–15
  • Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994 nr 5. s. 18
  • Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1997 nr 42–43. s. 24–26, 35–38

Inne