Edward Windakiewicz

Z Historia AGH
Wersja z dnia 08:15, 10 cze 2024 autorstwa HieronimSienski (dyskusja | edycje)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Edward Windakiewicz
Edward Windakiewicz.jpg
Nazwisko Windakiewicz
Imię / imiona Edward
Tytuły / stanowiska Doc. hab. inż.
Tytuły honorowe AGH Doktor Honoris Causa AGH
Data urodzenia 8 września 1858
Miejsce urodzenia Pécs
Data śmierci 12 lipca 1942
Miejsce śmierci Kraków
Dyscyplina/specjalności górnictwo, solnictwo, geodezja, przemysł solny, sole potasowe, sól kamienna, geodezja i kartografia
Pełnione funkcje Kierownik Zakładu Halurgii Wydziału Górniczego AG (1924-1939)
Wydział Wydział Górniczy
Rok przyznania doktoratu h.c. AGH 1936
Powód przyznania doktoratu h.c. AGH za wybitne zasługi na polu górnictwa solnego

Doc. hab. inż. Edward Windakiewicz (1858-1942)

Dyscyplina/specjalności: górnictwo, geodezja, solnictwo, przemysł solny, sole potasowe, sól kamienna, geodezja i kartografia

Nota biograficzna

Urodził się 8 września 1858 roku w Pécs na Węgrzech. Zmarł 12 lipca 1942 roku w Krakowie, pochowany na cmentarzu w Wieliczce.

W 1878 roku we Lwowie uzyskał świadectwo dojrzałości. W tym samym roku rozpoczął studia górnicze w Akademii Górniczej w Leoben w Austrii, następnie kontynuował je w Akademii Górniczej w Przybramie, uzyskując w 1882 roku dyplom inżyniera górnictwa i hutnictwa.

Praktykę zawodową odbywał początkowo w kopalni soli w Wieliczce, a następnie w kopalni nafty w Schodnicy i Męcinie Wielkiej koło Gorlic.

W latach 1884-1889 prowadził wiercenia w Kosocicach i w Baryczu k. Wieliczki. W tym okresie był również nauczycielem w Szkole Górniczej w Wieliczce, a w 1886 roku asystentem w Katedrze Górnictwa AG w Przybramie.

W 1889 roku został referentem w Dyrekcji Skarbu we Lwowie. W 1894 roku powrócił do Wieliczki zostając kierownikiem robót górniczych i wykładowcą w tamtejszej szkole górniczej. W tym samym roku przygotował na Powszechnej Wystawie Krajowej we Lwowie ekspozycję małopolskich kopalń soli, za co otrzymał wyróżnienie. Jako wybitny specjalista został powołany na rzeczoznawcę sądowego w sprawach górniczych.

W 1897 roku został przeniesiony na kierownicze stanowisko do salin w Łącku koło Dobromila, a w 1900 roku do Stebnika, gdzie prowadził wiercenia, które doprowadziły do odkrycia nowych pokładów soli potasowej. W tym okresie objawił swoje aspiracje naukowe i znalazł pole do badań geologicznych i górniczych. Realizował też niektóre własne pomysły techniczne i wprowadził doniosłe udoskonalenia w dziale warzelnictwa soli. W uznaniu znaczenia prowadzonych badań w dziedzinie przyrody nieożywionej Akademia Umiejętności w Krakowie w 1904 roku zaprosiła Go do współpracy z Wydziałem Fizjograficznym.

W 1905 roku powrócił do pracy w Wieliczce, a pół roku później został powołany na stanowisko radcy górniczego w Ministerstwie Skarbu, następnie starszego radcy górniczego w Ministerstwie Robót Publicznych. Pracował tam do końca I wojny światowej. W latach 1918-1919 brał udział w pracach wydziału górniczego Polskiej Komisji Likwidacyjnej w Wiedniu.

Wiosną 1920 roku rozpoczął pracę w Starostwie Górniczym w Krakowie.

W marcu 1922 roku rozpoczął pracę wykładowcy na Wydziale Górniczym Akademii Górniczej. Początkowo wykładał halurgię i przemysł solny. Dopiero od 1924 roku - po zakończeniu pracy w państwowej służbie górniczej - mógł w pełni poświęcić się pracy naukowej i zająć się zestawieniem i opracowaniem cennych materiałów, dotyczących w ogólności solnictwa, a które zbierał z największym zapałem w ciągu długoletniej praktyki górniczej. Dzięki Jego działalności powstał Zakład Halurgii, który wyposażył w unikatowe zbiory cennych minerałów solnych, rysunki, plany, mapy i modele z zakresu solnictwa oraz bibliotekę. Kierował nim w latach 1924-1939.

Pomimo podeszłego wieku, oddał się wówczas całkowicie pracy naukowej i przystąpił do pisania wielkiego, 5-tomowego dzieła „Solnictwo”. Praca ta dzięki ofiarności Towarzystwa Solvay w Polsce, latach 1926-1930 wydał 4 tomy tego oryginalnego dzieła.

W 1931 roku na podstawie rozprawy „Solnictwo. Sole kamienne i solanki, ich własności, fizjografia, górnictwo i warzelnictwo” uzyskał habilitację. Następnie otrzymał stanowisko docenta.

W czerwcu 1936 roku otrzymał doktorat honoris causa Akademii Górniczej.

6 listopada 1939 roku wraz z profesorami krakowskich uczelni został aresztowany i wywieziony do więzienia we Wrocławiu. Ze względu na podeszły wiek został zwolniony 27 listopada.

Autor około 30 publikacji.

Członek Polskiego Towarzystwa Geologicznego i Komisji Fizjograficznej PAU.

Źródła do biogramu

Książki

  • Duda J.: 141 spotkanie z cyklu "Wieliczka-Wieliczanie" pt. "Związki Wieliczki i Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie w 90. lecie Uczelni (1919-2009)". Wieliczka 2007 (Biblioteczka Wielicka ; z. 86), s. 19
  • Gawroński W.: Słownik biograficzny wieliczan. Wieliczka 2008, s. 190-192, [foto]
  • Górnictwo wczoraj i dziś : X jubileuszowa konferencja, Mysłowice, maj 2008. Katowice [2008], s. 154, [foto]
  • Księga wychowanków i wychowawców Akademii Górniczej w Krakowie (1919-1949). Oprac. J. Sulima-Samujłło. Kraków 1979, s. 199
  • Materiały Informacyjne [nr 4]. Komisja Propagandowa Komitetu Obchodu 50-lecia AGH. Kraków 1969, s. 94
  • Olszewicz B.: Lista strat kultury polskiej (1.IX.1939 - 1.III.1946). Zestawił B. Olszewicz. Warszawa 1947, s. 306
  • Paczyńska I.: Aktion gegen Universitäts-Professoren (Kraków, 6 listopada 1939 roku) i okupacyjne losy aresztowanych. Kraków 2019, s. 202, 203, 245, 253, 245, 273, 421, 429, 452, 625, 859
  • [Skład Osobowy Akademii Górniczej... 1933/34] Kraków 1933, s. 27
  • [Skład Osobowy Akademii Górniczej ...1935/36] Kraków 1935, s. 28
  • Wyrok na Uniwersytet Jagielloński 6 listopada 1939. Pod red. L. Hajdukiewicza. Kraków 1989, s. 299-300, [foto]
  • Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 39, 43, 44, 57, 63, 66, 75, 78, 86, 94, 108, 112, 114, 315, 628, 629, 660 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)
  • Życiorysy profesorów i asystentów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1919-1964). Red. nacz. M. Odlanicki-Poczobutt. Kraków 1965, s. 216-218, [foto] ( Zeszyty Naukowe. Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie ; nr 41, z. spec. 4)

Artykuły

  • Aresztowani podczas aktion gegen Universitäts-Professoren 6 listopada 1939 roku : aresztowani naukowcy Wydziału Górniczego Akademii Górniczej. Alma Mater 2019, numer specjalny 212, s. 32, [foto]
  • Aresztowani podczas aktion gegen Universitäts-Professoren 6 listopada 1939 roku : aresztowani naukowcy Wydziału Górniczego Akademii Górniczej. Alma Mater 2021, nr 227, s. 64, [foto]
  • Bolewski A.: Mobilizacja sił naukowych i organizacyjnych przy powstawaniu oraz inauguracji Akademii Górniczej w Krakowie : z kart historii. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 5, s. 5-6
  • Jaros J.: "Salamandra" - pamięci kolegów górników (7). Przegląd Górniczy 1992, T. 48, nr 12, s. 24
  • Poborski J.: Edward Windakiewicz. Roczniki Polskiego Towarzystwa Geologicznego 1949 T. 19, z. 1, s. 287-291, [foto]
  • Tomczyk M.: 75. rocznica "Sonderaktion Krakau". Biuletyn AGH 2014, nr 83, s. 8-9, [foto]
  • Wykaz osób, które otrzymały Doktoraty Honoris Causa Akademii Górniczo-Hutniczej. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994 nr 5, s. 18

Inne