Adam Łukaszewski
| Adam Łukaszewski | |
|---|---|
| Nazwisko | Łukaszewski |
| Imię / imiona | Adam |
| Tytuły / stanowiska | Inż. doc. |
| Data urodzenia | 3 sierpnia 1876 roku |
| Miejsce urodzenia | Jassy |
| Data śmierci | 31 marca 1912 |
| Miejsce śmierci | Kraków |
| Dyscyplina/specjalności | górnictwo
|
Inż. doc. Adam Łukaszewski (1876-1912)
Dyscyplina/specjalności:górnictwo
Nota biograficzna
Urodził się 3 sierpnia 1876 roku w Jassach, w Rumunii. Zmarł 31 marca 1912 roku w Krakowie. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim, następnie ekshumowany do rodzinnego grobu na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
W sierpniu 1887 roku z rodziną przeprowadził się do Lwowa, gdzie uczęszczał do szkoły realnej i w 1891 roku zdał maturę. W 1892 roku wyjechał na studia górnicze do Leoben, które ukończył w 1896 roku. Już na początku nauki, na Walnym Zebraniu Wydziału, wybrany został na bibliotekarza Polskiej Czytelni i był w tej działalności bardzo aktywny, za co został w 1900 roku mianowany jej członkiem honorowym.
W okresie wrzesień 1896 roku - luty 1897 roku pracował, jako inżynier-asystent w Compagnie Commerciale Francaise w kopalni „Potok” w Borysławiu. W tym samym czasie został członkiem komisji gazowej dla Borysławia. Od września 1898 roku pracował, jako inżynier w kopalni wosku Galicyjskiego Banku Kredytowego. Samodzielnie uczył się języka angielskiego i elektrotechniki. W październiku 1900 roku, razem z kolegami Janem Witkowskim i Konstantym Platerem, zorganizował Zjazd Leobeńczyków i Zebranie Górnicze, na którym podjęto decyzję o organizacji Zjazdu Górniczego w Krakowie. w lipcu 1902 roku, po katastrofie eksplozji gazów w kopalni T. A. ”Borysław”, został mianowany przez Ministra rolnictwa członkiem komisji mającej zbadać sytuację na kopalniach wosku ziemnego w Galicji w okręgu drohobyckim i stanisławowskim. W latach 1903-1904 z polecenia Ministra rolnictwa, odbył podróż naukową do Niemiec, Anglii i Stanów Zjednoczonych Ameryki. Po powrocie do kraju, w latach 1904-1906, był kierownikiem kopalni wosku „Concordia” w Borysławiu.
W październiku 1905 roku, na Zjeździe Leobeńczyków w Krakowie, został wybrany sekretarzem komitetu, który organizował w 1906 roku I Zjazd Górników i Hutników w Krakowie. Jest siłą napędową zjazdu. Na Zjeździe została powołana Stała Delegacja, której zadaniem było realizowanie postanowień Komitetu Zjazdu, Adam Łukaszewski był jej sekretarzem do 1912 roku. Jako członek Delegacji był, m.in.: współzałożycielem i sekretarzem Związku Górników i Hutników Polskich w Austrii, współzałożycielem pierwszej polskiej szkoły sztygarów w Dąbrowie na Śląsku Cieszyńskim, organizatorem II Zjazdu Górników i Hutników w 1910 roku we Lwowie, współautorem „Monografii krakowskiego zagłębia węglowego” i Kalendarza Górniczego „Szczęść Boże”. Był delegatem do Krajowej Rady Naftowej, członkiem Krajowej Rady Górniczej w Galicji, współwłaścicielem firmy Bielski i Łukaszewski Ska, zajmującej się budowaniem zbiorników ziemnych na ropę i udoskonalającej ich konstrukcję. Opracował nowy sposób torpedowania otworów wiertniczych, który patentuje w 1907 roku.
16 kwietnia 1908 roku otrzymał tytuł docenta na Politechnice Lwowskiej i przez dwa lata wykładał dział maszyn górniczych, czerpanie wody i wentylację.
W 1909 roku, wraz z grupą kolegów założył Towarzystwo dla Przedsiębiorstw Górniczych „TEPEGE” w Krakowie, którego był kierownikiem. Firma działa na terenie Galicji i w Królestwie Polskim wykonując wiele trudnych prac.
W dniach 23-26 października 1910 roku odbył się II Zjazd Górników i Hutników we Lwowie, którego był współorganizatorem. Wygłosił na nim referat na temat stworzenia „Monografii naftowego przemysłu górniczego i rafineryjnego w Galicji”. Na Zjeździe tym podjęto decyzję o utworzeniu wyższej szkoły górniczej w Krakowie lub we Lwowie i jako sekretarz Delegacji przygotował ankietę dla środowisk górniczych, która miała pokazać ich poparcie dla tej inicjatywy. Starannie przygotowana ankieta oraz napisany, razem z inż. Janem Zarańskim, „Memoriał Delegacji Górników i Hutników polskich w sprawie założenia Akademii górniczej w Krakowie”, były przełomowymi momentami w staraniach o utworzenie Akademii Górniczej w Krakowie. Pracował też nad statutem i programem studiów przyszłej uczelni. Dzięki tej działalności określany jest, jako inicjator powstania i współtwórca AG.
28 lutego 1912 roku złożył w Politechnice Lwowskiej dokumenty o nadanie tytułu profesora zwyczajnego Katedry Maszyn Górniczych.
Autor i współautor kilkunastu artykułów. Publikował m.in. w "Gazecie Polskiej", "Czasie", "Przeglądzie Górniczo-Hutniczym" oraz Kalendarzu Górniczym "Szczęść Boże".
Źródła do biogramu
Książki
- Srokowski K.: Wspomnienie pozgonne [o Adamie Łukaszewskim]. W: Wójcik Z.: Józef Morozewicz uczony i współorganizator Akademii Górniczej w Krakowie. Kraków 2004, s. 149-151
Artykuły
- Rosiewicz P.: Prapoczątek AGH : inż. doc. Adam Łukaszewski - zapomniana historia. Biuletyn AGH 2019, nr 137, s. 30-33, [foto]
- Rosiewicz P.: Prapoczątek AGH : inż. doc. Adam Łukaszewski - historia zapomniana. Vivat Akademia 2019, nr 20, s. 8-84, [foto]
Inne
- Informacje od Piotra Rosiewicza, prawnuka Adama Łukaszewskiego
- Dzieje AGH (do II wojny światowej) [online] [przeglądany 2.07. 2019]. Dostępny w: https://historia.agh.edu.pl/wiki/Dzieje_AGH_(do_II_wojny_%C5%9Bwiatowej)