Biblioteka Główna

Z Historia AGH
Biblioteka Główna
Rok założenia 1921
Logo Plik:Logo BG AGH.jpg
Przekształcony na:

Biblioteka Główna Akademii Górniczo-Hutniczej jest największą biblioteką techniczną w Krakowie i jedną z największych w Polsce. Jej dzieje związane są z historią i etapami rozwoju Uczelni. Uroczystej inauguracji ówczesnej Akademii Górniczej dokonał Naczelnik Państwa Marszałek Józef Piłsudski 20 października 1919 roku. Jako pierwszy powstał Wydział Górniczy. Po dwóch latach działalności (1921) powołano drugi wydział - Hutniczy. Do 1939 roku Akademia Górnicza wykształciła około 800 inżynierów górników i hutników.

Biblioteka powstała w roku akademickim 1921/22 powołana przez Senacką Komisję Biblioteczną. Początkowo mieściła się w budynku przy ul. Loretańskiej 18, następnie ul. Smoleńsk 7. W 1929 roku zbiory zostały przeniesione do pomieszczenia w nowo powstałym gmachu Akademii Górniczej przy al. Mickiewicza 30.

Księgozbiór zapoczątkowały dary od wielu osób prywatnych, głównie profesorów Akademii, instytucji w kraju i za granicą; m.in. Maria Skłodowska-Curie, działając w ramach Komitetu Współpracy Intelektualnej Ligii Narodów, zorganizowała wymianę czasopism francuskich w zamian za publikacje naukowe pracowników Uczelni. Tą drogą księgozbiór wzbogacił się o czasopismo Revue de Métallurgie - prenumerowane do dnia dzisiejszego. W 1938 roku księgozbiór Biblioteki liczył ponad 17 tysięcy tomów, w tym 5 tysięcy woluminów czasopism.

W czasie II wojny światowej zbiory zostały zdeponowane w Bibliotece Jagiellońskiej. Pomimo zakazu władz Generalnego Gubernatorstwa były konspiracyjnie wypożyczane studentom i pracownikom Akademii Górniczej, bowiem Uczelnia nie zawiesiła swojej działalności. Pracownicy prowadzili tajne nauczanie, w wyniku którego przeprowadzono 278 egzaminów kursowych, 16 przewodów dyplomowych i zrealizowano 1 pracę doktorską, której obrona odbyła się po zakończeniu działań wojennych.

Po wojnie księgozbiór Biblioteki powrócił do odrestaurowanego po zniszczeniach wojennych głównego gmachu Uczelni (w wyniku zawieruchy wojennej pomniejszył się on około 25%).

W 1949 roku nastąpiła zmiana nazwy Uczelni na Akademia Górniczo-Hutnicza. W tymże roku kierownikiem, a następnie dyrektorem Biblioteki został Władysław Piasecki, który funkcję tę pełnił do 1972 roku. Dzięki jego staraniom został zbudowany wolno stojący budynek biblioteczny, którego uroczyste otwarcie nastąpiło 3 maja 1966 roku. W 1987 roku budynek otrzymał imię Władysława Piaseckiego.

Po przeprowadzeniu się do nowych pomieszczeń rozpoczął się dynamiczny rozwój Biblioteki. W wyniku uruchamiania na AGH nowych kierunków kształcenia powiększał się księgozbiór i poszerzała jego tematyka.

Lata 90. wiążą się z rozwojem komputeryzacji. Zastosowano ją do wszystkich nieomal procesów bibliotecznych od rejestracji nabytków poczynając, poprzez katalogowanie, informację o zbiorach, elektroniczną rejestrację wypożyczeń i zwrotów, na organizacji dostępu do światowych zasobów elektronicznych kończąc.

W latach 1996-1999 przeprowadzono remont wewnątrz Biblioteki, powiększając powierzchnie czytelń specjalistycznych oraz zmieniono układ funkcjonalny podstawowych agend bibliotecznych. W 2010 roku rozpoczęto modernizację głównej elewacji budynku oraz podjęto decyzję o dobudowaniu w następnym etapie, od strony północnej segmentu o szerokości około 7 m i remoncie kapitalnym. Od lutego 2014 roku Biblioteka zaczęła funkcjonować w pełnym zakresie, a w marcu odbyło się uroczyste otwarcie budynku.

Po rozbudowie powierzchnia Biblioteki wynosi 6100 m2, a w wyniku rozbudowy nastąpiły istotne zmiany w zakresie obsługi użytkowników oraz organizacji dostępu do zbiorów. Funkcjonujące dotąd jako oddzielne wypożyczalnie dla studentów i pracowników połączono w jedną wspólną agendę. Z myślą o czytelnikach niepełnosprawnych zastosowano wiele rozwiązań ułatwiających korzystanie z Biblioteki. Zaowocowało to przyznaniem budynkowi Biblioteki wyróżnienia Urzędu Rady Miasta w konkursie „Kraków bez barier 2013” w kategorii „budynki użyteczności publicznej”.

Utworzono Strefę Wolnego Dostępu, gdzie zgromadzono około 60 000 podręczników z możliwością samodzielnych wypożyczeń za pomocą urządzeń samoobsługowych.

Czytelnię czasopism i ogólną połączono w jedną, dwupoziomową Czytelnię Główną (97 miejsc, w tym 4 miejsca do indywidualnej pracy naukowej). Połączono również działające oddzielnie czytelnie: kartograficzną, oraz norm i patentów w Czytelnię Norm, Patentów i Zbiorów Kartograficznych (42 miejsca). W ramach Oddziału Zbiorów Specjalnych funkcjonuje Ośrodek Informacji Patentowej (PATLIB) i Punkt Informacji Normalizacyjnej (PIN). Powiększono również Czytelnię Książek Własnych, pełniącą również rolę Sali konferencyjnej z własnym systemem audiowizualnym. W 2015 roku do Biblioteki Głównej przeniesiono Bibliotekę Pracowniczą i włączono, jako wydzieloną inwentarzowo kolekcję, do zbiorów BG. W 2013 roku rozpoczęto prace koncepcyjne i opracowano ramowy program projektu „Repozytorium AGH”. W 2015 roku pracownicy BG rozpoczęli wprowadzanie do Repozytorium materiałów oraz plików z pisemnymi pracami dyplomowymi z poszczególnych wydziałów. W ramach tego projektu prowadzony jest portal „Historia AGH”, w którym zamieszczane są biogramy osób związanych z AGH i jej historią wraz z wykazem literatury na ich temat.

Pracownicy Biblioteki biorą aktywny udział w wielu przedsięwzięciach lokalnych (głównie w ramach Krakowskiego Zespołu Bibliotecznego) i ogólnopolskich (m.in. inicjowanych przez Radę Wykonawczą Konferencji Dyrektorów Bibliotek Akademickich Szkół Polskich), uczestniczą w tworzeniu narodowego katalogu centralnego NUKAT, opracowaniu standardów funkcjonowania bibliotek naukowych w Polsce, pracach związanych z digitalizacją zbiorów itd.

Jednym z najważniejszych zadań statutowych BG jest rejestrowanie dorobku naukowego pracowników uczelni. Wydawana przez wiele lat w formie drukowanej „Bibliografia Publikacji Pracowników AGH” od 2001 roku dostępna jest on-line.

Poza Biblioteką Główną w Akademii Górniczo-Hutniczej działa 14 bibliotek wydziałowych, 7 katedralnych i 3 biblioteki jednostek pozawydziałowych.

(Tekst pochodzi ze strony Biblioteki Głównej AGH - Historia Biblioteki [online] [przeglądany 07.01.2021]. Dostępny w: http://www.bg.agh.edu.pl/pl/p_historia)

Dyrektorzy

 FunkcjaRok odRok do
Oskar NowotnyKierownik19251939
Władysław ŁoskiewiczKierownik19451947
Stanisław JaskólskiKierownik19471949
Władysław PiaseckiKierownik19491954
Władysław PiaseckiDyrektor19541972
Marian Ludwik GórkiewiczDyrektor19721980
Andrzej Michał SzewczykDyrektor19811982
Maria Świerczyńska-BoisséDyrektor19821996
Anna KegelDyrektor19961998
Ewa Dobrzyńska-LankoszDyrektor19982018
Jerzy KrawczykDyrektor20182021

Osoby związane z biblioteką

Stanisława Borucka, Maria Czuj (Czujowa), Ewa Dobrzyńska-Lankosz, Marian Ludwik Górkiewicz, Adam Jerzy Grudziński, Jan Edward Gyurcsak, Helena Jarecka, Stanisław Jaskólski, Anna Kegel, Jerzy Krawczyk, Maria Kuszowa-Służewska, Władysław Łoskiewicz, Anna Machalska-Garbacz, Krystyna Miroszewska, Oskar Nowotny, Władysław Piasecki, Wanda Pindlowa, Anna Puciata, Elżbieta Jadwiga Ryl-Hrapkowicz, Maria Szawłowska, Andrzej Michał Szewczyk, Maria Świerczyńska-Boissé, Janina Wawrykiewicz, Danuta Zbroja, Zofia Żebrowska

Biblioteka Główna AGH na archiwalnych zdjęciach

(Opisy do zdjęć na podstawie książki - Krawczyk J., Janczak B., Dudziak-Kowalska M.: Bibliotekarze w dziewięćdziesięcioleciu Akademii Górniczo-Hutniczej. Kraków 2009. Opis wyświetli się po najechaniu kursorem na zdjęcie)

Początki (l. 1922 - 1929)

  • Budynek przy ul. Loretańskiej 18 - BG mieściła się tam w l. 1922 - 1924. Foto z: "Stowarzyszenie Studentów Akademji Górniczej w Krakowie w roku 1923". Kraków 1924 s. 3

  • Budynek przy ul. Smoleńsk 7 - BG mieściła się tam w l. 1924 - 1929. Foto z: "Stowarzyszenie Studentów Akademji Górniczej w Krakowie w roku 1923". Kraków 1924 s. 5


Bibliografia

Książki

  • Biblioteka Główna. W: Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969), s. 596-597
  • Dokument 91. 1922 październik 22, Kraków. Posiedzenie Komisji Bibliotecznej Akademii Górniczej. W: Siwik A., Artymiak R., Kwiek J.: "Podejmując rozpoczęte dzieło..." : Akademia Górnicza 1919-1939 : dokumenty [2]. Kraków 2014, s. 283-287
  • Dokument 127. 1932 kwiecień 11, Kraków. Sprawozdanie Biblioteki Akademii Górniczej za rok akademicki 1930/1931 i 1931/1932. W: Siwik A., Artymiak R., Kwiek J.: "Podejmując rozpoczęte dzieło..." : Akademia Górnicza 1919-1939 : dokumenty [2]. Kraków 2014, s. 371-373
  • Dokument 129. 1933 luty 17, Kraków. Sprawozdanie Biblioteki Akademii Górniczej za rok akademicki 1932/1933. W: Siwik A., Artymiak R., Kwiek J.: "Podejmując rozpoczęte dzieło..." : Akademia Górnicza 1919-1939 : dokumenty [2]. Kraków 2014, s. 376-378
  • Dudziak-Kowalska M., Janczak B., Krawczyk J.: Nie tylko bibliotekarze...: pracownicy bibliotek Akademii Górniczo-Hutniczej w stuleciu Uczelni. Kraków 2019, [foto]
  • Informator : Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie. Kraków 1969 (Wydawnictwa jubileuszowe 1919-1969), s. 128-129
  • Informator o działalności naukowej Akademii Górniczo-Hutniczej w roku 1990. Oprac. A. Kegel, S. Mayerhofer, M. Świerczyńska. Kraków 1991, s. 455-457
  • Informator o działalności naukowej Akademii Górniczo-Hutniczej w roku 1989. Oprac. A. Kegel, S. Mayerhofer, M. Świerczyńska. Kraków 1990, s. 519-521
  • Informator o działalności naukowej Akademii Górniczo-Hutniczej w roku 1988. Oprac. A. Kegel, S. Mayerhofer, M. Świerczyńska. Kraków 1989, s. 485-487
  • Informator o działalności naukowej Akademii Górniczo-Hutniczej w roku 1987. Oprac. A. Kegel, S. Mayerhofer, M. Świerczyńska. Kraków 1988, s. 473-475
  • Informator o działalności naukowej Akademii Górniczo-Hutniczej w roku 1986. Oprac. A. Kegel, S. Mayerhofer, M. Świerczyńska. Kraków 1987, s. 507-509
  • Informator o działalności naukowej Akademii Górniczo-Hutniczej w roku 1985. Oprac. A. Kegel, S. Mayerhofer, M. Świerczyńska. Kraków 1986, s. 473-475
  • Informator o działalności naukowej Akademii Górniczo-Hutniczej w roku 1984. Red. A. Kegel, M. Świerczyńska. Kraków 1985, s. 509-510
  • Krawczyk J., Janczak B., Dudziak-Kowalska M.: Bibliotekarze w dziewięćdziesięcioleciu Akademii Górniczo-Hutniczej. Kraków 2009, [foto]

Artykuły

  • Dobrzyńska-Lankosz E.: Biblioteka Główna - sprawozdanie za rok 1998. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH [online] 1999, nr 69, s. 7-9, [przeglądany 13.10.2020]. Dostępny w: https://www.cri.agh.edu.pl/kadra/bip/69/
  • Krawczyk J.: Biblioteki Akademii Górniczo-Hutniczej w stulecie uczelni. Bibliotekarz 2020 nr 2 s. 25-31, foto
  • Sieński H.: Jan Paweł II. Nauczanie. Związki z AGH : wystawa w Bibliotece Głównej AGH. Vivat Akademia : AGH [online] 2018, nr 19, s. 60-62, [foto] [przeglądany 14.01.2021]. Dostępny w: http://vivat.agh.edu.pl/vivatpdf/vivat_019.pdf
  • Sieński H.: O bibliotece, w bibliotece - wystawa i prelekcja w Bibliotece Głównej AGH. Vivat Akademia : AGH [online] 2016, nr 15, s. 31-33, [foto] [przeglądany 14.01.2021]. Dostępny w: http://vivat.agh.edu.pl/vivatpdf/vivat_015.pdf
  • Sieński H.: Święty Jan Paweł II w pamięci krakowskich kolekcjonerów : wystawa w Bibliotece Głównej AGH. Vivat Akademia : AGH [online] 2015, nr 13, s. 13-15, [foto] [przeglądany 14.01.2021]. Dostępny w: http://vivat.agh.edu.pl/vivatpdf/vivat_013.pdf

Inne

Źródła (w układzie chronologicznym)

Sprawozdanie z 9-go posiedzenia Komisji Bibliotecznej z dn. 22 X 1922 r.
Protokół z posiedzenia Komisji Bibliotecznej z dn. 11 IV 1932 r.
Protokół z posiedzenia Komisji Bibliotecznej z dn. 17 II 1933 r.
Sprawozdanie z 9 go posiedzenia Komisji Bibliotecznej dnia 22 X 1922.pdf
Protokół z posiedzenia Komisji Bibliotecznej z dn. 11 IV 1932 r.pdf
Protokół z posiedzenia Komisji Bibliotecznej z dn 17 II 1933.pdf

stan na dzień 18.02.2021

Źródło: „http://historia.agh.edu.pl/mediawiki/index.php?title=Biblioteka_Główna&oldid=61039”